Læknablaðið - 01.12.2014, Blaðsíða 55

LÆKNAblaðið 2014/100 695
U M F J Ö l l U n O G G R E i n a R
rannsóknir ætla samtökin sér að hafa meiri
áhrif á umræðu og þróun rannsókna á
hjartasjúkdómum í Danmörku.“
Varðandi rannsóknarsögu hjartasjúk-
dóma í Danmörku segir Gunnar að ekki sé
til sambærileg rannsókn í Danmörku og
stóra íslenska hjartarannsóknin sem staðið
hefur óslitið í rúm 50 ár og tekur til allrar
þjóðarinnar. „Þó eru tvær stórar rann-
sóknir sem staðið hafa í mörg ár, Österbro-
rannsóknin og Kaupmannahafnarrann-
sóknin, en þær eru á vegum sjálfstæðra
rannsóknaraðila og samtökin hafa styrkt
þær en að öðru leyti ekki komið að fram-
kvæmd þeirra. Við höfum þó góðan að-
gang að rannsóknargögnunum en það sem
ég hef nýtt mest í mínum rannsóknum á
hjartasjúkdómum eru fyrirliggjandi gögn
um sjúkrahúsinnlagnir og lyfjaafgreiðslur
í apótekum. Þessar upplýsingar eru mjög
góðar og aðgengilegar og ná langt aftur.
Þá eru einnig mjög góð gögn til staðar
um félagslega stöðu einstaklinganna, sem
gerir okkur kleift að skoða tíðni hjarta-
sjúkdóma innan afmarkaðra félags- og
tekjuhópa í samfélaginu. Ætlun okkar er
að byggja upp hér innan samtakanna öfl-
ugan gagnagrunn sem sameinar allt þetta,
auk klínískra gagna um hjartaaðgerðir á
sjúkrahúsum í Danmörku.
Mínar eigin rannsóknir hafa snúist
um lyfjameðferð við hjartasjúkdómum og
meðferðarheldni, öryggi lyfjameðferðar
og tíðni aukaverkana. Þá hef ég einnig
rannsakað áhrif gigtarlyfja í tengslum við
kransæðasjúkdóma og hjartabilun. Áhrif
blóðþynningarlyfja hafa einnig verið hluti
af rannsóknarvinnu okkar, sérstaklega
hjá sjúklingum sem taka mörg blóðþynn-
ingarlyf samtímis. Við höfum einnig rann-
sakað áhrif lyfjameðferðar við sykursýki
og tengsl þeirra við kransæðasjúkdóma.
Við erum með mjög stór úrtök við þessar
rannsóknir sem gefur okkur tækifæri til
að rannsaka sjaldgæfari birtingarmyndir
ákveðinna sjúkdóma.“
Reykingar og offita
Danir hafa náð mjög góðum árangri við
að draga úr tíðni dauðsfalla af völdum
hjartasjúkdóma segir Gunnar en bætir við
að hafa verði í huga að í byrjun níunda
áratugarins stóðu Danir langverst af
öllum Norðurlöndunum varðandi hjarta-
sjúkdóma. „Á undanförnum 20-30 árum
hefur verið gert stórt átak í fræðslu og
meðhöndlun á hjartasjúkdómum og það
hefur skilað mjög góðum árangri að flestu
leyti og vopnin hafa að nokkru leyti snúist
í höndum okkar því nú er orðið erfiðara
að sannfæra fjölmiðla og almenning um
nauðsyn rannsókna og forvarna þar sem
árangurinn er svo góður. Danir mega
þó taka sig verulega á varðandi einn af
stóru áhættuþáttunum, reykingar, en
þar eru þeir verulegir eftirbátar hinna
Norðurlandaþjóðanna. Þar er mikilvægt
að koma fræðslunni til skila en meðferð
hjartasjúkdóma hefur batnað svo mikið að
dánartíðni hefur lækkað verulega og með-
ferðin hefur batnað. Það má segja að bæði
yfirvöld og almenningur hafi verið sein
að taka við sér varðandi reykingar og allar
lagasetningar um takmörkun reykinga
hafa komið mun seinna til framkvæmda
hér en á hinum Norðurlöndunum.
Aðrir stórir áhættuþættir eru offita og
sjúkdómar tengdir henni. Hér í Danmörku
eykst tíðni sykursýki eins og annars staðar
og mjög brýnt að koma upplýsingum og
fræðslu til almennings um bætt mataræði
og aukna hreyfingu. Hér hafa verið öfl-
ugar herferðir í gangi til að vekja athygli á
þessu. Þá má nefna að heilbrigðisyfirvöld
hafa gefið út ný næringarráð þar sem hlut-
föll fitu og kolvetna eru orðin allt önnur
en áður. Almenningur á þó erfitt með að
meðtaka þessar kúvendingar þar sem til-
kynnt er að í dag sé óhætt að borða það
sem var nánast á bannlista fyrir 5 árum.
Þetta tekur allt sinn tíma,“ segir Gunnar
H. Gíslason að lokum.
„Þetta er veruleg stefnubreyting en auk þess að hefja
eigin rannsóknir ætla samtökin sér að hafa meiri áhrif
á umræðu og þróun rannsókna á hjartasjúkdómum
í Danmörku,“ segir Gunnar H. Gíslason forstjóri
rannsókna hjá dönsku hjartaverndarsamtökunum.