Ægir - 01.11.2003, Qupperneq 27

27
B L A Ð AU K I U M S J Á VA R Ú T V E G Á N O R Ð U R L A N D I
„Okkar möguleikar liggja ekki síst í markaðsþekkingu og
tæknivæddum vinnsluhúsum, við höfum séð mikla fram-
þróun í t.d. rækjuvinnslu hér hin síðari ár. Ef til hennar
hefði ekki komið, er óhætt að fullyrða að rækjuiðnaðurinn
hér heyrði sögunni til – verð á soðinni og pillaðri kaldsjáv-
arrækju hefur fallið um fjórðung á nokkum árum,” segir
Björn Valdimarsson, markaðsstjóri Þormóðs ramma-Sæ-
bergs hf.
„Samkeppnisaðilar íslensks sjávarútvegs eru ekki eingöngu
önnur sambærileg sjávarútvegsfyrirtæki hér á norðurslóðum.
Fiskveiðar og -vinnsla eru jú matvælaframleiðsla og villtur fisk-
ur á í stöðugt harðnandi samkeppni við eldisfisk, hvítt kjöt og
aðra ódýrari og oft auðmeðfarnari próteingjafa.Það kemur mörg-
um á óvart að heyra það að sú fisktegund sem er söluhæst í
Bandaríkjunum er heitsjávarrækja að hluta framleidd í stórum
eldisstöðvum í Asíu.”
Samkeppnin frá Kína
„Og jafnvel á þeim mörkuðum þar sem fiskur veiddur hér á
norðurslóðum hefur sterka stöðu, er ekki sjálfgefið að fullvinnsla
hans fari fram í nálægð við fiskimiðin. Á síðustu árum hefur út-
flutningur á frystum flökum frá Kína margaldast, oft er um að
ræða fisk úr Atlantshafi sem fluttur er til vinnslu í Kína, vegna
mun lægri vinnslukostnaðar þar. Til dæmis má nefna að í dæmi-
gerðu kínversku frystihúsi starfa þúsundir verkamanna, launa-
kostnaður um eða innan við 10.000 kr. á mánuði á mann fyrir
10 til 12 tíma vinnudag, 6 daga vikunnar. Einu tækin í húsum
þar eru oftar en ekki vigtar og frystar. Flutningskostnaður frá
stórri Evrópuhöfn til Kína er svipaður og flutningur héðan til
Englands eða Rotterdam. Það er ekki bara á sviði sjávarfangs
sem útflutningur Kínverja er að aukast – þeir eru í mikilli sókn
á fleiri sviðum. Útflutningur þeirra á tæknivörum stóreykst og
hagkerfið allt er í mikilli uppsveiflu. Í mannaflsfrekri vinnslu
keppum við ekki við Kínverja nú, til þess er launamunur ein-
faldlega alltof mikill.”
Ferski
fiskurinn
„Vinnsla og
pökkun á fersk-
um fiski hér á
landi hefur vax-
ið ört og
vinnsluhús eins
og t.d. Ú.A.
hefur byggt
upp á Akureyri
og Samherji á
Dalvík eru gott
dæmi um hátæknivædda fiskvinnslu sem mætir kröfum mark-
aðarins um ferskan og frystan fisk pakkaðan í neytendaumbúðir,
en mikil aukning hefur orðið í sölu á ferskum og kældum fiski í
smásölu á Bretlandi og víðar í Evrópu síðustu árin. Vinnslur
sem þessar, þar sem saman fara öruggur aðgangur að hráefni,
mikil framleiðsluþekking og öflugt markaðsstarf er að margra
dómi helsta svarið við Kínavinnslunni og því flóði af unnum
fiski sem mun streyma þaðan á næstu árum. Ferskur fiskur
vinnur jafnt og þétt á, á okkar helstu mörkuðum.”
Svar við Kínavinnslunni
„Annað athyglisvert mótsvar við Kínavinnslunni og vinnslu frá
öðrum svæðum sem borga lægri laun en gert er hérlendis, er
átak sem Icelandic Iberica, dótturfyrirtæki SH á Spáni hóf ný-
lega í kynningu á einfrystum gæðafiski, unnum á upprunastað.
Yfirvöld víða eru að herða reglur um meðferð og merkingu mat-
væla og þeir hjá Icelandic Iberica nýta sér þetta og bjóða sínum
viðskiptavinum upp á „öruggari vöru” auk þess sem þeir hafa
hert gæðaeftirlit og hækkað þjónustustigið hjá sér til að mæta
aukinni samkeppni.”
Ótímabært dánarvottorð sjófrystingar
Björn segir að á síðustu mánuðum hafi komið vel í ljós hversu
öflug mörg sjávarútvegsfyrirtæki eru. Þannig séu frystitogarar
farnir að veiða ísfisk og togurum er breytt í línuskip. Þetta sýnir
að mati Björns hversu frelsið er mikilvægt og pólitísk miðstýr-
ing varasöm. „Að undanförnu hefur mér þó fundist ýmsir full-
bráðir á sér að gefa út dánarvottorð sjófrystingar – hágæða sjó-
fryst flök eiga t.d. mjög traustan kaupandahóp sem verður til
staðar áfram. Hins vegar er ljóst að framboð hefur aukist og við
því er verið að bregðast. Í mínum huga er ljóst að tiltölulega
fáir og stórir söluaðilar eiga að geta náð betri árangri í mark-
aðstarfi en mjög margir og smáir. Það liggur mikil vinna og
þekking í sölu á íslenskum sjávarafurðum í dag og samkeppnin
er mikil og vaxandi.
Öruggur aðgangur að hráefni allt árið um kring, ekki ein-
göngu í einhverja mánuði, vinnsla sem uppfyllir ströngustu
gæðakröfur þeirra markaða sem við erum að vinna á, hvort sem
um er að ræða vinnslu á sjó eða landi, stöðug þróun framleiðslu-
vöru, áreiðanleiki í gæðum og afhendingum, góð þjónusta og
öflugt markaðsstarf eru lykillinn að rekstri kraftmikilla sjávar-
útvegsfyrirtækja í dag.”
Björn Valdimarsson, markaðsstjóri
Þormóðs ramma-Sæbergs hf.:
Aðlögunarhæfni íslensks
sjávarútvegs
Björn Valdimarsson, markaðsstjóri Þormóðs ramma-
Sæbergs.
Eins og sjá má hefur fiskútflutningur Kínverja aukist hröðum skrefum á
undanförnum árum og allt bendir til þess að þessi þróun haldi áfram.