Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2011, Blaðsíða 28

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 68
V-64 Árangur skuröaðgerða á lungnakrabbameini í öldruðum
Ingvar Þ. Sverrisson1, Húnbogi Þorsteinsson3, Guðrún Nína Óskarsdóttir3, Rut
Skúladóttir3, Ásgeir Alexandersson3, Steinn Jónsson2, Tómas Guðbjartssonu
'Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2lungnadeild Landspítala, 3læknadeild HÍ
ingvarsv@landspitali.is
Inngangur:Meðvaxandifjöldaaldraðra færist í vöxt að lungnakrabbamein
greinist í eldri einstaklingum. t’ví er mikilvægt að kanna árangur skurð-
aðgerða við lungnakrabbameini í þessum sjúklingahópi.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á öllum sjúklingum sem
gengust undir skurðaðgerð vegna lungnakrabbameins (smáfrumu-
krabbamein undanskilin) á íslandi 1994-2008. Sjúklingum var skipt í tvo
hópa; 76 sjúklinga sem voru z75 ára (E-hópur) og 328 sem voru <75 ára
(Y-hópur). Hóparnir voru bomir saman m.t.t. áhættuþátta, fylgikvilla,
sjúkrahússlegu og skurðdauða (<30 d.).
Niðurstöður: Hlutfall kvenna og lungnastarfsemi var sambærileg í
báðum hópum en kransæðasjúkdómur mun algengari í E-hópi (49% sbr.
22%, p<0,01) og ASA-skor var hærra. Marktækt fleiri sjúklingar í E-hópi
gengust undir fleygskurð (24%) og aðeins 3 (4%) undir lungnabrottnám
samanborið við 9% og 17% í Y-hópi (p<0,01). Æxlisstærð var sambærileg
(4 cm) en á stigum I+II voru 88% sjúklinga í E-hópi en 76,5% í Y-hópi.
Heildarlegutími var 1 degi lengri í E-hópi en tíðni minniháttar (20%)
og alvarlegra fylgikvilla (40%) reyndist sambærileg í báðum hópum.
Skurðdauði var einnig sambærilegur í báðum hópum (1,3 sbr. 0,9%).
Ályktanir: Árangur lungnaskurðaðgerða hjá öldruðum er góður hér
á landi og skurðdauði með því lægsta sem þekkist. Þrátt fyrir hærri
tíðni kransæðasjúkdóms er tíðni fylgikvilla sambærileg og hjá yngri
sjúklingum. í þessum samanburði verður þó að hafa í huga að eldri
sjúklingar eru oft með lungnakrabbamein á lægri stigum og oftar gerð
minni skurðaðgerð en hjá þeim yngri.
V-65 Krabbamein í eistum á íslandi 2000-2009: Nýgengi og lífshorfur
Andri Wilberg Orrason1, Bjami Agnarsson2, Guðmundur Geirsson3, Helgi H.
Hafsteinsson4, Tómas Guðbjartsson1'5
’Læknadeild HÍ, -rannsóknarstofu í meinafræði, 3þvagfæraskurðdeild,
4krabbameinslækningadeild, ’skurðsviði Landspítala
andriwo@gmaiI.com
Inngangur: Á síðustu áratugum hafa lífshorfur sjúklinga með eistna-
krabbamein batnað umtalsvert, aðallega vegna tilkomu öflugra krabba-
meinslyfja. Markmið rannsóknarinnar var að kanna nýgengi, stigun og
lífshorfur sjúklinga síðastliðin 10 ár og bera saman við eldri rannsóknir.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskyggn og nær til allra
íslenskra karla sem greindust 2000- 2009. Farið var yfir meinafræðisvör og
æxlin stiguð með kerfi Boden-Gibb. Heildarlífshorfur voru reiknaðar og
borin saman sáðfrumukrabbamein (SFK) og ekki-sáðfrumukrabbamein
(E-SFK).
Niðurstöður: Alls greindust 97 karlar og var aldursstaðlað nýgengi
5,9/100.000 karla á ári. Hlutfall SFK og E-SFK var jafnt, en meðalaldur við
greiningu var 35,6 ± 12,0 ár (bil 15-76) og var 11,5 árum hærri fyrir SFK en
E-SFK. Einkenni og tímalengd einkenna voru hins vegar svipuð, einnig
meðalstærð æxlanna (4,0 cm) sem hélst óbreytt á rannsóknartímabilinu.
Flest æxlanna voru á stigi I, eða 78,4%, 13,4% á stigi II og 8,2% á stigum
III-IV. SFK greindust á marktækt lægri stigum samanborið við E-SFK
(91,7 sbr. 65,3% á stigi I; p=0,003). Engin fjarmeinvörp greindust hjá
sjúklingum með SFK en hjá átta sjúklingum með E-SFK. Fjórir sjúklingar
létust á rannsóknartímabilinu, tveir úr E-SFK en enginn úr SFK. Fimm
ára lífshorfur fyrir allan hópinn voru 95,1%.
Ályktun: Miðað við nágrannalönd er nýgengi eistnakrabbameins á
íslandi í meðallagi og hefur haldist stöðugt síðustu tvo áratugi. Á sama
tímabili hefur hlutfall sjúklinga með staðbundinn sjúkdóm (stig I) lítið
breyst og stærð æxlanna sömuleiðis. Lífshorfur hér á landi hafa haldist
mjög góðar síðustu áratugi og eru með því hæsta sem þekkist.
V-66 Hlutabrottnám á nýra vegna nýrnafrumukrabbameins á íslandi
Elín Maríusdóttir3, Sverrir Harðarson2, Vigdís Pétursdóttir2, Eiríkur Jónsson1, Valur
Þór Marteinsson4, Guðmundur Vikar Einarsson1, Tómas Guðbjartsson3
'Þvagfæraskurðdeild, 2rannsóknastofu í meinafræði, 3skurðlækningasviði Landspítala, 4Sjúkrahúsinu á
Akureyri
emariusdottir@gmail.com
Inngangur: Langvinn nýmaskerðing er þekktur fylgikvilli brottnáms á
nýra. t>að er því í vaxandi mæli framkvæmt hlutabrottnám þegar um
lítil nýmaæxli er að ræða. Tilgangur rannsóknarinnar var að bera saman
nýrnastarfsemi og lifun eftir hlutabrottnám og brottnám á öllu nýranu.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á sjúklingum sem gengust
undir hlutabrottnám vegna nýrnafrumukrabbameins á íslandi 2000-
2010, samtals 44 einstaklingum (meðalaldur 60 ár, 64% karlar). Til
samanburðar voru 114 sjúklingar (3 viðmið fyrir hvert tilfelli) á TNM-
stigum I-III, (meðalaldur 64 ár, 62% karlar) sem gengust undir fullt
nýmabrottnám á sama tímabili. Reiknaður var út gaukulsíunarhraði
(GSH) og sjúkdómasértæk lifun. Forspárþættir nýmaskerðingar voru
metnir með fjölbreytugreiningu. Miðgildi eftirfylgdar var 27 mánuðir.
Niðurstöður: Lítið æxli (<4 cm) var ábending hlutabrottnáms í 64%
tilfella, stakt nýra hjá 16% sjúklinga og nýrnaskerðing hjá öðmm 16%.
Staðbundin endurkoma greindist ekki eftir hlutabrottnám og skurðbrún
mældist 4 mm (miðgildi, bil 0-17). Æxli í hlutabrottnámshópi voru
marktækt minni (3,2 sbr. 6,3 cm, p<0,0001) og oftar á stigi I eða II (91%
sbr. 70%, p=0,0002). GSH var sambærilegt í báðum hópum fyrir aðgerð
en marktækt hærra 6 mánuðum síðar í hlutabrottnámshópi (58,8 sbr.
46,2 mL/mín, p=0,0005). Tíðni fylgikvilla var sambærileg í báðum
hópum og sömuleiðis legutími (miðgildi 7 dagar). Fimm ára lifun
var marktækt betri eftir hlutabrottnám en í viðmiðunarhópi (100 sbr.
75,7%, p=0,006). Fjölbreytugreining sýndi að hár líkamsþyngdarstuðull
(p=0,04), sykursýki (p=0,047) og fullt nýmabrottnám vom marktækir
forspárþættir lægri GSH 6 mánuðum eftir aðgerð (p=0,009).
Ályktanir: Árangur hlutabrottnáms vegna nýrnafrumukrabbameins er
góður hér á landi. Marktækt minni skerðing varð á nýmastarfsemi borið
saman við fullt brottnám og lifun sjúklinga var betri. Fylgikvillar og
aðgerðartími reyndust hins vegar sambærilegir.
V-67 Rof á hægri slegli í kjölfar miðmætissýkingar eftir
kransæðahjáveituaðgerð
Davíð Þór Þorsteinsson1, Tómas Þór Kristjánsson1, Felix Valsson2, Tómas
Guðbjartsson1-3
4Hjarta og lungaskurðdeild, 2svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala, 3læknadeild HÍ
davidtho@landspitali.is
Inngangur: Rof á hjarta er sjaldgæfur fylgikvilli miðmætissýkingar
eftir opnar hjartaaðgerðir. Lýst er sjúklingi með rof á hægri slegli eftir
sáraskiptingu á sýktum bringubeinsskurði.
Tilfelli: Næstum áttræður karlmaður með sögu um ofþyngd, sykursýki
og Parkinsonsveiki gekkst undir kransæðahjáveituaðgerð. I kjölfarið
fékk hann nýmabilun, heilaáfall og Serratia-lungnabólgu sem krafðist
tveggja vikna öndunarvélameðferðar og barkaraufunar. Þremur vikum
28 LÆKNAblaðið 2011/97