Læknablaðið - 01.02.2014, Qupperneq 46

110 LÆKNAblaðið 2014/100
U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R
Stefán Steinsson hefur í hjáverkum frá
læknisstörfum þýtt eitt af stór virkjum
fornbókmennta, Rannsóknir Her-
ódótusar, sem gjarnan er sagður faðir
sagn fræðinnar. Stefán kveðst ekki hafa
fengið áhuga á bókmenntum fyrr en eftir
útskrift úr læknadeild Háskóla Íslands
en fram að því höfðu raunvísindi átt hug
hans allan.
Raunvísindaáhugi Stefáns vekur reyndar
spurningar þar sem systkini hans fjög ur,
Heimir (látinn árið 2000), Iðunn, Kristín
og Ingólfur hafa öll vakið athygli fyrir rit-
störf og húmanísk viðfangsefni. Foreldrar
þeirra voru Steinn Stef áns son skólastjóri
á Seyðisfirði og Arnþrúður Ingólfsdóttir
húsfreyja.
Spáð fyrir um læknaskort
„Ég lauk stúdentsprófi frá eðlisfræðideild
Menntaskólans að Laugarvatni 1978, fór
beint í læknadeild og útskrifaðist þaðan
1984. Það er rétt að systkini mín voru
máladeildarstúdentar. Á menntaskóla-
árum var ég nokkuð jafnvígur á raun-
greinar og tungumál. Hins vegar fékk ég
áhuga á bók menntum 10 árum síðar þegar
ég var læknir í Búð ardal. Þá hlustaði ég
á Íslendingasögur og Þórberg af hljóð-
bókum á ökuferðum um hérað ið. Ég er
líklega fæddur með málaáhuga og lagðist
til dæmis fyrst yfir finnsku 16 ára,” segir
Stefán í upphafi samtals okkar.
Hann rifjar upp að í læknanáminu hafi
kennurum orðið tíðrætt um offramleiðslu
lækna í landinu. Það hafi verið áhyggju-
efni læknanema að fá starf að námi loknu.
„„Þið eruð svo mörg,“ var setning sem
þeir klifuðu á. Við vorum 45 sem út skrif-
uð umst saman og öll fengum við vinnu
þrátt fyrir hrakspár. Það er fróð legt að rifja
upp að á þessum árum var gerð framtíð-
arspá sem sagði að með ó breytt um fjölda
útskrifaðra lækna yrði læknaskortur á Ís-
landi árið 2010. Það þótti flestum hljóma
sem fjarstæða og ártalið 2010 stappa nærri
hugarburði vís inda skáldsagna. Þetta hefur
þó ræst þótt helstu ástæður læknaskorts
séu aðrar en gert var ráð fyrir í þessum
útreikningum.”
Grúskari og gömul sál
Stefán segir að hann hafi reyndar verið
farinn að hlakka til þess að loknu lækna-
námi að geta leyft sér að lesa fagurbók-
menntir áhyggjulaus. „Í Búðardal las
ég Dægradvöl Benedikts Gröndal og þá
kviknaði löngun til að læra grísku og
latínu. Það varð til þess að ég skráði mig í
klassísk fræði við Háskólann árið 1991. Þar
naut ég handleiðslu Sigurðar Péturssonar
og félaga.
Áður en ég réðst læknir í Búðardal
hafði ég hugsað mér að verða fæð inga-
læknir og var deildarlæknir á fæðingar-
deild Landspítalans á annað ár. Það hét
þá súper kandídat. Eftir það fór ég í hérað,
lengst af í Búðardal en líka á Þingeyri,
samtals 6 ár. Ég skipti um sérgrein,
réð mig á Klepp og lauk sér fræðiprófi
í geðlækn ing um frá Royal College of
Psychiatrists í London 1998.”
Þar með er ekki öll sagan sögð. Stefán
skipti að nýju um vettvang árið 2002 eftir
9 ár í geðlækningum og vann á þriðja
ár á slysa- og bráðasviði Land spítalans í
Fossvogi. „Þaðan fór ég austur á Hvols-
völl og var heilsu gæslu læknir í 6 ár áður
en ég færði mig til Akureyrar. Þar hef ég
verið síðan á tilskildum deild um til að
hljóta sér fræði viðurkenningu í heimilis-
lækningum sem var stimpl uð nú í des-
emb erbyrjun. Frá 1. október 2013 starfa
ég við bráðamóttöku og sjúkraflug á FSA.
Þetta lýsir kannski leitandi sál og ég þarf
alltaf að vera grúska eitthvað,” segir Stefán
sposkur og kveðst líka vera flökkudýr. „Ég
er og verð Seyðfirðingur en eftir 15 ára
aldur hef ég hvergi verið lengur en 6 ár
nema í Reykjavík þegar allt er talið saman.
Ég kann vel við mig á Akureyri og verð
þar í bili.
Ég hef löngum verið sáttur við læknis-
störf enda eru þau talsvert fjölbreytt. Það
eru sterk tengsl á milli heimilislækninga
og geðlækninga og stundum fullyrt að
þriðj ungur þess sem heimilislæknar fást
við sé andlegs eðlis. Ég hef líka kunnað
vel við bráðalækningar þar sem takturinn
er oft hraðari. Í Englandi kynntist ég
mörgum hliðum geðlækninga, allt frá
meðhöndlun heróínfíkla til barna geð lækn-
inga. Ég bý að þeirri reynslu í starfi mínu
á bráðamóttöku.”
Nóg um læknisferilinn í bili og snúum
okkur að þýðingum Stefáns úr grísku.
Eflaust þætti mörgum afköstin á því sviði
undanfarin ár alveg nægileg til að standa
undir fullu starfi. „Einhverjir voru að tala
um afreksverk en ég hef ekki til finn ingu
fyrir því. Þetta er dund, hobbí.
Þegar ég var á Laugarvatni var Heimir
bróðir minn skólastjóri Lýðháskólans í
Skálholti. Ég dvaldi þar oft um helgar.
Heimir var mikill latínugráni og sá áhugi
smitaði út frá sér þótt hann lægi í dvala
næstu árin. Námi í latínu og grísku við
háskólann lauk samt ekki með formlegu
prófi því ég fór til Bretlands en það vant-
aði ekkert rosalega mikið upp á.
En ég var farinn að leggja drög að
þýðingum úr grísku strax 1992 og ég
þýddi fyrst Skap hundinn, leikrit eftir gríska
skáldið Menander (341-290 f.Kr). Þýðingin
hefur beð ið útgáfu hjá Lærdómsritum
Bókmenntafélagsins frá 2007. Ég byrj aði
svo að þýða Rannsóknir Heródótusar það
ár eftir að hafa gengið úr skugga um að
enginn annar væri að því. Ég las ekki bók-
ina alla í upphafi heldur byrjaði að þýða
beint og skipulega eins og ríbósóm og las
hana jafnóðum og ég þýddi. Þýð ing in tók
„Þetta er dund, hobbí“
– Stefán Steinsson sneri Heródótosi á íslensku
Forlagið gaf út
Heródótos fyrir
jólin en hann hef-
ur beðið í 2400 ár
eftir að koma út
á íslensku. Bókin
vegur eitt kíló og
er 750 blaðsíður
og er engu orði
ofaukið.