Læknablaðið - 15.02.2010, Qupperneq 46

■ UMRÆÐUR O G FRÉTTIR
NÝR LANDLÆKNIR
Faglegur ráðgjafi stjórnvalda
Geir Gunnlaugsson nýskipaður landlæknir segir að hann hafi ekki
stefnt á embættið í langan tíma. „Það er ekkert í mínum ferli sem
gæti bent til þess, heldur hef ég fyrst og fremst leitast við að vinna
að áhugaverðum og skemmtilegum verkefnum."
Engum blandast þó hugur um að Geir hefur mikla reynslu af
læknisstörfum og lýðheilsuverkefnum hér heima og erlendis sem
nýtast munu í starfi hans sem landlæknir.
„Eftir að ég lauk námi frá læknadeild Háskóla
Islands og kandídatsári hér heima var ég við nám
og störf erlendis í tæp 19 ár. Ég starfaði átta ár við
barnadeild Karolinska í Stokkhólmi og lauk þar
doktorsprófi og meistaraprófi í lýðheilsufræði.
Auk þess starfaði ég í tvö ár við alþjóðlega
mæðra- og barnadeild Akademíska sjúkrahússins
í Uppsölum við kennslu, rannsóknir og í
skólaheilsugæslu. Á þessum tíma starfaði ég einnig
í samtals átta ár við heilsugæslu og lýðheilsustörf í
Gíneu-Bissá í Vestur-Afríku og hef síðastliðin 10 ár
verið ráðgjafi Þróunarsamvinnustofnunar Islands
við heilbrigðisverkefni hennar í Monkey Bay í
Malaví í sunnanverðri Afríku. Ég kom heim árið
2000 og starfaði sem yfirlæknir og forstöðumaður
Miðstöðvar heilsuverndar bama fram á mitt
sumar 2009. Undanfarin þrjú ár hef ég samhliða
því starfi unnið við kennslu og rannsóknir við
kennslufræði- og lýðheilsudeild Háskólans í
Reykjavík og það var í haust orðið mitt aðalstarf."
Sömu grunngildi frá upphafi
Landlæknisembættið stendur á gömlum merg, allt
aftur til þess er það var stofnað á ofanverðri 18.
öld og vissulega hefur hlutverk þess og tilgangur
breyst á þeim tíma. Geir segir þó grunngildin enn
hin sömu.
Hávar „Landslagið er allt annað en á dögum fyrsta
Sigurjónsson landlæknisins Bjama Pálssonar árið 1760 en
gmnntónninn hefur þó alltaf verið bætt heilsa
íbúa landsins. Eðli málsins samkvæmt hefur
starfið og verkefnin gerbreyst. Bætt lýðheilsa á
undanfömum áratugum hefur skilað okkur mjög
góðum árangri varðandi skæða smitsjúkdóma,
ungbarnadauða og næringarskort svo eitthvað
sé nefnt. Engu að síður stöndum við frammi
fyrir ýmsum nýjum vandamálum sem takast
verður á við. Aldursskipting þjóðarinnar hefur
breyst, langvinnir sjúkdómar sem fólk lifir með
í dag þarfnast meðferðar auk þess sem hinir svo
kölluðu lífsstílssjúkdómar kalla á aðgerðir. Allt
eru þetta verkefni sem snerta landlæknisembættið
og raunar fjölmarga aðra. Það má nefnilega ekki
gleyma því að vinna við bætta lýðheilsu fer
fram á vegum margra aðila, bæði á vegum ríkis,
sveitarstjórna og frjálsra félagasamtaka. Fyrir mig
er það mjög spennandi tækifæri að slást í hóp með
öllu því góða fólki sem starfar á þessum vettvangi
til að efla lýðheilsu í landinu."
í lögum um landlæknisembættiö segir að landlæknir
eigi að vera ráðgjafi stjórnvalda í heilbrigðismálum.
„Hér vil ég leggja áherslu á orðið „ráðgjöf"
þar sem landlæknir er ekki ákvörðunaraðili í
stefnumótun heilbrigðismála. Það hlutverk er í
höndum pólitískt kjörinna stjórnvalda."
Telurðu að ráðgjöf landlæknis hafi ávallt verið fylgt
sem skyldi?
„Ég vil líta á samskipti landlæknisembættisins
við stjórnvöld sem jákvæðar samræður þar sem
embættið er faglegur ráðgjafi. Stjórnvöldum ber
þó ekki að fylgja slíkri ráðgjöf. Sem dæmi má
nefna að þegar Lýðheilsustöð var sett á laggirnar
var ekki farið að ráðum embættisins um að efla
landlæknisembættið og fjölga verkefnum þess
fremur en bæta við annarri ríkisstofnun."
Sérðu fyrir pér að pessar tvær stofnanir verið
sameinaðar?
„Það er einn af þeim möguleikum sem eru til
skoðunar innan heilbrigðisráðuneytisins og ég
lít á það sem stórkostlegt tækifæri fyrir alla sem
118 LÆKNAblaðið 2010/96