Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Blaðsíða 106

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
heit
eins og ungur eldur,
köld
eins og kalinn gróður
o. s. frv. upp í 21 ljóðlínu langloku. Manni
verður hugsað til annars ljóðs um þögnina
og verður á að spyrja sjálfan sig: hvers
vegna er maðurinn að þessu? Þar sem ljóð
Steins Steinars er sigursœl samþjöppunar-
tilraun til að þrengja svo að hinu abstrakta,
að það verði finnanlegt, áþreifanlegt, fyllir
Högni ljóð sitt hálf-loftkenndum andstæð-
um almenns eðlis — þung/létt, heit/köld,
kyrrlát/œst, þögul/talandi, ást/hatur — svo
að úr verður sundurlaus óskapnaður, sem
skilur lesandann eftir vonsvikinn og veikir
tiltrú hans á bókinni í heild.
Og því miður verkar frekari lestur bók-
arinnar til styrktar vakinni vantrú hans.
Ljóð Högna hafa ekkert nýtt að flytja,
hvorki að efni né í framsetningu, þau sverja
sig augljóslega í þynnkuættina (sbr. höf-
undaflokkun Ezra Pounds). Högni er und-
ir sterkum áhrifum frá Steini Steinar (t. d.
í Skal lengra haldið, Spor, Hver skilur líf-
ið, Játning og víðar), einnig má finna keim
af Tómasi Guðmundssyni (Loksins er vor)
og Hannesi Péturssyni (Maður). Nœtur-
Ijóð er efnislega stæling á frægu ljóði eftir
Lí Pó, og form ljóðsins Haust minnir grun-
samlega mikið á „Uber allen Gipfeln"
Goethes. Ekki er ég þó frá því, að í Högna
leynist skáldefni, því að hann hefur ekki
ónæmt auga fyrir því sjónræna, sem ávallt
hlýtur að teljast til meginatriða skáldskap-
ar. Eina ljóð bókarinnar, sem ég hef getað
staldrað við, er af því tagi:
Á KÖLDU VORI
Dimmleit ský
yjir dökkum, snœrenndum hömrum,
deyfðarlegt regn
á mannauðum strœtum,
blýgrátt haf
með úfnum, freyðandi földum,
og fáeinir bæir,
sem standa eins og hestar í höm,
hingað og þangað.
Svo þetta er hið þráða vor.
B. R.
MÁL OG MENNING
Tvær félagsbækur eru væntanlegar um mánaðamótin marz-apríl: þriðja bókin í myndlistar-
flokki Máls og menningar, sem fjallar um Manet, og bók eftir Hermann Pálsson, Sagna-
skemmtun Islendinga. Bók Hermanns fjallar um íslendingasögur, og er aðaláherzlan lögð
á atriði sem lítt hefur gætt í rannsóknum fræðimanna til þessa: þjóðfélagslegt hlutverk
fornbókmenntanna eða „hlutverk sagna í andlegu lífi þjóðarinnar,“ eins og höfundur
kemst að orði í inngangi.
Frá Heimskringlu er m. a. að vænta þessara bóka á næstunni: Ljóðabóka eftir Jóhannes
úr Kötlum, Þorstein frá Hamri og Baldur Ragnarsson, ritgerðasafns eftir Jónas Ámason
og bókar um landafræði Sovétríkjanna eftir Nikolai Mikhailov. Mikhailov er velþekktur
landfræðingur og landkönnuður og hafa bækur hans um landafræði Sovétríkjanna náð
mikilli útbreiðslu í vestrænum löndum. Bók sú sem Heimskringla gefur nú út og Gísli
Ólafsson hefur þýtt kom fyrst út á rússnesku árið 1959.
96