Læknablaðið - 15.05.2008, Blaðsíða 27

FRÆÐIGREINAR
NÝRNAFRUMUKRABBAMEIN
lungnaaðgerð þar sem meinvörpin voru fjarlægð.
Upplýsingar um aðgerðirnar og sjúklinga fengust
úr sjúkraskrám, krabbameinsskrá KÍ, greining-
ar- og aðgerðarskrám Landspítala auk gagna-
grunns rannsóknarstofu Landspítala í meinafræði.
Könnuð voru afdrif sjúklinganna, þar með taldar
lífshorfur (hráar tölur) og miðuðust útreikningar
við 1. mars 2007. Einnig voru skráðir fylgikvillar
í og eftir skurðaðgerð, vefjafræði æxlanna var
yfirfarin og nýmaæxlin stiguð samkvæmt TNM
kerfi. Gefin em upp meðaltöl fyrir normaldreifðar
stærðir og miðgildi fyrir legutíma.
Leyfi til rannsóknarinnar fengust frá Vísinda-
og siðanefnd Landspítala og Persónuvemd.
Niðurstöður
Alls gengust 14 sjúklingar undir lungnaaðgerð
vegna meinvarpa nýrnafrumukrabbameins á
þeim 23 árum sem rannsóknin náði til. Yfirlit yfir
sjúklingana er sýnt í töflu I. Um var að ræða 10
karla og 4 konur og var meðalaldur við greiningu
meinvarpa 59 ár (bil 45-78 ár). Allir sjúklingarn-
ir höfðu áður gengist undir nýrnabrottnám, að
meðaltali 39 mánuðum áður (bil 1-132 mánuðir).
TNM stigun upprunalegu nýrnaæxlanna er einnig
að finna í töflu I. Allir sjúklingar greindust með
nýrnafrumukrabbamein (adenocarcinoma renis)
og nánari vefjarartnsókn leiddi í ljós að um var að
ræða tærfrumugerð (clear cell carcinoma) í öllum
tilfellum. Sjö sjúklingar vom án eitilmeinvarpa
(N0) en sjö greindust með eitlameinvörp í N2
eitlum.
Til samanburðar greindust á sama tímabili
827 sjúklingar með nýrnafrumukrabbamein. I
þeim hópi voru 114 sjúklingar greindir með
lungnameinvörp innan við þremur mánuðum
frá greiningu nýrnafrumukrabbameins. Af þeim
14 sjúklingum gekkst aðeins einn undir brott-
nám á lungnameinvörpum, eða 0,9% þeirra.
Lungnameinvörp voru því aðeins þekkt hjá einum
sjúklingi við greiningu en greindust síðar hjá 13
sjúklingum.
Lungnameinvörp voru þekkt við greiningu
hjá einum sjúklingi (7,1%) en greindust síðar (>3
mánuðum frá nýrnabrottnámi) hjá 13 sjúklingum.
Flestir þessara sjúklinga (n=8 ) voru með stakt
meinvarp og var meðalstærð þeirra 27 mm (bil
8-50). Nánari upplýsingar um stærð meinvarpa er
að finna í töflu II.
Helmingur sjúklinganna gekkst undir brott-
nám á lungnalappa (n=7), þrír fóru í fleygskurð
(wedge resection) og aðrir þrír í lungnabrottnám.
Eirtn sjúklingur gekkst bæði undir fleygskurð og
brottnám á lungnalappa (sjá töflu I). Hjá átta sjúk-
lingum voru meinvörp eingöngu í hægra lunga en
Tafla II. Fjöldi og stærö lungnameinvarpa hjá sjúklingum sem gengust undir brottnám
lungnameinvarpa á íslandi 1984-2006.
Fjöldi lungnameinvarpa Fjöldi sjúklinga (%) Stærö* í mm, (bil)
1 8(58) 29 (8-50)
2 4 (29) 19(10-35)
3 1 30
4 1 50
*meóaltal
Tafla III. Yfirlit yfir helstu rannsóknir á 5-ára lífshorfum (overall survivai)
eftir brottnám lungnameinvarpa nýrnafrumukrabbameins.*
Rannsókn Fjöldi sjúklinga 5-ára lífshorfur (%)
Cerfolio og fél. (1994) 96 35,9 *
Fourquier og fél. (1997) 45 44 *
Friedel og fél. (1999) 77 39 *
Pfannschmidt og fél. (2002) 191 36,9
Murthy og fél. (2005) 92 45
Flofman og fél. (2005) 64 33,4
Assouad og fél. (2007) 65 37,2 *
* Fullkomið brottnám (radical metastasectomy) var framkvæmt í öllum tilfellum
hjá þremur vinstra megin. Samtals fóru þrír sjúk-
lingar í fleiri en eina aðgerð og einn sjúklingur fór
í aðgerð á báðum lungum. Fylgikvillar eftir aðgerð
reyndust fátíðir en einn sjúklingur fékk gáttaflökt
og annar vökvasöfnun í fleiðru. í einu tilfelli varð
alvarleg blæðing í aðgerð vegna gats sem kom á
gollurshús. Allir sjúklingar lifðu af aðgerðina og
útskrifuðust heim. Aðgerðirnar tóku að meðaltali
123 mínútur og miðgildi legutíma var 10 dagar
(bil 5-23). í dag eru fjórir af 14 sjúklingum á lífi, en
eftirfylgni var að meðaltali 82 mánuðir. Tveimur
árum frá greiningu meinvarpa í lungum voru 64%
sjúklinganna á lífi og 29% eftir fimm ár.
Umræða
í þessari rannsókn var tæplega þriðjungur (29%)
sjúklinga á lífi fimm árum frá brottnámi lungna-
meinvarpa nýrnafrumukrabbameins. Þetta er í
samræmi við niðurstöður erlendra rannsókna
þar sem fimm ára lífshorfur eru á bilinu 30-45%
(tafla III) (7-13). Þetta eru einnig umtalsvert betri
lífshorfur en fyrir sjúklinga sem greindust með
meinvörp og fóru ekki í aðgerð, en í þessum hópi
hérlendis voru fimm ára sjúkdóma-sértækar lífs-
horfur 9,8% (heildarlífshorfur 6%). Svipuðum
lífshorfum hefur verið lýst erlendis (14). í þessu
sambandi er þó mikilvægt að hafa í huga að um
valinn efnivið er að ræða. Sjúklingar sem fóru í
aðgerð voru oft yngri (fjórum árum að meðaltali).
Einnig ber að hafa í huga að almennt heilsufar
sumra sjúklinga gerir að verkum að þeim er ekki
treyst í aðgerð. Þar af leiðandi gæti hópurinn
sem fór í aðgerð hafa verið í grunninn betur á sig
LÆKNAblaðið 2008/94 379