Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Blaðsíða 12

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Blaðsíða 12
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR Hann varði miklu af blaðamannafundi sínum til þess að lýsa byggingu varnarbyrgja í Noregi, bæði opinberra og einkabyrgja, sem svo væru traust að þau verðu menn gegn „þrýstingi og öðrum áhrifum kjarnorkusprengju, þó hún lenti 150 metra frá þeim“. Til fyllri skilningsauka bætti Holtermann hershöfðingi því við „að óhætt væri að reikna með því, að 95% íbúanna vœri jorðaS frá dauða og slysum með þessum byrgjum, en án þeirra vœru 95% íbúanna í bráðri hœttu".1 Eftir þennan úrskurð vekur það manni reyndar einna mesta furðu að ekki skuli fyrir löngu vera búið að leggja hann fram fyrir almenning, svo þungri ásökun sem með honum er hrundið af þeim sem ráðið hafa stefnu utanríkismála vorra á síðustu tímum. Á seinni árurn hefur þeim semsé hvað eftir annað verið borið á brýn að einn góðan veðurdag gætu þeir staðið uppi (ef þeir stæðu þá uppi) sem ráðbanar mikils hluta þjóðarinnar, þar sem aðild íslands að hernaðarbandalagi gæti á hverri mínútu kallað ógnir atómsprengju yfir þjóðina. Eina svar þeirra við þessum ásökunum var löngum það að hernámsliðið væri hér einmitt til að verja þjóðina gegn kjarnorkusprengjum. Líklega hefur þeim sjálfum verið farið að þykja sú staðhæfing helzti gagnsæ blekking, enda hefur á allrasíðustu árum verið lögð áherzla á hitt að íslenzku þjóðinni bæri af siðferðilegum ástæðum að láta tor- tímast í atómstyrjöld ef til hennar kæmi. En aldrei var víst reynt að halda því fram að mestum hluta íbúanna í kringum aðalskotmörkin yrði bjargað ef atómsprengja félli, — ekki fyrr en vottorðin komu frá Holtermann og Toftemark um traustleika kjallaranna í Reykjavík og 95% öryggi væntanlegra byrgja. Og 9000 dauðir íslendingar mundu áreiðan- lega ekki teljast mikið verð fyrir að mega stuðla að vöm hins Frjálsa heims, né þungur baggi á samvizku nató-trúhetjanna. Hvílík hógværð stjórnenda íslenzkra utanríkismála, hvflíkt seinlæti að þvo af sér svartan blett! Gagnvart annarri eins hógværð verður manni nærri um og ó að biðja um nokkrar frekari skýringar. Það vill samt svo til að einmitt um sömu mundir og íslenzkir forráðamenn uppgötvuðu borgaravarnir gegn atómsprengjum, fór mikil atómstríðs- og atómbyrgjahrifning um höfuðvirki vestræns frelsis, Bandaríkin. Þar urðu atómbyrgi á skömmum tíma að útgengi- legri verzlunarvöru en ísskápar og bflar; og blöð, tímarit og sjónvarp fylltust af lýsingum á hinum margvíslegu þægindum fjölskylduiífs í atómbyrgjum. Þar var einnig reiknað út hversu mörgum hundraðshlutum Ameríkumanna yrði bjargað úr atómstríði, ef nægilega mörg opinber byrgi yrðu reist og ef nógu margar fjölskyldur keyptu sér einkabyrgi (verð: 600 til 2000 dollarar). Utreikningum bar að vísu ekki alveg saman, þar sem sjálfur Kennedy gerði ráð fyrir að 70 milljónir mundu farast, en varnarmálaráðherrann aðeins 50 milljónir; hinsvegar mun hið víðkunna tímarit Lije hafa beitt svipuðum aðferðum við útreikningana og Holtermann hershöfðingi, enda komizt að svipuðum niðurstöðum og hann, nema enn hagstæðari; samkvæmt því merka tímariti mundu semsé aðeins fimm milljónir Bandaríkjamanna farast í algjöru atómstríði ef rétt væri á haldið, þ. e. 3% þjóð- arinnar. Brezki blaðamaðurinn Kingsley Martin hefur ritað grein um þennan atómbyrgjaáróður í Ameríku.2 Hann líkir ástandinu í Bandaríkjunum 1961 við ástandið á Bretlandi 1938, þegar „stríð sem áður virtist „óhugsandi“ verður smámsaman „óhjákvæmilegt" í hugum 1 Allar tilvitnanir í Morgunblaðið, 23. nóv. og 16. des. 1961. Leturbreyting hér. 2 New Statesman, 13. okt. 1961. 2
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.