Læknablaðið - 15.03.2005, Blaðsíða 41

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
1,5%. Eftirfylgni var 20,7 ár (19,5-22,8). Tíðni endurkomu var
12,7% (brjósklos á sama liðbili, sömu megin). 13,4% gengust
undir aðgerð á mjóbaki á öðru liðbili. Meirihluti fólks, 80,5%,
snéri aftur til fyrri vinnu en 20,9% misstu starfsgetu að hluta eða
öllu leyti. Langflestir, 91%, voru ánægðir með árangurinn (mjög
góður árangur: 68,7% og góður: 22,4%). 5,2% sjúklinga mátu
árangurinn lítinn og 3,7% engan. 7,1% kvenna taldi árangurinn
lítinn sem engan borið saman við 1,3% karlmanna. Það var ekki
marktækur munur á mati árangurs hjá þeim sem fengu endurtek-
ið brjósklos eða fóru aftur í aðgerð borið saman við hina.
Ályktun: Árangur telst góður þar sem 80% snéru aftur til fyrri
starfa og 91% voru ánægðir með batann. Endurtekið brjósklos
á sama stað sást hjá 12,7% fólks og kom í flestum tilvikum allt
að 10-20 árum eftir upphaflega aðgerð. Endurkoma brjóskloss
áratugum síðar hafði lítil áhrif á mat sjúklings á aðgerð. Smá-
sjáraðgerðir við brjósklosi í mjóbaki gefa mjög góðan árangur
þegar til langs tíma er litið.
E 17 Staðdeyfing við ómstýrðar sýnatökur frá hvekk
Guðmundur Geirsson, Sólveig Einarsdóttir
Læknastöðin Glæsibæ
gug@landspitali.is
Fjöldi sýnataka frá hvekk hafa farið stöðugt vaxandi hér á landi
á síðustu árum. Hingað til hafa slrkar sýnatökur verið gerðar án
deyfingar. Sýnt hefur verið fram á að >90% sjúklinga upplifa
meðal til slæma verki við aðgerðina (1). Nýlegar erlendar rann-
sóknir hafa sýnt að deyfing um endaþarm með lídókaín (2) og
búbívakaín (3) hefur gefið góða raun við að minnka eða slá út
verki við aðgerðina. Markmið með þessarar rannsóknar var að
kanna áhrif búbívakaín deyfingar við sýnatökur frá hvekk.
Efniviður og aðferð: Annar hver sjúklingur sem kom í sýnatöku
á tímabilinu október 2004 - janúar 2005 fékk staðdeyfingu með
0,25% búbívakaín, þynnt til helminga með saltvatni. Með sjúk-
ling í vinstri hliðarlegu var notaður ómhaus um endaþarm til að
meta og mæla hvekk. Notuð var 22G og 18 cm löng mænunál
(spinal) sem í voru sprautaðir 4 ml af deyfingarblöndu milli
hvekks og sáðblöðru sitt hvoru megin. Tekin voru 6-10 ómstýrð
sýni frá hvekk. Alls komu 22 sjúklingar og fékk helmingur þeirra
deyfingu. Allir voru beðnir um að lýsa verk við ástungurnar
miðað við skala frá 0-10 þar sem 0 var „enginn verkur“ og 10 var
„versti verkur sem þeir höfðu upplifað".
Niðurstöður: Meðalstigagjöf í deyfingarhópnum var 1,9 og 5,2
hjá þeim sem enga deyfingu fengu (p<0,001) (sjá töflu).
Hópur N meóalaldur fjöldi sýna/ sjkl. verkja- P* stigun
Búbívakaín deyfing 65.4 (36-82) 7.4 (6-10) 1.9 (0-5) 0.001
Engin deyfing ii 65.7 (50-73) 6.8 (6-8) 5.2 (1-8)
*Mann-Whitney Rank Sum Test
Ályktun: Staðdeyfing með búbívakaín gefur skjóta og marktæka
deyfingu hjá sjúklingum sem fara í ómstýrða sýnatöku á hvekk.
Hugsanlega mætti auka deyfingarárhrif með að nota sterkari
blöndu lyfs.
Heimildir
1. Zisman et al. J Urol 2001; 165; 445-54.
2. Leibovici et al. J Urol 2002; 167: 563-5.
3. Rabets et al. BJU Intemational; 93; 1216-7.
E 18 Neyðarsímsvörun 112 árið 2004
Gísli E. Haraldsson'. Bergur Stefánsson1, Birgir Finnsson2, Guðmundur
Jónsson2, Jón Magnús Kristjánsson1, Kristinn Guðmundsson3-4, Þórhallur
Ólafsson4,Brynjólfur Mogensen1
'Slysa- og bráðasvið Landspítala, 2Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins, 3Verk-
fræðistofan Hnit hf„ 4Neyðarlínan
gislihar@landspitaii.is
Inngangur: Neyðarlínan tók til starfa 1. janúar 1996 í samræmi
við lög um neyðarsímsvörun frá 1995. Þjónustan hefur aukist
mikið og ný verkefni bætast stöðugt við, nú síðast tilkynningar
um barnaverndarmál. Markmið rannsóknarinnar var að kanna
umfang Neyðarlínu árið 2004 með áherslu á fyrstu viðbrögð
heilbrigðis- og sjúkraflutningsaðila á höfuðborgarsvæðinu.
Efniviður og aðferðir: Upplýsingar voru fengnar úr gagnabanka
Neyðarlínu fyrir árið 2004.
Niðurstöður: Innhringingar í 112 voru samtals 312.775 og með-
alsvartími 3,6 sekúndur. Óskað var meðal annars eftir: aðstoð
lögreglu 82.664, sjúkraflutningi 21.390, aðstoð slökkviliðs 3719,
aðstoð læknis 2704. f>á voru tilkynningar um ýmis slys 4586,
slitin símtöl 107.359 og aðrar innhringingar 90.353. Önnur sím-
töl skiptust í opinn farsíma 18.854, símaat 5180, 2276 ætluðu að
hringja í 118 og björgun á sjó 213. Innhringingar um barnavernd-
armál voru 589.
Sjúkraflutningar á landinu voru samtals 25.919, þar af voru
20.375 á höfuðborgarsvæðinu og 5044 úti á landi. Á höfuðborg-
arsvæðinu var forgangur (F) 1 í 29% tilvika, 8% í F 2,21 % í F 3 og
42% í F 4. í F1 útköllum voru heilbrigðis- og sjúkraflutningsaðilar
mættir á staðinn frá því svarað var hjá 112 í 76% tilvika á innan
við átta mínútum og í 91% tilvika innan 10 mínútna. í forgangi
I á höfuðborgarsvæðinu voru innhringingar í 112, meðal annars
vegna hjartavandamála 1016, meðvitundarmissis 433, krampa
372, slysa 359 og öndunarerfiðleika 179.
Ályktun: Innhringingar í 112 eru mjög margar og beðið um marg-
víslega aðstoð. Neyðarsímsvörun og viðbragð heilbrigðis- og
sjúkraflutningsaðila í forgangi 1 er góð á höfuðborgarsvæðinu.
Mikið er um slitin símtöl, opna farsíma og símaat. Við teljum
að meiri fræðsla og aukið gæðaeftirlit muni gera góða þjónustu
ennþá betri.
E 19 Samanburður á tveimur aðferðum við að kæla sjúk-
linga eftir hjartastopp
Steinarr Björnsson. Felix Valsson
Svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala
steinarr@Iandspitali. is
Tilgangur: Erlendar rannsóknir og rannsókn framkvæmd á
Landspítala1-2 hafa sýnt að svokölluð ytri kæling (kaldur blástur,
ísbakstrar) er mjög seinvirk. Dýratilraunir hafa sýnt fram á að
hröð kæling bæti horfur. Því vildum við bera saman nýja aðferð,
svokallaða innri kælingu, við hefðbundna ytri kælingu.
Læknablaðið 2005/91 265