Læknablaðið - 15.03.2005, Síða 63

UMRÆÐA & FRÉTTIR / MÁLEFNI LÆKNA
geti aldrei komið sér saman um nokkurn skapað-
an hlut á ekki lengur við. Fjölmargir læknar hafa
einmitt brennandi áhuga á slíkum málum og má
þar til dæmis nefna lækni einn á FSA sem hefur
árum saman hannað kerfi fyrir ákveðna starfsemi
sjúkradeildar sem virkað hefur með ágætum;
sennilega eina þvíumlíka kerfið sem virkað hefur
á FSA. Undirritaður getur einnig nefnt að í tæp
tvö ár hefur hann notast við annað kerfi á eigin
læknastofu frá sama lækni og hefur kerfið starfað
án nokkurra vandamála og aldrei þurft að endur-
ræsa sökum hruns! Þetta er kannski ómerkilegt og
hlutdrægt dæmi segja sumir, en jafn skrítið að slíkir
einstaklingar séu ekki virkjaðir til góðra verka
þegar þeir hafa bæði áhuga, færni og þekkingu sem
tekur fram mörgu af því sem undirritaður hefur
séð. Á öllum kerfum finnast þó einhverjir gallar,
en aðalatriðið er hins vegar það að kerfið sé not-
endavænt, hraðvirkt, öruggt og einfalt í þróun, sem
ekki verður séð að vel gangi með Sögu-kerfið sem
er orðin hálfgerð Sjúkra-Saga. Mér er spurn hvort
þetta mál snúist um einhver annarleg sjónarmið?
Vart er það notendavænleiki Sögu-kerfisins sem
heillar marga og enn á ég eftir að hitta lækni sem
að fyrra bragði hefur hrósað kerfinu sem daglegu
vinnutæki. Undirritaður hefur hins vegar verið
hálfsvefnlaus lengi yfir þessum málum og ekki
verður séð hvernig læknar geti staðið við hliðarlín-
una aðgerðarlausir nema haldnir séu verkstoli.
Kannski er aðeins um að ræða endalausa óheppni
hins opinbera í fjárfestingum innan heilbrigðiskerf-
isins.
Skorað er á Læknafélag íslands og hinn ein-
staka félagsmann að taka mál þessi föstum tökum,
því fátt kemur til með að breyta meira starfs- og
vinnuskilyrðum lækna en hin rafrænu kerfi sem
notast verður við í framtíðinni. Veit þó vel að
margir fundir og ráðstefnur hafa verið haldnir um
efnið, en hefi eigi orðið var við nokkra breytingu
af þeirra völdum. Látum framtíðina líkjast óskum
okkar og tökum afstöðu til þess hvernig búið verð-
ur að rafrænum sjúkraskrárkerfum framtíðarinnar.
Sjálfstæði lækna er í veði að mörgu leyti í þessum
efnum.
Rétt er næst síðast að minna á eina vísu úr
Gestaþætti Hávamála í þessu samhengi:
Bú er betra,
þótt lítið sé.
Halur er heima hver.
Þótt tvœr geitur eigi
og taugreftan sal,
það er þó betra en bœn.
Síðast er rétt að nefna að undirritaður á hvorki
hlutabréf í fyrirtækjum á þessum „lokaða“ mark-
aði né nokkurra hagsmuna að gæta nema fyrir
sjálfan sig í starfi sem læknir.
Eru tímaritin á biðstofunni smitvaldar?
Eflaust hafa margir, bæði læknar og
sjúklingar, velt því fyrir sér hversu heilsu-
samlegt það sé að fletta blöðunum sem
liggja frammi á læknabiðstofum. Þau
eiga það til að verða æði langlíf og hafa
þá velkst í höndum fjölmargra. Þessu
veltu læknar við læknadeild Oslóarhá-
skóla einnig fyrir sér og gerðu að lokum
á því vísindalega rannsókn. Niðurstöður
hennar birtust í blaði breskra heimilis-
lækna, BJGP, í janúar síðastliðnum (1).
Kveikjan að þessari rannsókn voru
fyrri rannsóknir sem gerðar voru á bakt-
eríuflóru leikfanga sem einnig er að finna
á biðstofum lækna. Þær höfðu leitt í ljós
að sum þeirra höfðu að geyma sjúkdóms-
valdandi bakteríur á borð við kólígerla,
clostridium perfringens og staphylococcus
aureus. í fjórum rannsóknum reyndust
mjúku leikföngin innihalda fleiri bakteríur
en þau hörðu (2-5) en í þeirri fimmtu (6)
var þessu öfugt farið.
Höfundur greinarinnar segir frá því að
tekin hafi verið 15 tímarit á 11 biðstofum
lækna og tekin bakteríustrok af forsíð-
unum. Tekin voru þau tímarit sem lágu
efst í bunkanum á hverri stofu en aldur
þeirra var frá tveimur upp í níu mánuði.
Beitt var viðurkenndum aðferðum til að
finna ákveðnar tegundir baktería og það
kom engum á óvart að bakteríur fundust
á öllum forsíðunum. Hins vegar fundust
ekki nema tvö tilvik um sjúkdómsvald-
andi bakteríur (staphylococcus aureus).
Hugsanlegt er að bakteríurnar hafi ekki
lifað af tímann sem leið frá því strokin
voru tekin þar til þau voru rannsökuð (6-
12 klukkustundir). Það segir höfundur
að geti bent til þess að forsíður tímarita
bjóði ekki upp á þau lífsskilyrði sem slík-
ar bakteríur þurfa.
Höfundurinn dregur þá ályktun af
rannsókn sinni að engin ástæða sé til
að fjarlægja tímarit af biðstofum lækna.
Hins vegar bendir hann á þann ann-
marka á rannsókninni að hún hafi ein-
göngu beinst að bakteríum. Eftir sé að
kanna hvort á tímaritunum kunni að
þrífast sjúkdómsvaldandi veirur...
Heimildir
1. Chamock C. Swabbing of waiting room magazines
reveals only low levels of bacterial contamination.
Br J Gen Pract 2005; 55: 37-9.
2. Davies MW, Mehr S, Garland ST, Morley CJ.
Bacterial colonisation of toys in neonatal inten-
sive care cots. Pediatrics 2000; 106: el8.
3. Hughes WT, Williams B, Williams B, Pearson T.
The nosocomial colonisation of T. Bear. Infect
Control 1986; 7:495-500.
4. McKay I, Gillespie T. Bacterial contamination
of children’s toys used in a general practitioner’s
surgery. Scott Med J 2000; 45:12-3.
5. Merriman E, Corwin P, Ikram R. Toys are a
potential source of cross-infection in general prac-
titioner’s waiting rooms. Br J Gen Pract 2002; 52:
138-40.
6. Suviste J. Infection control. The toy trap uncov-
ered. Nurs Times 1996; 92: 56-60.
-ÞH endursagði
Læknablaðið 2005/91 287