Ægir - 01.11.2004, Blaðsíða 29

29
F I S K E L D I
„Það er mín óska
framtíðarsýn að fisk-
eldið geti orðið stór-
iðja framtíðarinnar á
landsbyggðinni, t.d.
hér á Akureyri,“ sagði
Rannveg Björnsdóttir,
deildarstjóri fiskeldis-
deildar Rf og lektor
við auðlindadeild Há-
skólans á Akureyri, á
ráðstefnu Rf um mat-
vælarannsóknir á
Norðurlandi þann 23.
nóvember sl.
Rannveig sagði að töluvert hafi
verið fengist við rannsóknir á
þorskinum að undanförnu sem
eldisfiski. „Ef við skoðum það
sem má kalla meginvandamál í
eldi á þorski, þá er það í fyrsta
lagi léleg afkoma á fyrstu stigum
eldisins, í öðru lagi hefur van-
sköpun á þorski sem verið er að
klekja og ala verið meiri en í öðr-
um tegundum sem við höfum
verið að vinna með, t.d. lúðu.
Ótímabær kynþroski er líka mjög
mikið vandamál. Í fjórða lagi er
hár framleiðslukostnaður ákveðið
vandamál,“ nefndi Rannveig.
Mörg rannsóknaverkefni
í gangi
Rannveig sagði að nú væri unnið
að ýmsum rannsóknaverkefnum í
þorskeldinu. Meðal annars væri
horft á ákveðna þætti varðandi
fyrstu stig eldisins. Einnig væri í
gangi rannsóknaverkefni er lúta
að fóðruninni, enda væri fram-
leiðslukostnaður of hár miðað við
það fóður sem væri verið að nota í
dag. Þess vegna sé brýnt að finna
hagstæðustu leiðir til þess að
lækka kostnað við þennan þátt.
„Ein helsta ástæðan fyrir háum
fóðurkostnaði er að við erum að
nota hágæða fiskimjöl í fóðrið,
sem kostar mjög mikið. Við þurf-
um að rannsaka nákvæmlega hvað
þorskurinn þarf og við nýtum
okkur í þeim efnum reynsluna úr
laxeldinu. Ef til vill erum að við
að gefa þorskinum of próteinríkt
fóður fyrir hans þarfir. Það vitum
við ekki og viljum fá svör við
þeirri spurningu. Með öðrum orð-
um, við viljum skoða ofan í kjöl-
inn hvort við getum skipt út ein-
hverjum þáttum í fóðrinu í stað-
inn fyrir ódýrari hráefni.“ Þessi
fóðurverkefni sagði Rannveig að
hefði að markmiði að lækka fóð-
urkostnaðinn um 10-20%. „Þar
sem fóðurkostnaður er 50-60% af
framleiðslukostnaði í þorskeldi,
þá þýðir þetta 5-10% lækkun á
framleiðslukostnaði,“ segir Rann-
veig. Hún sagði að fóðurrann-
sóknirnar væru mjög fjölþættar,
t.d. væri sérstaklega horft til mis-
munandi próteinþarfar, annars
vegar hjá ungviði og hins vegar
hjá stærri eldisþorski.
Í þessu sambandi er einn þáttur
rannsóknanna sem lýtur beint að
mögulegri notkun ódýrari
próteina í staðinn fyrir hágæða
prótein í fiskimjölinu. Markmið-
ið með þessari rannsókn er að
lækka mögulega fóðurkostnaðinn
um fimm af hundraði
Rannveig nefndi einnig að
unnið væri að verkefninu „Fram-
tíðarþorskur“, sem hefur það að
markmiði að „taka praktísk
vandamál, aðallega á áframeldis-
þorski, og þróa gæðamatskerfi og
móta skýrar vinnureglur í öllu
ferlinu.“
Höfum trú á sjávarfiskaeldi
„Við höfum trú á því að sjávar-
fiskaeldi, fyrst og fremst þorsk-
eldi, geti orðið framtíðaratvinnu-
grein á Íslandi. Rf hefur tekið þá
ákvörðun að efla rannsóknir á
þessu sviði. Í því skyni réðum við
nýlega sérfræðing í lífeðlisfræði
fiska til Ísafjarðar. Við ætlum að
auka þekkingu á erfðafræði, hvaða
áhrif hefur erfðagrunnurinn á
vöxt án þess að komi niður á
holdgæðum, auk samspils erfða
og umhverfis. Við viljum auka
þekkingu á lífeðlisfræði þorsks-
ins, samspili sjókvíaeldis og um-
hverfis, hvort eldið sé að menga
umhverfið og síðast en ekki síst
að auka þekkingu á atferli þorsks-
ins í eldi,“ segir Rannveig
Björnsdóttir.
Rannveig Björnsdóttir, lektor við HA og
deildarstjóri á Rf:
Fiskeldið gæti orðið
stóriðja á landsbyggðinni
aegirdes2004-11tbl 16.12.2004 12:40 Page 29