Læknablaðið - 01.02.2014, Blaðsíða 22

86 LÆKNAblaðið 2014/100
Sneiðmynd af kviðarholi sýndi tvær lágþéttnibreytingar í milta,
sú stærri 3,5 cm (sjá mynd 1) og 1 cm lágþéttnibreytingu í lifur.
Þá kom í ljós fjöldi úráta í hálsi og brjósthrygg, C6, Th2-Th4, Th8
og Th10 (sjá mynd 2). Þessar breytingar virtust að mestu leyti vera
vel afmarkaðar og sumar með beingerðum (sklerotískum) kanti.
Ástungusýni frá lunga og beinmerg sýndu bólguhnúð með
drepi (necrotizing granulomatous inflammation) en sérlitun fyrir
sýruföstum stöfum var neikvæð. Sýni frá hryggjarliðbol sýndi
ósértækar breytingar. Úr hryggjarsýninu og blóði ræktaðist gram-
neikvæður stafur sem í upphafi var greindur sem Pseudomonas
aeruginosa (P. aeruginosa) en við raðgreiningu á 16S-rRNA kom í
ljós að um Burkholderia pseudomallei (B. pseudomallei) væri að ræða.
Tilfelli tvö
Íslenskur karlmaður á sjötugsaldri leitaði á bráðamóttöku Land-
spítala tveimur dögum eftir heimkomu úr þriggja vikna ferð
til Tælands með vikusögu um slappleika, hita og þurran hósta.
Veikindin höfðu byrjað með kvefi og lystarleysi en síðan hafði
hósti ágerst og fann hann orðið fyrir verulegu þróttleysi, mæði og
takverk hægra megin. Hann hafði fengið kuldahroll og svitnaði
mikið á næturnar.
Heilsufarssaga var markverð fyrir aðgerð á fótum vegna æða-
þrengsla. Hann sagðist drekka tvo til fjóra bjóra daglega og var
fyrrum stórreykingamaður. Hann var giftur tælenskri konu og
dvöldu þau hjá ættingjum hennar í Norðaustur-Tælandi á ferða-
laginu, í byrjun regntímabilsins. Hrísgrjónaakrar voru allt í kring-
um dvalarstað þeirra. Í tvo daga á meðan á dvöl þeirra stóð var
unnið við miklar jarðvegsframkvæmdir á svæðinu.
Við komu á bráðadeildina var hann veikindalegur með 38,2°C
hita, en önnur lífsmörk eðlileg. Ekkert óeðlilegt heyrðist við
lungnahlustun og almenn líkamsskoðun var ómarkverð.
Blóðrannsóknir sýndu hvít blóðkorn 11,7x109/L (4,0-10,5x109/L),
Hb 143 g/L (134-171g/L), CRP 122 mg/L (<10 mg/L), ALP 182 U/L
(35-105 U/L), gammaGT 222 U/L (<115 U/L), ASAT 104 U/L (<45
U/L), ALAT 117 U/L (>70 U/L). Lungnamynd sýndi dreifðar og
miklar þéttingar í hægra lunga og fleiðruvökva (sjá mynd 3). Úr
blóði ræktaðist B. pseudomallei.
Tilfelli þrjú
37 ára tælenskur karlmaður sem búið hafði á Íslandi í eitt ár leitaði
á bráðamóttöku Landspítalans og hafði þá verið með háan hita í
þrjá daga, verk fyrir brjósti og hósta. Hann kvartaði einnig um
verk í vinstra hné. Við skoðun reyndist hann vera með hita, 39,4°C,
brak heyrðist yfir neðri hluta vinstra lunga, hiti í húð yfir vinstra
hné, þykknun á liðpoka og vökvasöfnun í hnénu.
Blóðrannsóknir sýndu hvít blóðkorn 8,6x109/L (4,0-10,5x109/L),
Hb 104 g/L (134-171 g ,5x109/L), CRP 121 mg/L (<10 mg/L). Lið-
vökvi sýndi hvít blóðkorn 3615 x 109/L, 78% kleyfkjarna. Lungna-
mynd sýndi óskarpa vinstri þindarkúrfu, íferð og rúnaðan vinstri
fleiðru sinus. Segulómun af hné vakti grun um sýkingu (os-
teomyelitis) í nærenda vinstri fótleggsbeins. Úr blóði og liðvökva
ræktaðist B. pseudomallei.
Tilfelli fjögur
23 ára gamall íslenskur karlmaður, áður hraustur, var fluttur
á Landspítalann frá sjúkrahúsi í Bangkok á Tælandi með grein-
inguna lungnabólga og fleiðruholsígerð (empyema) af völdum B.
pseudomallei.
Íslendingurinn hafði verið á ferðalagi í Suðaustur-Asíu í 18
mánuði. Í Tælandi veiktist hann með hita, hósta með uppgangi og
vaxandi öndunarerfiðleikum og eftir tveggja vikna veikindi var
hann lagður inn á sjúkrahús í austurhluta landsins. Hann reyndist
vera með sýkingu í báðum lungum og var í upphafi talinn vera
með berkla og var meðhöndlaður með berklalyfjum. Vegna versn-
andi ástands eftir tveggja vikna legu var hann fluttur á sjúkra-
hús í Bangkok og þar var sýking af völdum Burkholderia pseudo-
mallei staðfest. Sneiðmynd þá sýndi lungnabólgu í báðum lungum
með drepi (necrosu) og fleiðruholsígerð vinstra megin. Viðeigandi
Mynd 3. Íferð og fleiðruvökvi í hægra lunga.
S J Ú k R a T i l F E l l i
Mynd 2. Úrátur í hrygg.