Þjóðlíf - 01.07.1988, Blaðsíða 38

ÞJÓÐFÉLAGSMÁL
Stéttaskipting er orsök
kynþáttafordóma
Kynþáttafordómar er nokkuð sem Islendingar sjá gjarnan í fari
annarra þjóða og telja ekki til staðar hér á landi. Það er auðvelt að
halda slíku fram og erfitt að hrekja það enda má segja að hér sé aðeins
einn kynþáttur og því reynir ekki svo mjög á umburðarlyndið. í
Bretlandi reynir aftur á móti á umburðarlyndið og það oft á dag. Þar
sýður líka uppúr og frægar eru óeirðirnar í Brixton-hverfinu í Lond-
on 1981.
Rætt við
ritstjóra
Race
Today
Brixton-hverfið var á þeim tíma fátækra-
hverfi hvar litir íbúar voru í miklum meiri-
hluta. Yfirvöld hafa haldið því fram að það
hafi og verið kynþáttaátök sem hafi verið
kveikja að uppþotunum, en staðreyndin er
sú að það var fólk af öllum kynþáttum sem
stóð í framlínu baráttunnar gegn lögregl-
unni, enda var fólk að mótmæla atvinnu-
leysi, fátækt og vonleysi, ekki síður en kyn-
þáttakúgun lögreglu og annarra yfirvalda.
I dag er Brixton-hverfið breytt, enda hafa
stjórnvöld veitt miklu fé í að „hreinsa" hverf-
ið, rífa gömul hús og reisa ný, til þess að sýna
fram á árangur í baráttunni gegn fátæktinni
og atvinnuleysinu. Þú getur gengið eftir Ra-
ilton Road, sem liggur í gegn um Brixton, og
ímyndað þér að þú sért staddur í þrifalegu
miðstéttar íbúðahverfi. Þegar gengið er eftir
hliðargötunum kemur þó í ljós að það hefur í
raun ekkert breyst. Andlitslyftingin hefur
aðeins orðið til þess að vandamálið hefur
fært sig um set, það er engu minna en áður.
í Brixton eru skrifstofur blaðsins Race
Today, sem er eitt merkasta málgagn litra
íbúa Bretlands. Leila Hassan er ritstjóri
blaðsins og blaðamaður átti tal við hana fyrir
nokkru.
Race Today er samvinnufélag lits fólks af
ýmsum kynstofnum, sem á það sameiginlegt
að vera ættað úr einhverri fyrrum nýlendu
Breta; Afríku, Asíu eða Karabíahafi. Starfið
snýst aðallega um það að gefa út blaðið Race
Today, sem byggir á sósíalískum grunni, og
ritlinga sem segja frá hlutskipti litra í Bret-
landi og víðar. Einnig starfar innan sam-
vinnufélagsins hópur sem sér um listsýningar
og ljóðalestur á almannafæri og aðrar upp-
ákomur sem tengjast því að gera fólki ljós
uppruni sinn og sá menningararfur sem ligg-
ur að baki hinum ýmsu kynþáttum. Allt starf
samvinnufélagsins markast af pólitískri af-
stöðu þess, sem er eindregin og ákveðin.
Race Today var stofnað 1975 og hefur mjak-
ast á þeim tíma úr einu herbergi í þriggja
hæða fimm herbergja hús í Brixton.
Blaðamaður kemur á skrifstofu Race
Today á versta tíma, enda er verið að leggja
síðustu hönd á næsta blað. Leila býður þó
blaðamanni til sætis og honum er borið te.
Þó allt sé í hers höndum og blaðið á síðasta
snúning, gefur Leila sér tíma til að spjalla við
blaðamann og hún lætur reyndar sem hún
hafi nógan tíma til alls.
Race Today hefur varið síðustu þrettán
árum til að berjast gegn kynþáttafordómum í
Bretlandi. Hvernig hefur sú barátta gengið
og hverju hefur hún skilað?
— Barátta okkar felst ekki beint í því að
dreifa upplýsingum gegn kynþáttafordóm-
um, eða að halda fjöldafundi beint í því
markmiði. Það er frekar að við séum að
vekja athygli á því að litir íbúar Bretlands
hafa skoðanir og að þeir eru ekki sammála
þeim hömlum sem þjóðfélag hvítra setur
þeim. Race Today er því málgagn þeirra sem
vilja breyta þjóðfélaginu um leið og við vekj-
um máls á því að innflytjendurnir eiga sér
sinn menningararf.
— Sem stendur er sá menningararfur að
taka miklum stakkaskiptum og hann er einn-
ig að taka við miklum áhrifum frá hvítri
menningu. Það er þriðja kynslóð innflytj-
enda sem er að skapa eitthvað nýtt úr því
sem til staðar er.
— Gott dæmi um það er tónlist fólks af
asískum uppruna, en í þeirri tónlist sem
verður til hjá þeim í dag eru mikil áhrif frá
rokktónlist, auk þess sem tæknin sem þeir
hafa aðgang að gefur þeim ýmsa möguleika.
í myndlist er sama upp á bátnum, því það lita
myndlistarfólk sem mest kveður að í dag
hefur flest lært í breskum myndlistarskólum
og þau áhrif sem það verður fyrir þar bland-
ast áhrifum frá Afríku, Asíu eða Karíbahafi.
Mörgum hvítum finnst það sem þetta fólk er
að gera mun áhugaverðara en það sem hvítir
36