Læknablaðið - 15.03.2006, Side 37

UMRÆÐA & FRÉTTIR / FRÁ LÆKNADÖGUM
Ólafur Stefánsson, Pétur
Heimisson, Sverrir
Jónsson og Viðar Jensson
verkefnisstjóri tóbaks-
varna hjá Lýðlieilsustöð.
Pétur bar hitann og þung-
ann af málþingi um tób-
aksvarnir.
„Gagnast þessi niðurstaða mínum sjúklingi?
Hefði hann verið gjaldgengur í rannsóknina?
Hvað um aldraða sjúklinga, þola þeir þessa með-
ferð? Getur samanburður við önnur lyf verið
nærtækari en við lyfleysu? Hver er ábyrgð mín
gagnvart þeim sjúklingum sent fá lyfleysu?" eru
spurningar sem læknar verða að spyrja sig og bætti
því við að læknar yrðu að velta hlutunum fyrir sér
fordómalaust því sveigð stafaði oft af fordómum
og þekkingarleysi.
Eftir kaffihlé var boðið upp á „a word from
our sponsor“ en þá talaði Daninn Michael Busch-
S0rensen frá lyfjafyrirtækinu MSD sem styrkti
málþingið. Hann lýsti nokkuð þeim heimi sem
lyfjafyrirtækin starfa í og einkennist þessi miss-
erin af harðnandi samkeppni, samruna fyrirtækja
og auknum kröfum og eftirliti hins opinbera. Ein
afleiðingin af þessu væri sífelld viðleitni lyfjafyr-
irtækjanna til að spara og það hefði nteðal annars
leitt til þess að rannsóknir hefðu verið að flytjast
frá Vesturlöndum til Kína, Indlands og Rússlands
þar sem kostnaður er minni.
MSD hefur gert margar lyfjarannsóknir hér á
landi og Busch-Sprensen sagði að helstu kostirnir
við að gera þær hér væru góð skráning, hröð en
vönduð vinnubrögð og jákvætt vísindaumhverfi.
Ókostirnir væru hins vegar hátt verðlag, einsleit
þjóð og lítill markaður vegna fámennis.
Heiðursgesturinn Davíð
Oddsson rœðir við Hildi
Viðarsdóttur og Katrínu
Fjeldsted við setningu
Lœknadaga.
Hvað um minn sjúkling?
Ari Jóhannesson lyflæknir var næstur á vettvang
og ræddi klínískar rannsóknir eins og þær líta út
af sjónarhóli lækna „á gólfinu“ ef svo má segja.
Þeir þyrftu stöðugt að taka ákvarðanir um lyf sem
þeir ávísa sjúklingum sínum og þær ákvarðanir
byggðust á faglegu mati þeirra eftir að hafa kynnt
sér niðurstöður rannsókna. Fleira kæmi þó til, svo
sem reynsla sjúklinga viðkomandi læknis. Læknar
þyrftu að spyrja sjálfa sig ákveðinna spurninga
þegar þeir legðu mat á eiginleika lyfja, svo sem
hvort þær niðurstöður sem birtar eru um rann-
sóknir væru réttar og hvort þær skiptu máli fyrir
sjúklinginn sem í hlut á.
Niðurstöður síður birtar
Hvað varðar iðnaðarrannsóknir sagði Karl að þær
gætu haft í för með sér ýmsan ávinning fyrir lækna,
auk þess sem áður er nefnt. Þar má nefna tengsl
við alþjóðlega rannsóknarhópa og að þeir geti
tekið þátt í rannsóknum á þröngu áhugasviði sínu.
Ahætturnar væru á hinn bóginn talsverðar. Þar
ber hæst vísindalegt ósjálfstæði sem birtist í því að
læknar hafa lítil áhrif á undirbúning og frantkvæmd
rannsókna og birtingu niðurstaðna. Þeir væru oftar
en ekki fjárhagslega ósjálfstæðir verktakar og gætu
í ofanálag lent í bullandi hagsmunaárekstrum
vegna þess að tilgangur rannsóknanna er að auka
hagnað fyrirtækjanna sem kosta þær.
Karl greindi frá rannsókn sem gerð var á áreið-
anleika lyfjarannsókna sem fjármagnaðar voru
af lyfjafyrirtækjum á árunum 1966-2002 (1). Hún
leiddi meðal annars í ljós að niðurstöður slíkra
rannsókna voru síður birtar í fræðiritum en þegar
aðrar rannsóknir áttu í hlut og að niðurstöður sem
hagstæðar voru kostanda voru líklegri til að birtast
en þær neikvæðu. Niðurstaða Karls var þó sú að
læknar ættu að taka þátt í rannsóknum og fylgja
þeim reglum sem settar eru fram í Helsinki-yfirlýs-
ingu Alþjóðafélags lækna og þeim sem nefndar eru
Good Clinical Practice.
Læknablaðið 2006/92 213