Læknablaðið - 15.07.2006, Qupperneq 50

UMRÆÐA & FRÉTTIR / LÆKNAR Á HLAUPUM
Líkaminn gerður til að hlaupa
Eyjólfur Guðmundsson (1957) starfar sem heim-
ilislæknir á heilsugæslustöðinni í Hlíðum og hefur
stundað hlaup um margra ára skeið.
Hvenœr byrjaðirðu að hlaupa?
„Það var árið 1992 en á þeim tíma var ég búsett-
ur í Svíþjóð og hafði nýlega lokið framhaldsnámi í
heimilislækningum.”
Hvað varð til þess að þú byrjaðir að hlaapa?
„Þetta var liður í endurhæfingarprógrammi hjá
mér sem hófst um þetta leyti. Frá 23 ára aldri hafði
ég þjáðst af hrygggigt (Spondylitis ankylopoietica)
og gigtinni tengdust krónískir verkir og ég var
farinn að seilast um of í sterk verkjalyf og sú
notkun fór úr böndum. Þetta voru því ákveðnar
andlegar og líkamlegar þrengingar sem ég gekk
í gegnum á þessum tíma og hlaupin voru liður
í þeirri endurhæfingu sem ég setti mér. Ég fann
að hlaupin voru góð aðferð til streitulosunar og
í rauninni besta verkjastillandi lyfið sem ég gat
fengið og satt að segja besta meðferðin við gigtinni.
Það merkilega við hrygggigtina er að þetta er kvilli
sem þolir mjög vel hæfilega hreyfingu og álag á
liðamót og við það dregur verulega úr einkennum
sjúkdómsins.”
Áttirðu þér sögu úr íþróttum? Varstu í boltan-
um?
„Nei, ég var aldrei neitt í skipulögðum íþrótt-
um. Ég var hins vegar mikið í alls kyns boltaleikj-
um með félögunum á æskuslóðum í túninu við
Álfheimana þar sem nú er Fjölskyldu- og hús-
dýragarðurinn.”
Hreyfing dregur úr þunglyndi
Var einhver sem benti þér á að gott vœri að byrja
að hlaupa?
„Nei, ég vissi auðvitað vel um gildi almennrar
hreyfingar og að manninum er áskapað að
vera á hreyfingu. Bíllinn er innan við 100 ára
gömul uppfinning en í árþúsundir hefur mikil
hreyfing verið mannslíkamanum eðlislæg og er
enn mikilvæg til að viðhalda bæði andlegu og
líkamlegu heilbrigði. Mannslíkaminn er til þess
gerður að hlaupa og það eru alþekkt sannindi
að líðan og tilfinningar tengjast því hversu mikið
og reglulega við hreyfum okkur. Hreyfing dregur
úr þunglyndi og streitu og því afar mikilvæg
nútímamanninum.”
Þrátt jyrir þetta er alltaferfitt að byrja að hreyfa
sig.
„Já, það tekur sinn tíma að venjast því að
hreyfa sig og það þarf að tileinka sér hlaup eins
og allt annað. Maður þarf hreinlega að læra að
hlaupa og þó ég sé búinn að hlaupa í ein 14 ár er ég
enn að læra eitthvað nýtt í sambandi við hlaupin.
Lykillinn að því að gera hlaupin að lífsstíl er að
hafa þolinmæði í byrjun því það tekur tíma að
upplifa það jákvæða við hreyfinguna og að maður
geti ekki án hennar verið.”
Er hœgt að hlaupa ofmikið?
„Já, það er auðvitað hægt og þá fara hlaupin
að vinna gegn upphaflegum tilgangi sínum. Það
á reyndar við um alla hegðun sem fer úr böndum
og verður að áráttu. Ég vil þó alls ekki nota orðið
fíkn yfir þetta enda er fíkn annars eðlis. í starfi
mínu sem heimilislæknir hef ég fengið til mín fólk
sem hefur lent í ógöngum með líkamsrækt vegna
ofþjálfunar og lyfjanotkunar en slíkt tilheyrir
undantekningu. Almennt mæli ég eindregið með
hreyfingu og hlaupum sérstaklega til að bæta heil-
brigði og líðan.”
Hvernig hefur þinn eigin hlaupaferill verið?
„Hann hefur verið nokkuð áfallalaus. Ég hef
verið laus við meiðsli vegna álags og þakka það
því að þrátt fyrir að hafa hlaupið talsvert mikið þá
hef ég samt æft fremur skynsamlega og dregið úr
hlaupamagninu þegar ég hef fundið fyrir þreytu
eða álagseinkennum.”
Lært mikið um hlaup af því að hlaupa
Þegar grennslast er nánar eftir því hvað Eyjólfur
á nákvœmlega við þegar hann segist hafa hlaupið
„talsvert mikið” þá kemur í Ijós að hann hefur
hlaupið 16 maraþon og fjölmörg hálfmaraþon
og þar af styttri hlaup. Hann segist þó aldrei hafa
leiðst út í miklar pœlingar um tíma og hraðasta
maraþonið sitt hljóp hann á 3:44 og verður það að
teljast einkar góður tími.
„Ég hef hlaupið hálft maraþon á 1:38 og 10
km á 45 mínútum. Þetta er hraði sem hentar mér
ágætlega og ég legg meira upp úr því að fá vellíðan
útúr hlaupunum og með árunum hef ég dregið úr
áherslunni á hraðann og tímann í einstökum vega-
lengdum. Mér finnst ég ekki fá þá vellíðan sem ég
sækist eftir úr hlaupunum ef ég er of upptekinn af
tímanum. Þá getur viðhorfið gagnvart hlaupunum
tekið ranga stefnu.
Kynni mín af hlaupum og vera í hlaupahóp hafa
kennt mér gríðarlega mikið og nýst mér ómet-
anlega í starfi mínu. Ég hef talað við fjöldann allan
af hlaupurum og þekki orðið mjög vel öll helstu
558 Læknablaðið 2006/92