Læknablaðið - 01.05.2015, Síða 35

U M F J Ö l l U n O G G R E i n a R
LÆKNAblaðið 2015/101 267
er ekkert launungarmál að Vinstri grænir
voru þeir einu sem settu sig upp á móti
því að Megas yrði settur á heiðurslaun
listamanna árið 2000. Á hinn bóginn eru
það vinstrisinnaðir menntamenn sem eru
hans dyggustu aðdáendur í gegnum tíðina
en með árunum hefur fylgi hans orðið
nokkuð þverpólitískt. Einn mesti og besti
stuðningsmaður hans í íslensku samfélagi
hefur alltaf verið Davíð Oddsson. Megas
var gerður að borgarlistamanni í borgar-
stjóratíð Davíðs og það var einnig fyrir
stuðning Davíðs að hann var settur á
heiðurslaun Alþingis.“
Óttar lýsir því vel hversu erfitt gagn-
rýnendur tónlistar og bókmennta áttu
með að skilgreina listsköpun Megasar. Það
hefur reyndar breyst á síðustu árum og
eitt helsta slagorð í samtímalist er „sam-
runi listgreinanna“ og þar standast fáir
Megasi snúning.
„Lengi vel litu bókmenntapáfarnir
ekki á texta Megasar sem þann merka
skáldskap sem hann raunverulega er og
það voru poppskríbentar dagblaðanna
sem fjölluðu um plöturnar hans. En þeir
botnuðu sjaldnast í textunum. Hann var
of mikill poppari fyrir skáldin og of mikið
skáld fyrir popparana. Menn vissu hrein-
lega ekki hvar þeir áttu að staðsetja hann á
litrófi listanna.
Gegnumgangandi frasi í dómum um
plöturnar að textarnir séu „pottþéttir að
vanda“ sem segir auðvitað ekki neitt. Oft
og tíðum eru textar Megasar óskiljanlegir
og hann hefur sjálfur sagt að hann botnaði
ekkert í sumum þeirra og hann verði
óskiljanlegri með árunum og komi sjálfum
sér á óvart. Stundum er hlutverk textans
að mynda eins konar abstrakt heild orða
og tóna og ástæðulaust að leita efnislegrar
merkingar textans. Á hinn bóginn eru
mörg ljóðanna auðskiljanleg og auðlærð
og hafa orðið fjölmörgum tilefni til ívitn-
unar við ýmis tækifæri. Það er til marks
um alþýðuhylli skáldsins.“

Manna fróðastur um Hallgrím pétursson
Óttar slær þann varnagla strax í upphafi
bókarinnar að henni sé ekki ætlað að vera
fræðileg úttekt á listsköpun Megasar. „Ég
er hvorki bókmenntafræðingur né tónlist-
armaður og hef því ekkert annað viðmið
en mínar tilfinningar og smekk. Sumir
söngvar Megasar hafa algjörlega sungið
sig inn í sál mína en aðrir hafa ekki náð
til mín. Það er til marks um hversu fjöl-
breyttur söngvaheimur Megasar er, enda
hefur hann sýnt og sannað að hann er
jafnvígur á rokk, popp og ballöður í tón-
listinni. Hann hefur starfað með mörgum
af fremstu tónlistarmönnum þjóðarinnar
og þeim ber öllum saman um að Megas sé
mjög vandvirkur tónlistarmaður og taki
tónlist sína alvarlega.“
Það kemur sterkt fram í bókinni að
Megas er gríðarlega vel lesinn og vel að
sér um bókmenntir, sögu, heimspeki og
tónlist. Óttar heldur því ákveðið fram að
fáir taki Megasi fram í þekkingu á skáld-
skap Hallgríms Péturssonar og skilningur
hans á Passíusálmunum sé einstakur.
Óttar bætir því við að þar sem Megas hafi
ekki próf upp á vasann í bókmenntafræði
hafi aldrei verið leitað til hans í umfjöllun
um skáldskap Hallgríms. „Þetta er birt-
ingarmynd þess hvernig akademían hefur
Bókin um Megas er þriðja bókin á jafnmörgum árum sem Óttar Guðmundsson geðlæknir sendir frá sér. Hvernig finnur hann tíma til þess arna? „Ég á ekki snjallsíma, er ekki á feis-
búkk, spila ekki golf og er alltaf edrú. Þá hefur maður tíma til alls!“