Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2011, Blaðsíða 22

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 68
(r=0.385-0.463), og fyrir flskiálegg, slátur og rúgbrauð hjá konum
(r=0.366-0.423). Fylgni fyrir heilhveitibrauð var lægri en þó marktæk
(r=0.299, p=0.030 fyrir karla og r=0.275, p=0.017 fyrir konur). Ekki var
marktæk fylgni milli aðferða fyrir kjöt, fisk og eldað grænmeti. Þegar
þátttakendur voru flokkaðir í fimm hópa m.t.t. neyslu samkvæmt
spurningalistanum annars vegar og 3-daga matardagbókinni hins vegar,
flokkuðust að meðaltali 42% í sama hóp, 73% í sama eða samliggjandi
hóp og 4% í gagnstæðan hóp.
Ályktun: Hægt er að nota spumingalistann til að meta neyslu eldra
fólks á ákveðnum mikilvægum fæðutegundum. Ekki er hægt að útiloka
spurningar sem ekki sýndu marktæka fylgni án frekara mats, þar sem
samanburðaraðferðin hentaði ekki í öllum tilfellum.
V-45 Rofnar heimsóknir á Bráðasvið og endurteknar komur, innlagnir
og andlát: framsýn hóprannsókn
Vilhjálmur Rafnsson1, Oddný S. Gunnarsdóttir2
Rannsóknastofu í heilbrigðisfræði, læknadeild, HÍ, 2vísinda-, mennta- og gæðasviði Landspítala
vilraf@hi.is
Inngangur: Horfur sjúklinga eftir rofna heimsókn á bráðamóttöku eru
óþekktar. Tilgangurinn var að rannsaka hvort endurteknar komur,
innlagnir og andlát meðal þessara sjúklinga væru frábrugðin því sem
gerist meðal annarra sjúklinga sem komu á bráðasvið (BS) Landspítala
og fóru heim.
Efniviður og aðferðir: Við fjöllum um sjúklinga 18 ára og eldri, sem
fóru gegn læknisráði, fóru án þess að fá læknisskoðun og þá sem luku
heimsókn sinni eðlilega og voru útskrifaðir heim af BS árin 2002-
2008. Samkeyrsla sem byggðist á kennitölum úr skrá BS, sjúkrahúss
skránni og dánarmeinaskránni var gerð til að finna afdrif sjúklinganna.
Endurteknar komur, innlagnir og andlát hjá rannsóknarhópunum og
hjá hinum sjúklingunum voru borin saman með kíj-kvaðrat prófi og
öryggismörk (ÖM) reiknuð.
Niðurstöður: Þetta voru 106.772 sjúklingar og þar af fóru 77 gegn
læknisráði en 4.471 fór án læknisskoðunar. Hlutfallsleg áhætta þess að
leita aftur til BS innan 30 daga frá fyrstu komu á BS var 5,85 (95% ÖM
3,55-9,66) fyrir þá sem fóru gegn læknisráði og 4,43 (95% ÖM 4,16-4,72)
fyrir þá sem fóru án læknisskoðunar. Hlutfallsleg áhætta að leggjast
inn á einhverja deildina innan 30 daga var 7,56 (95% ÖM 4,47-12,81)
fyrir þá sem fóru gegn læknisráði og 0,88 (95% ÖM 0,75-1,03) fyrir þá
sem fóru án læknisskoðunar. Hlutfallsleg áhætta þess að deyja innan 30
daga var 11,53 (95% ÖM 2,85-46,70) fyrir þá sem fóru gegn læknisráði
og 0,50 (95% ÖM 0,21-1,19) fyrir þá sem fóru án læknisskoðunar. Hátt
hlutfall sjúklinga sem í upphafi fóru án læknisskoðunar fór aftur án
læknisskoðunar í seinni heimsókn.
Ályktanir: Hjá sjúklingum sem fóru gegn læknisráði voru horfur
slæmar og líkur á endurteknum komum á BS, innlögnum og andláti,
en sjúklingar sem fóru án læknisskoðunar höfðu einungis hátt hlutfall
endurtekinna koma á BS.
V-46 Notkun miðlægs gagnagrunns við gæðamat á opnum
hjartaaðgerðum á Landspítala 2010
Helga Hallgrímsdóttir1, Elín Ýrr Halldórsdóttir', Þórarinn Guðnason2, Gunnar
MýrdaP, Sigurður Ragnarsson3
'Skurðdeild 12CD, 2hjartadeild, 3hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
helgahal@landspitali.is
Tilgangur: Að nýta Swedeheart-gagnagrunninn til þess að fá upplýsingar
um sjúkrahúslegu sjúklinga sem gengust undir opna hjartaaðgerð á
íslandi á árinu 2010.
Efniviður og aðferðir: I Swedeheart-gagnagrunninn eru skráðar fram-
virkt upplýsingar um opnar hjartaaðgerðir í Svíþjóð og Islandi. Fengnar
voru upplýsingar um biðtíma, legutíma, fylgikvilla og afdrif sjúklinga
sem gengust undir aðgerð á Landspítala á ofangreindu tímabili.
Niðurstöður: Framkvæmd var 201 hjartaaðgerð á fslandi árið 2010.
Þar af voru börn 6% (n=12) og voru kynjahlutföll jöfn. Af fullorðnum
voru konur 26% (n=49). Miðgildi biðtíma eftir aðgerð voru 8 dagar
hjá körlum (0-99) en 9 hjá konum (0-169). Eitt af hverjum 10 tilfellum
fóru í bráðaaðgerð og var rúmur helmingur þeirra aðgerða utan
dagvinnutíma. Rúm 11% (n=23) fóru í enduraðgerð vegna blæðingar.
Sex fengu miðmætissýkingu og 32 sjúklingar (16%) fengu annars konar
sýkingar. Sextán sjúklingar (8%) voru í öndunarvél á gjörgæsludeild í
lengur en tvo sólarhringa. Legutími var sambærilegur hjá báðum kynjum
og var miðgildi legutíma 9 dagar. Lengsti legutími var 132 dagar. Tíu
sjúklingar (5%) létust innan 30 daga en einn lést til viðbótar fyrir útskrift.
Skurðdauði við valaðgerðir var 1,1%.
Ályktun: Biðtími eftir hjartaaðgerð á Landspítala var stuttur í flestum
tilfellum. Hlutfall bráðaaðgerða á árinu var hátt og flestir sem létust
höfðu gengist undir bráðaaðgerð. Fylgikvillar hjartaaðgerða og legutími
var ásættanlegur. Swedeheart gagnagrunnurinn er gagnlegur í gæðamati
fyrir sjúklinga sem gangast undir hjartaaðgerðir á Landspítala.
V-47 Að eiga eða mega: Fasta fullorðinna sjúklinga fyrir
skurðaðgerðir á LSH
Brynja Ingadóttir1, Anna María Ólafsdóttir1, Elín J.G. Hafsteinsdóttir2; Lára Borg
Ásmundsdóttir1; Lilja Ásgeirsdóttir1; Margrét Sjöfn Torp1, Herdís Sveinsdóttir,1'3
^Skurðlækningasviði, 2gæðadeild, vísinda, mennta og gæðasviði Landspítala,
3hjúkrunarfræðideild HÍ
brynjai n@landspitali. is
Inngangur: Fasta er mikilvægur hluti af undirbúningi sjúklings fyrir
svæfingu og liður í að auka öryggi hans. Vinnulag hefur lengi verið
þannig að sjúklingum er gert að fasta bæði á mat og drykk frá miðnætti,
aðfaranótt aðgerðardags, þrátt fyrir að rannsóknir hafi sýnt að slíkt er
óþarfi og til óþæginda fyrir sjúklinga. Að öllu jöfnu er nægilegt að fasta
á mat í 6 klst. og tæra drykki í 2 klst. samkvæmt gagnreyndri þekkingu.
Árið 2009 var innleitt nýtt verklag á skurðlækningasviði LSH með
fræðsluátaki til starfsfólks og sjúklinga. Rannsókn þessi var gerð í þeim
tilgangi að kanna fylgni við nýtt verklag rúmlega ári eftir innleiðingu.
Markmið: rannsóknarinnar er þríþætt og felst í að kanna hversu lengi
sjúklingar fasta fyrir skurðaðgerð; hvaða fræðslu þeir fá fyrir aðgerð; og
þorstatilfinningu meðan á föstu stendur og ógleði eftir aðgerð.
Aðferðir: I úrtaki voru allir fullorðnir sjúklingar sem gengust undir
skurðaðgerðir í hugsanlegri eða væntanlegri svæfingu á LSH á fimm
daga tímabili í mars 2011. Gagnasöfnun var þriþætt: upplýsinga um
föstu var aflað frá sjúklingum við móttöku á svæfingadeild; upplýsinga
um bakgrunn og aðgerð var aflað úr sjúkraskrárkerfi og lagður var
spurningalisti fyrir sjúklinga eftir aðgerð.
Niðurstöður: Á rannsóknartímabilinu uppfylltu 205 sjúklingar þátttöku-
skilyrði og tóku 94% þeirra þátt í rannsókninni þar af voru 16%
bráðasjúklingar. Tæplega 83% þátttakenda svöruðu spurningalista.
Meðalföstutími á mat var tæplega 14 klst. og á tæra drykki 9
klst. Um 44% sjúklinga var sagt að fasta frá miðnætti á mat
og drykk en 26% höfðu fengið upplýsingar samkvæmt nýju
verklagi. Ríflega 17% fengu skriflegar leiðbeiningar, 37% eingöngu
22 LÆKNAblaðið 2011/97