Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Síða 45

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Síða 45
ERNST FISCHER List og kapítalismi / Hugleiðingar þær um liat og kapítalískt þjóðfélag, sem birtast í þessu hefti Tímaritsins og því næsta eru kafli úr bókinni Von der Notwendigkeit der Kunst eftir Ernst Fischer. Ernst Fischer (f. 1899) er austurríkismaður. Hann nam heimspeki í Graz og hefur starf- að sem blaðamaður, rithöfundur og stjórnmálamaður, var m. a. um tíma þingmaður fyrir Kommúnistaflokk Austurríkis. Fyrstu bók sína gaf hann út 1920, það var ljóðabók. Árið 1924 var leikrit hans Das Schwert des Attila sýnt í Burgtheater og 1931 sýndi Karlsleik- leikhúsið í Vín annað leikrit hans: Lenín. Styrjaldarárin dvaldist hann í Moskvu og þar glötuðust í loftárásum handrit að tveim bókum, heimspekiriti og skáldsögunni So kann man nicht leben. Eftir 1945 hafa komið út eftir hann tvær ljóðabækur, Herz und Fahne og Denn wir sind Liebenden ... auk þýðinga á ljóðum Baudelaires og Verlaines, Die schwarze Flamme. Leikritin Der grosse Verrat og Die Briicken von Breisau hafa verið sýnd. Þá hefur hann ritað margar bækur um stjórnmál, sögu, heimspeki og bókmenntir: Das Fanal, Österreich 1848, Freiheit und Persönlichkeit, Kunst und Menschheit, Dichtung und Deutung. Fischer er vafalaust með fremstu listgagnrýnendum samtíðarinnar og getum við haft fyrir því orð engu ómerkari manns en Thomasar Manns. Hugsun Fischers er einkar skýr og málfar hans nákvæmt. Þetta hefur valdið miklum erfiðleikum í þýðingunni því enn er íslenzka fátæk að nákvæmum orðum um heimspekileg hugtök. Vil ég biðja lesendur að virða nýyrðin til betri vegar; þau eru sjálfsagt mörg ekki annað en bráðabirgðalausnir. Sumstaðar hefur verið nauðsynlegt að þýða sömu orðin með mismunandi orðum eftir sam- henginu hverju sinni og er það vitanlega slæmt. Hjá þessu verður þó ekki komizt. Þýð. ALVEG séráparti er aðstaða lista- mannsins í kapítalísku þjóðfé- lagi. Svo sem þjóðsagnapersónan Midas breytti öllu í gull, þannig hefur kapítalisminn breytt öllu í vöru. Með fordæmalausri aukningu framleiðsl- unnar og framleiðninnar, með sprengikynjaðri útþenslu þessara nýju afstæðna á öllum svæðum jarð- ar og mannlegrar tilveru hefur hann þurrkað út gömlu afstæðurnar, leyst þær upp í ský af iðandi mólekúlum, rofið allt beint samband milli fram- leiðanda og neytanda og fleygt hverri afurð út á nafnlausan markaðinn sem hreinu skiptigildi. HandverksmaSur- 35
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.