Læknablaðið - 01.12.2014, Blaðsíða 43

LÆKNAblaðið 2014/100 683
Ú R P E n n a S T J Ó R n a R M a n n a l Í
Laun lækna - bergmál fortíðar
Þorbjörn jónsson, formaður
orri Þór ormarsson, varaformaður
Magnús Baldvinsson, gjaldkeri
Magdalena Ásgeirsdóttir ritari
Arna Guðmundsdóttir
Björn Gunnarsson
Guðrún jóhanna Georgsdóttir
Hildur Svavarsdóttir
Þórarinn Ingólfsson
Fulltrúi FAL er Tinna Harper Arnardóttir
Í pistlunum Úr penna stjórnarmanna
LÍ birta þeir sínar eigin skoðanir en ekki félagsins.
Þegar höfundur fór að skoða eldri skrif um
laun lækna gerði hann sér grein fyrir því
að sagan endurtekur sig. Það sem kom á
óvart er hversu lítið orðræðan hefur í raun
breyst í tímans rás.
Greinaskrif þessi og önnur sem höf-
undur las en ekki gafst rými til að birta
hér, eru áhugaverð vitni um þá sífelldu
baráttu sem þarf til að halda viðunandi
kjörum einnar stéttar. Ekki gafst færi á að
gera heilsteypta úttekt á þessu áhugaverða
efni og ekki er reynt að draga ályktanir
eða komast að niðurstöðu.
Vonandi gefur þessi samantekt smá
innsýn í umræðu fyrri tíma og samhengi
hennar við umræðuna að undanförnu.
Jón Sigurðsson. Um læknaskipun á Ís-
landi. Ný félagsrit 1844; 4: 1. janúar.
... og þó hafa læknar þar lángtum minni
laun enn annarstaðar, bæði frá stjórninni og
sjúklingum . . . og auk þess hafa íslendingar
komizt uppá það frá öndverðu, að meta
læknishjálpina sem nokkurskonar skylduverk
af lækna hendi . . . Af því sem nú er mælt
þá er ekki furða þó Íslendingum hafi þótt
ískyggilegt að læra læknisfræði, því það ligg-
ur öllum í augum uppi, að bágt er að þjóna
þeirri stétt, er ekki fylgja svo mikil laun, að
menn geti keypt þá hluti sem ómissandi eru
. . . en allir sjá samt að þetta eru engin laun
handa mönnum, er verða að standa í jafn-
örðugri stétt sem þeir, og þurfa að kosta svo
miklu til bóka, fata og læknisverkfæra . . .
Fjallkonan 1893; 10/ 9 (28. febrúar): 33.
Einu embættismennirnir hér á landi sem
fjölga þarf eru læknarnir. . . . Það er lítt
skiljanlegt, að sú andlega fæða, sem prestar
mata söfnuðina á, sé svo miklu meira verð
og nauðsynlegri enn heilsa líkamans, að þörf
sé á hér um bil sex prestum þar sem einn
læknir þykir nægja. . . . Ef vel væri, þyrfti
að fjölga læknum um helming, og yrðu þeir
þó naumast svo margir sem þörf væri á, til
þess að jafnan yrði auðvelt að ná í lækni,
þegar slys bera að höndum. . . . Aukalæknar
hafa líka svo lág laun, að naumast er við-
unandi, og væri sanngjarnt, að laun lækna
væri gerð jafnari og aukin, ef landsjóðr væri
þess megnugr. Það dugar ekki ætíð að horfa
í aurana, þegar um laun er að ræða. Af því
að hin nýstofnuðu aukalæknaembætti eru
svo launalág, getr auðveldlega leitt, að vér
fáum ekki í þau þá menn, sem skara fram úr
öðrum og geta átt kost á að leita sér atvinnu
í öðrum löndum með betri kjörum.
Gunnarsson T. Stjórnarfrumvörpin, 2.
grein. Lögrétta 1907; 2 /18 (1. maí): 69-70.
Þjóðin heimtar í sífellu fleiri lækna. Þess
verður ekki vart, að hún heimti fleiri presta
eða sýslumenn - þeim vill hún fremur fækka
en fjölga. Það er augljóst, að þjóðin telur
læknana þarfasta allra embættismanna.
Engu að síðu hafa læknaembættin verið gerð
svo óaðgengileg, að læknar hafa ekki fengist
í þau öll. Reynslan sýnir, að til þess verður
að bæta kjör læknanna frá því sem nú er. Og
það er ekki nóg að skapa læknum þau kjör,
að einhver maður með læknapróf fáist í hvert
embætti. Læknastarfið er svo mikilsvert og
svo afarvandasamt, að þar er þörf á nýtustu
mönnum . . . Ef þjóðin vill eiga sjer nóg
af nýtum læknum, þá verður hún að gera
læknastarfið girnilegt í augum ungra efnis-
manna: Það verður að vera arðvænlegt.
Dr. Friðrik Einarsson: Vettvangur. Morg-
unblaðið 25. febrúar 1961: 9.
Fyrir nokkru var glaðzt yfir því í dagblöðum,
að 16 nýir læknar hafi útskrifazt úr lækna-
deild Háskólans. Það er líka gleðilegt fyrir
Svía, Dani og Bandaríkjamenn. . . . Eftir
því sem árin líða verður erfiðara og erfiðara
að snúa heim aftur til lélegra kjara og verri
starfsskilyrða, en þeir eru orðnir vanir við.
. . . Nú er það svo, að vel menntuðum og
góðum læknum er tekið opnum örmum
nærri hvar sem er annars staðar í heiminum.
Sú hætta vofir því yfir, að á næstu árum
verði það ekki þeir beztu, sem hverfa heim að
framhaldsnámi loknu. Er það heillavænleg
þróun fyrir landsmenn? Hversu mun þá
fara um íslenzka læknisfræði?. . . er naumast
um aðra leið að ræða, en freista læknanna
með góðum launum, góðum híbýlakosti,
farartækjum o.s.frv.
Nú er brotið blað með því að læknar
fara í fyrsta sinn í verkfall. Það mun koma
í ljós á næstu misserum hversu áhrifamik-
ið það er. Samstaða lækna er mikilsverð.
Magnús Pétursson: Launanefndin og
læknarnir. Læknablaðið 1917; 3: 69-77.
Það væri því lítt sæmandi, ef við ekki sýnd-
um það allir, að við fylgjum honum [innsk.
höfundar: landlækni] allir í hóp, þegar við
allir erum sannfærðir um það, að hann berst
fyrir tilverurétti okkar sem lækna og lífs-
skilyrðum. Látum þjóðina vita þetta. Látum
hana vita hvað við liggur.
Stjórn lÍ 2014
Orri Þór
Ormarsson
barnaskurðlæknir á
Landfspítala
varaformaður
Læknafélags Íslands
otormarsson@hotmail.com