Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2011, Blaðsíða 35

V í S I N D I
A VORDOGUM
FYLGIRIT 68
í kjölfarið, staðfesti áreiðanleika aðferðanna, sem settar voru upp frá
grunni á rannsóknarstofunni.
Niðurstöður: Búið er að skoða tvö gen, ER lipid raft associated 2 (Erlin2)
og Like-SM-1 (LSMl). Erlin2 og LSml eru tjáð í kirtilþekjufrumum en
ekki í vöðvaþekjufrumum eða öðrum frumum brjóstavefjarins. Erlin2
er staðsett í umfrymi en LSMl í umfrymi og kjarna. Við siRNA miðlaða
bælingu tókst, í báðum tilfellum, að minnka tjáningu prótínanna svo hún
varð minni en í MCF7, viðmiðunarfrumlínunni, en bæling á tjáningu
genanna hefur ekki áhrif á lifun frumnanna.
Alyktanir: ERLIN2 og LSMl eru tvö þeirra gena sem eru yfirtjáð í
brjóstaæxlum með magnanir á litningi 8pl2, en bæling á tjáningu þeirra
hefur ekki áhrif á lifun í þeim brjóstafrumumódelum sem notuð voru í
rannsókninni.
V-87 Greiningar á DNA skemmdum af völdum útfjólublárra geisla
með tvívíðum rafdrætti
Bjarki Guðmundsson1-, Wendy Dankers1, Guðmundur H. Gunnarssonu, Hans G.
Þormaru, Jón Jóhannes Jónssonu
'Lífefna- og sameindalíffræðistofu, læknadeild HÍ, 2Lífeind ehf, 3erfða- og
sameindalæknisfræðideild Landspítala
bjarkigu@hi.is
Inngangur: Geislun af völdum útfjólublás ljóss (UVA 315-400 nm og UVB
290-315 nm) er ein helsta orsök húðkrabbameina. Þrjár algengustu gerðir
DNA skemmda af völdum UV geislunar eru cýklóbútan pyrimídín
tvennd (CPD), (6-4) ljósskemmd og Dewar skemmd en þær eru allar
basabreytingar og valda bognun á DNA sameindum. Við prófuðum að
nota tvívíðan rafdrátt til að greina skemmdir í flóknum DNA sýnum og
frumuræktum meðhöndluðum með UV geislum.
Aðferðir: Hreinsað DNA var skorið með Mbol og geislað með UVB (5-30
J/cm2) í dropum á Petri skál. HeLa frumur voru einnig UVB geislaðar
(15-45 J/cm2), DNA var einangrað úr þeim og það skorið með MboI.
Sýnin voru greind með tvívíðum þáttaháðum rafdrætti (2D-SDE) og
tvívíðum lögunarháðum rafdrætti (2D-CDE). Ava\ skorið lambda DNA
var meðhöndlað með UVA (44 J / cm2) og greint á sama hátt. Einnig var
DNA meðhöndlað með cisplatíni og það greint með 2D-SDE.
Niðurstöður: UVB skemmt DNA færðist fyrir framan tvíþátta DNA
á 2D-CDE eins og vænta mátti því basaskemmdirnar valda bognun á
DNA sameindum. UVA geislun á lambda DNA olli einnig myndun búta
sem færðust fram fyrir boga af tvíþátta DNA með 2D-SDE. Greining
á UVB meðhöndluðu DNA með 2D-SDE sýndi hins vegar nýjan DNA
boga sem var staðsettur fyrir aftan bogann fyrir tvíþátta DNA. Hlutfall
aftari bogans jókst með auknum UVB skammti. Sami bogi sást í erfðaefni
fruma sem voru UVB geislaðar. Eftir meðhönldun DNA með cisplatíni
kom sams konar bogi fram.
Ályktanir: 2D-SDE og 2D-CDE eru hentugar aðferðir til að greina DNA
skemmdir vegna UV geislunar. Þekkt er að cisplatín veldur myndun
krosstengsla í DNA, en í seinni rafdrætti 2D-SDE færast DNA sameindir
með slíka byggingu hægar en óskemmt tvíþátta DNA. DNA bogi sem
færist fyrir aftan tvíþátta DNA á 2D-SDE eftir UVB geislun bendir því til
myndunar krosstengsla í DNA í meira mæli en áður var talið.
V-88 Metýlun stjórnraðar og tjáning Lactoferrins í lungnaæxlum
Þórgunnur E. Pétursdóttir1, Unnur Þorsteinsdóttir2, Sigrún Kristjánsdóttir', Kristrún
Ólafsdóttir1, Páll H. Möller3, Stefan Imreh4, Valgarður Egilsson1, Jóhannes Bjömsson1,
Sigurður Ingvarsson5
'Rannsóknarstofu í meinafræði, Landspítala, Islenskri erfðagreiningu, 3skurðlækningasviði
Landspítala, 4Karolinska Institutet, Microbiology and Tumorbiology Center, Stokkhólmur,
miraunastöð Hí í meinafræði að Keldum
thorgep@landspitali.is
Inngangur: Lactoferrin (LF) genið er staðsett á litningasvæði sem kallað
er CERl (common eliminated region 1). Svæðinu sem er á 3p21.3 er
oftast eytt úr erfðaefni æxla sem myndast út frá samrunafrumum sem
ræktaðar eru í ónæmisbældum músum. Einnig höfum við fundið mjög
háa tíðni úrfellinga (loss of heterozygosity) á þessu svæði í lungnaæxlum
úr mönnum. Lf hefur bæði verið tengt við aukningu og bælingu
æxlisvaxtar. Markmið: Að skoða genetískar og epigenetískar breytingar
auk tjáningu Lf.
Aðferðir: Utraðir LF voru skimaðar með SSCP aðferð fyrir breytileika
í 70 lungnaæxlum og síðan var kannað með raðgreiningu hvort sá
breytileiki sem fannst væru stökkbreytingar. Metýlun var könnuð með
því að raðgreina bísúlfítmeðhöndluð erfðaefnissýni úr 14 lungnaæxlum
og eðlilegum vef til samanburðar. Mótefnalitun var notuð til að kanna
tjáningu próteinsins í 60 lungnaæxlum og aðlægum eðlilegum vef, flest
æxlanna voru adenocarcinoma eða squamous cell carcinoma.
Niðurstöður: I LF geninu fundum við breytileika £ exoni 2 í hárri tíðni
(39%) miðað við viðmið (27%). Um er að ræða þekkta basabreytingu
sem leiðir til amínósýru skipta úr Alanine yfir í Threonine (A29T) en
breytingin hefur ekki verið tengd við æxlisvöxt. Á stjómröð gensins eru
14 CpG staðir. Við fundum metýlun bæði £ eðlilegum vef og æxlisvef,
en £ auknum mæli £ æxlum. Samkvæmt okkar niðurstöðum voru CpG
staðir númer 3,4,5 og 14 meira metýleraðir £ æxlum en £ viðmiði. Engin
Lf tjáning fannst i 92% æxla.
Ályktun: I fyrri rannsókn fundum við mjög háa tíðni úrfellinga á CERl
sem bendir til þess að á svæðinu geti verið eitt eða fleiri æxlisbæligen.
Tjáning á Lf próteininu er minnkuð/engin i flestum æxlanna. Metýlun
á stjómröð LF er meiri í æxlum. Stökkbreytingar eru sjaldgæfar í LF
geninu.
V-89 Áhrif fjölsykra úr íslenskum fléttum og cyanóbakteríu á
ónæmissvör THP-1 mónócýta
Guðný Ella Thorlacius1'21, Sesselja Ómarsdóttir4, Elín Soffía Ólafsdóttir4, Amór
Víkingsson1, Ingibjörg Harðardóttir3, Jóna Freysdóttir1-2
'Rannsóknarstofu í gigtsjúkdómum, 2ónæmisfræðideild Landspítala, 3lífefna- og
sameindalíffræðistofu læknadeildar HÍ, 4lyfjafræðideild HÍ
getl@hi.is
Inngangur: Notkun flétta á borð við fjallagrös á sér langa sögu i
alþýðulækningum og vitað er að sykrur úr fléttum, sveppum og
þörungum hafa margskonar áhrif á ónæmiskerfið. Lftíð er þó vitað
um áhrif fléttanna klappaslembru (Collema glebulentum, C.g.) og
hreisturslembru (Collema flaccidum, C.f.). Markmið rannsóknarinnar
var að kanna áhrif grófhreinsaðra fjölsykra úr klappaslembru,
hreisturslembru og cýanóbakteríumú Nostoc commune (N.c.) sem
finnst i þessum fléttum á frumuboðamyndun og ferla sem leiða til
frumuboðamyndunar í mónócýtum.
Efniviður og aðferðir: THP-1 mónócýtafrumulina var ræktuð með IFN-y
£ 3 klst og sfðan örvuð með inneitri (LPS). Fjölsykrum i styrkjunum 1,
10 og 100 pg/mL var bætt við samhliða IFN-y eða LPS. Styrkur frumu-
boðanna IL-6, IL-10, IL-12p40 og TNF-a auk prostaglandin E2 var
LÆKNAblaðið 2011/97 35