Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Síða 35

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Síða 35
UM SÖFNUN OG VARÐVEIZLU ÍSLENZKRA SÖGUHEIMILDA um. Af bréfi Jóns Ámasonar rektors á Hólum, síðar biskups, má sjá, að Árni hefur beðið hann aS athuga kennslubækur skólapilta á Hólum, hvort þær væru ekki bundnar inn í gömul handritaslitur skráS. Jón Árna- son kemst svo aS orSi í bréfi 25. Juní 1703: „Effter ydar sydustu be- giering ad Hoolum i fyrra sumar um nockur pergament af bokum skoola- pilta hef eg þau utvegad so mörg sem eg kunne og meinte hellst vera ydar Herradom þægeleg; tok eg öll þaug, sem eg hugde vera ur sögum og noch- ur þar ad auke, mörg voru effter, enn þaug flestöll ur lögbokum gömlum.“ Bréf Árna Magnússonar til Björns Þorleifssonar Hólabiskups eru linnu- lausar bænir um skinnbækur, skjöl og bréf: „Minn broder skrifar sig og vída vita af gömlum lögbokum, þess fleire sem eg af þeim fá kinne, þess kiærara er þad mier, hefe eg og mín- um brodur til forna sagt hve Super- stitiosé eg pergaments bækur þráe, jafnvel þott þad ei være nema eitt half blad, eda ríngasta rifrillde þegar þad ickun være a pergament ...“ Hann biður biskupinn að huga að gömlum skjölum þegar hann sé á yfirreið um biskupsdæmið: „Sie nu so ad minn broder visitatiu birje, þá bid eg einkanlega ei gleimest allstad- ar effter gömlum documentum ad inqvirerast. Eg er viss uppa ad vid kirkiurnar hier og hvar ennu þess- konar dröslur liggja . ..“ Aldrei er Árni Magnússon bæn- heitari í kvabbi sínu við biskup en þegar ræða er um handrit og bréf úr kaþólskum sið. Hann vissi sem var, hver tortíming vofði yfir þessum heimildum: „Eg þacka aludlega fyrir þá undertekt um ad lata afskrifa þaug gömul bref er elldri eru enn 1560, sem i visitatium kunna fyrer ad verda, so vel sem ad giefa mier notitie um pergaments bækur vondar og godar, eda þeirra slitur, hvar þær eru og hvernin beskaffadar, ef occurrera kunna ... En Fin, allt hvad elldra er enn 1560 hveriu nafni sem þad heiter er eg so smá þægur um ad eg helld þad firir thesaurum, hversu lited sem i þad er spunnid hvad um sig ...“ Og hann heldur áfram í sama bréfi: „Nu bid eg Monfrere so vel giöra og i sama máta mier senda öll þau gömul bref smá og stór, heil og rotinn, sem vid Holabiskupsdóm liggja elldri en 1580, skulu þaug öll ad ári ospiöll- ud aptur koma.“ Því fór fjarri að öll þau handrit, sem Árni Magnússon fékk að láni frá íslandi, kæmu aftur „óspjölluð“. Eldurinn, vágestur og erfðafjandi ís- lenzkra söguheimilda, elti þau yfir hafið, og í brunanum mikla í Kaup- mannahöfn 1728 brann æðimikið af’ íslenzkum skjölum, og er sumt af því óbætanlegt, en í rauninni vita menn ekki með öruggri vissu um handrita- tjónið af völdum eldsins. Saga íslenzkra handrita og sögu- 25
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.