Læknablaðið - 15.02.2010, Qupperneq 47

U M R Æ Ð U R
N Ý R
O G FRÉTTIR
LANDLÆKNIR
„Ég vil líta á samskipti
landlæknisembættisins við
stjórnvöld sem jákvæðar
samræður," segir Geir
Gunnlaugsson nýskipaður
landlæknir.
starfa innan þessara stofnana að sameina krafta
sína með þeim hætti."
Stjórnvöld hafa ákveðið að hefja ekki bólusetningar
hjá ungum stúlkum gegn papillomavírus sem valdið
getur krahbameini í leghálsi. Þá hefur verið hætt við
átak í skimun gegn ristilkrabbameini sem boðað var að
hæfist í ársbyrjun 2009. Báðar ákvarðanir eru teknar
í sparnaðarskyni en enginn efast í rauninni um að
þetta myndi draga úr dánartíðni af völdum beggja
sjúkdóma.
„Innan embættisins er starfandi sóttvarnarráð
sem tekur ákvarðanir um hvort hefja skuli
bólusetningar. Faglega geta verið mjög sterk
rök fyrir því að hefja bólusetningar eða skimun
gegn tilteknum sjúkdómum en kostnaðurinn
getur hreinlega verið heilbrigðiskerfinu ofviða á
þeim tímapunkti. Hér er því enn eitt dæmi um
það að fagleg ráðgjöf ræður ekki alltaf úrslitum
um ákvörðun stjórnvalda sem verða að horfa til
annarra þátta en hreint faglegra."
Á undanförnum árum hefur komið fram andstaða
hjá ákveðnum hópi fólks gegn bólusetningum og sumir
hafa gengið svo langt að vilja ekki láta bólusetja börn
sín gegn alvarlegum smitsjúkdómum.
„Ég hef í starfi mínu sem barnalæknir og
forstöðumaður Miðstöðvar heilsuverndar barna
átt mörg samtöl við foreldra og aðra um þessi mál
og reynsla mín er ótvírætt sú að bólusetningar
eru almennt mjög vel metin heilbrigðisþjónusta.
I starfi mínu í Afríku sunnan Sahara hef ég líka
séð afleiðingar ónógra bólusetninga og þeir sem
geta borið saman stöðu mála hér á landi í dag og
fyrir nokkrum áratugum efast ekki eitt augnablik
um mikilvægi bólusetninga fyrir heilbrigði
þjóðarinnar, sérstaklega bama. Tökum mislinga
sem dæmi. Þegar ég spurði mæður í Gíneu-Bissá
hvað væri besta heilsuvemdin þá svöruðu þær
að það væri bólusetningin gegn mislingum. Þær
höfðu reynsluna af mislingafaraldri og háum
barnadauða í kjölfarið. Hér á Vesturlöndum
munum við ekki lengur eftir ástandinu eins og
það var áður en bólusetningar hófust. Margir
af þessum smitsjúkdómum eru þó enn til
staðar víða úti í heimi. Um leið og óbólusettur
einstaklingur yfirgefur ísland fer hartn í nýtt
umhverfi og nýtur ekki góðs af vörninni sem allir
þeir sem eru bólusettir hér á landi gefa honum.
Viðkomandi getur því verið í aukinni hættu á að
fá þessa sjúkdóma eftir því hvert hann fer. Þetta
þarf að hafa í huga þegar rætt er um gagnsemi
bólusetninga og ég tel reyndar að óþarflega mikið
hafi verið gert úr andstöðu fólks við þær. Fólk
metur bólusetningar og það sést best á því að
þegar nýjar bólusetningar eru boðnar vill fólk fá
LÆKNAblaðið 2010/96 1 19