Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2011, Blaðsíða 29

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 68
síðar ræktaðist Serratia í bringubeinsskurði. Neðstu 5 cm skurðarins
voru opnaðir og lagður sogsvampur. Sýkingin lét ekki undan meðferð
og var allt sárið opna niður að bringubeini á skurðstofu. Allir vírar voru
fjarlægðir en lítið hald var í þeim neðstu. Sogsvampi var komið fyrir í
sárið ofan á bringubeinið sem virtist heillegt. Tveimur klukkustundum
eftir aðgerð hóstaði sjúklingurinn kröftuglega og umbúðir fylltust af
blóði. Grisjum var þrýst á sárið og sjúklingurinn fluttur samstundis á
skurðstofu. Þar var hjarta- og lungnavél tengd við náraæðar og umbúðir
fjarlægðar. I ljós kom 7 cm rifa á framvegg hægra slegils. Slegillinn var
fastur við bringubeinið sem hafði gliðnað í sundur neðst. Beinkantar
voru fríaðir og rifunni lokað með saumi og teflonbótum. Blóð frá rofinu
var endumýtt í gegnum hjarta- og lungavél en auk þess voru gefnar 19
einingar af rauðkomaþykkni. Sárinu var lokað eftir 3ja vikna meðferð
með sogsvampi. í dag er sjúklingurinn í endurhæfingu og á góðum
batavegi.
Alyktun: Rof getur orðið á hjarta eftir miðmætissýkingu í kjölfar opinnar
hjartaaðgerðar. Líklega er orsökin fyrir rofinu í þessu tilfelli samvextir
milli bringubeins og framveggs hjarta. Eftir víratöku hefur beinið náð
að gliðna í sundur í kjölfar kröftugs hósta og með því rofið gat á hjartað.
V-68 Bráðabrjóstholsskurðaðgerðir vegna lífshættulegra
brjóstholsáverka á íslandi 2005-2010
Bergrós K. Jóhannesdóttir1, Brynjólfur Mogensen12, Tómas Guðbjartssonu
’Læknadeild HÍ, 2bráðasviði, 3hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
bkjl@hi.is
Inngangur: Við alvarlega áverka á brjóstholi getur bráðabrjóstholsaðgerð
bjargað lífi sjúklings. Markmið þessarar afturskyggnu rannsóknar var að
kanna algengi og afdrif þessara sjúklinga á fslandi.
Efniviður og aðferðir: Allir sjúklingar sem gengust undir bráðaaðgerð
á brjóstholi eftir brjóstholsáverka á íslandi árin 2005-2010. Leitað var að
sjúklingum í rafrænum gagnagrunni Landspítala og stærri sjúkrahúsum
á landsbyggðinni. Skráð var eðli áverka og ábending aðgerða, afdrif
sjúklinga, legutími og magn blóðgjafa. Einnig var reiknað ISS- og
NlSS-áverkaskor og gert RTS-áverkamat við fyrstu læknisskoðun og
lifunarlíkur (PS) áætlaðar út frá því.
Niðurstöður: Níu karlmenn gengust undir brjósthols- (n=6) eða
bringubeinsskurð (n=4), en einn gekkst undir báða skurðina. Meðal-
aldur var 40,2 ár (bil 20-76). Sex sjúklinganna voru aðallega með
brjóstholsáverka en þrír fjöláverka. í fjórum tilfellum var um hnífstungu
(n=2) eða skotáverka (n=2) að ræða en afleiðingar umferðarslyss (n=3)
eða falls hjá hinum fimm. Endurlifgun var hafin hjá fjórum sjúklingum
á slysstað og tveimur á bráðamóttöku. Meðal ISS- og NlSS-skor voru
33,7 (bil 16-54) og 48,6 (bil 25-75). Meðal RTS-áverkamat var 4,9 (bil
0-7,8) og PS-lifunarlíkur 57,2%, (bil 1,2-95,6%). Meðalblæðing þeirra
sem lifðu aðgerðina var 20,1 L (bil 0,9-55) og meðallegutími 60 dagar
(bil 19-112). Að meðaltali voru gefnar 27,1 ein. af rauðkornaþykkni (bil
0-112), 12,9 ein af blóðvatni (bil 0-46) og 1,2 pokar af flögum (bil 0-4). Af
fimm sjúklingum sem lifðu aðgerðina og útskrifuðust (44,4% lifun) hlaut
einn þverlömun eftir hryggbrot og annar vægan heilaskaða af völdum
súrefnisskorts. Hinir þrír eru við góða heilsu.
Ályktun: Bráðaskurðaðgerðir vegna lífshættulegra brjóstholsáverka eru
tiltölulega fátíðar á íslandi. Tæpur helmingur sjúklinga lifði aðgerðina
sem telst ágætur árangur hjá svo mikið slösuðum sjúklingum.
V-69 Ábendingar og árangur sárasogsmeðferðar á íslandi
Ingibjörg Guðmundsdóttir1, Tómas Guðbjartsson2-3
’Hjúkrunarfræðideild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 3læknadeild HÍ
ingibjgn@landspitali.is
Inngangur: Sárasogsmeðferð er nýjung í meðferð sára þar sem
undirþrýstingur er myndaður staðbundið í sárbeðnum með loftþéttum
umbúðum og sogtæki. Með þessu móti er sárið hreinsað og flýtt fyrir
sárgræðslu. Notkun sárasogsmeðferðar hefur aukist mjög mikið síðustu
ár. Markmið rannsóknarinnar var að kanna útbreiðslu meðferðarinnar
hér á landi en um leið kanna ábendingar og árangur meðferðar
Efniviður og aðferðir: Aftursýn lýsandi rannsókn þar sem skoðaðar
voru sjúkraskrár allra sjúklinga, bæði á sjúkrahúsum og utan, sem fengu
sárasogsmeðferð á íslandi frá janúar til desember 2008. Skráðar voru
ábendingar og tímalengd meðferðar og hvort sárin gréru að fullu eða
ekki. Einnig voru skoðaðir þættir sem geta haft áhrif á gróanda sára, eins
og sykursýki, reykingar og aldur.
Niðurstöður: Alls fengu 56 sjúklingar 65 sárasogsmeðferðir. Karlar
voru 62,5% og meðalaldur 61,5 ár (bil 8-93 ár). Meðferð var oftast
veitt á sjúkrahúsi, eða í 84,6% tilfella, oftast á æðaskurðdeild og
hjartaskurðdeild. Algengustu ábendingar fyrir meðferð voru sýking í
sári (40%), örvun gróanda (41,5%) og viðhald opinna holrúma (18,5%).
Flest sárin voru á brjóstkassa (24,6%) og neðri útlimum (26,2%). Sex
sjúklingar létust vegna undirliggjandi sjúkdóma og voru þeir ekki teknir
með við mat á gróanda sára. Af 59 meðferðum náðist fullur gróandi sára í
40 þeirra (67,8%) en ófullkominn gróandi í hinum 19 (32,2%). Fylgikvillar
tengdir meðferð voru skráðir í 19 (32,2%) tilfellum og voru verkir (12,3%)
og húðvandamál (10,8%) algengust.
Ályktanir: Sárasogsmeðferð er töluvert notuð á íslandi, sérstaklega
við sýkt skurðsár og langvinn sár. í tveimur þriðju tilfella náðist fullur
gróandi sára sem telst góður árangur.
V-70 Blaðra á gallvegum (choledochal cyst) - sjúkratilfelli
Karl Kristinsson', Kristín Huld Haraldsdóttir1, Páll Helgi Mölleru
’Skurðlækningadeild Landspítala, 2læknadeild HÍ
karl.kristinsson@gmail.com
Inngangur: Birtingarmynd gallvegablaðra er fjölbreytt og við upp-
vinnslu þeirra beinist grunur að algengari sjúkdómum eins og gall-
steinum, gallblöðrubólgu eða brisbólgu. Frumgreining er gerð með
ómskoðun en í kjölfarið eru fullkomnari myndgreiningar með holsjár-
röntgenmyndatöku eða segulómskoðun nauðsynlegar. Hætta á illkynja
umbreytingu gallvegablaðra er þekkt og tíðni krabbameins á bilinu 10-
30%. Meðferð felst í brottnámi með skurðaðgerð.
Tilfelli 1: 41 árs gamall karlmaður, með sögu um blóðsegarek til lungna
og nýmasteina, leitaði á bráðamóttöku Landspítala með 2 vikna sögu um
kviðverkjaköst. Blóðprufur sýndu brenglun á lifrarprófum. Ómskoðun
af lifur, gallvegum og brisi sýndi grun um gallblöðrubólgu ásamt
blöðm útgengna frá gallvegum. Segulómskoðun staðfesti grun um
gallvegablöðru. í kjölfarið var gallblaðra ásamt gallvegablöðru fjarlægð.
Meinafræðirannsókn sýndi gallvegablöðru án illkynja vaxtar. Sjúklingur
útskrifaðist 7 dögum eftir aðgerð. Við eftirfylgd 5 mánuðum síðar var
hann við góða heilsu og lifrarpróf höfðu leiðrést.
Tilfelli 2:19 ára gamall kvenmaður, með sögu um vatnshöfuð, góðkynja
æxli á heymartaug, op milli hjartagátta og asthma, leitaði á Landspítala
með 2 mánaða sögu um kviðaróþægindi, ásamt lystarleysi, ógleði og
þyngdartapi. Lifrarpróf voru eðlileg. Ómskoðun af lifur, gallvegum
og brisi sýndi enga gallblöðru en við tölvusneiðmynd vaknaði
LÆKNAblaðið 2011/97 29