Læknablaðið - 15.10.2012, Blaðsíða 22

RANNSÓKN
Mynd 2. Beinþéttni í
lendhrygg annars vegar og
í lærleggshálsi hins vegar
sem fall afþyngd.
1,4
_ 1,3
1,2
3
OD 1 1
ÖD
| !>0
J 0,9
1 0,8
3 0,7
“ 0,6
0,5
*ÍP cfl

í □
• Lystarstolshópur
□Samanburðarhópur
30 50 70 90
Þyngd (kg)
110
E
§
2
*C4
1,4
1,3
1,2
U
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
% CD
• Lystarstolshópur
□Samanburöarhópur
30 50 70 90
Þyngd (kg)
110
Tengsl beinþéttni og annarra þátta meðal lystarstolssjúklinga
Meðal kvenna með lystarstol var mest fylgni beinþéttni við lægstu
þyngd í veikindum (r=0,482-0,499, p<0,01) og magn mjúkvefjar
(kg) (r=0,443-0,560, p<0,01) (tafla III). Ekki kom fram marktæk
fylgni beinþéttni við aldur við beinþéttnimælingu, aldur við upp-
haf átröskunar, lengd átröskunar, aldur við upphaf blæðinga né
tímalengd blæðinga meðal lystarstolshóps. Þær konur sem stund-
uðu líkamsrækt þrisvar eða oftar í viku voru með marktækt hærri
heildarbeinþéttni (6,5%, p=0,040) en hinar sem æfðu minna, en
ekki var munur á beinþéttni í lendhrygg eða mjöðm. Ekki var
marktækur munur á beinþéttni eftir því hvort konurnar í lystar-
stolshópnum tóku lýsi og/eða vítamín, tóku kalktöflur, reyktu/
höfðu reykt, tóku p-pilluna eða voru með reglulegar blæðingar.
Skoðuð voru nokkur blóðgildi kvenna með lystarstol með til-
liti til hugsanlegra tengsla við beinþéttni, meðal annars kalíum og
kortisól. Til voru mælingar fyrir kalíum hjá 38 konum og kortisóli
hjá 33 konum en þær mælingar voru fæstar gerðar í tengslum við
beinþéttnimælinguna. Ekki var fylgni milli beinþéttni og þessara
blóðgilda. Þegar skoðuð var beinþéttni kvennanna eftir því hvort
fyrir lægju blóðgildi utan viðmiðunarmarka eða ekki, kom í ljós að
hjá þeim konum sem höfðu mælst með kalíum undir viðmiðunar-
mörkum 3,5 mmól/L (n=12) var beinþéttnin marktækt lægri en
hjá hinum sem höfðu ekki sögu um kalíumskort (n=26). Þær sem
höfðu sögu um kalíumskort höfðu lægri beinþéttni í lendhrygg
(8,9%, p=0,048), lærleggshálsi (8,9%, p=0,021), nærenda lærleggs
(10,5%, p=0,008) og heildarbeinþéttni (6,4%, p=0,032).
Endurteknar beinþéttnimælingar
í lystarstolshópnum lágu fyrir fleiri en ein beinþéttnimæling hjá
26 konum með 2,6 (1,2-5,7) ára millibili. Fyrir allan hópinn varð
að meðaltali ekki marktæk breyting á beinþéttni milli mælinga
en magn fitu jókst um 33,9% (p=0,038). Hugsanlegir áhrifaþættir
voru skoðaðir í sambandi við breytingar á beinþéttni og ekki
fannst munUr eftir því hvort konurnar tóku lýsi og/eða vítamín,
tóku kalktöflur né hvort þær reyktu/höfðu reykt.
Er lystarstolshópnum var skipt eftir því hvort konurnar
þyngdust eða léttust milli beinþéttnimælinga kom í ljós að þær
sem þyngdust bættu á sig 2 (1-31) kg (n=17). Ekki varð breyting á
beinþéttni þeirra, en magn fitu jókst um 54,6% (p=0,003) og magn
mjúkvefja um 6,6% (p=0,023). Þær sem léttust töpuðu 4 (1-7) kg
milli beinþéttnimælinga og lækkuðu í beinþéttni í lærleggshálsi
um 6,6% (p=0,030) ásamt því að tapa mjúkvef (6,5%, p=0,028)
(n=9).
Hjá þeim konum sem voru að mestu með LÞS yfir 17,5 milli
beinþéttnimælinga, óháð þyngdarbreytingu, breyttist beinþéttnin
ekki marktækt. Þær konur sem voru með LÞS undir 17,5 milli
Tafla III. Fylgni beinþéttni við hæð og þyngd hjá lystarstolshópi og samanburðarhópi.
Lystarstolshópur (n=40) Samanburðarhópur (n=58)
Beinþéttni lendhryggur Beinþéttni lærleggsháls Beinþéttni nærenda lærleggs Heildar- beinþéttni” Beinþéttni lendhryggur Beinþéttni lærleggsháls Beinþéttni nærenda lærleggs Heildar- beinþéttni
Þyngd við mælingu 0,410" 0,455" 0,368* 0,319 0,604" 0,440" 0,354" 0,390**
Hæð við mælingu 0,336* 0,434" 0,424** 0,350* 0,048 0,085 0,177 0,177
LÞS við mælingu . 0,274 0,260 0,164 0,189 0,573** 0,342" 0,255 0,273*
Minnsta þyngd 0,499" 0,482** 0,490" 0,497" - - - -
Mesta þyngd 0,308b 0,290“ 0,133“ 0,338 - - - -
Þyngd fitu 0,259 0,190 0,211 0,067 0,178 0,071 0,070 -0,088
Þyngd mjúkvefjar 0,463" 0,560** 0,433* 0,443 0,588" 0,425** 0,455" 0,493**
Fylgnistuðull (r). •p<0,05, "p<0,01, 'n=33, bn=39.
LÞS - Líkamsþyngdarstuðull.
526 LÆKNAblaðið 2012/98