Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Síða 32

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
sér öll völd, en treysta á samþjöppun
auðmagns síns til að gera önnur ríki
Vestur-Evrópu að plánetum sem að-
dráttarafl hinnar voldugu auSvalds-
samsteypu haldi á réttri braut.
Og reyndar eiga þeir auSveldan
leik á borSi: Svo framarlega sem þau
Vestur-Evrópuríki sem munu standa
utan þessa kjarna viSurkenna leik-
reglur hins kapítalistíska skipulags
eru þau varnarlaus gagnvart þessari
gífurlegu kapítalistísku samþjöppun
í hjarta Evrópu. Nema því aSeins aS
hins sígilda ráSs til aS leysa innri
mótsagnir kapítalistísks frelsis verSi
neytt enn á ný: aS fara í stríS. Sá
möguleiki er fjarlægur, aS því er
virSist. En meS samþjöppun auS-
valdsins í Evrópu og sjálfkrafa valdi
þess yfir öllum ríkjum Vestur-Evrópu
munu öll verSmæti útkjálkanna
streyma aS þessum miSpúnkti. Ekki
aSeins Afríka mun hafa þaS hlutverk
aS fóSra ófreskju hins kapítalistíska
frelsis heldur einnig öll hin veikari
ríki Vestur-Evrópu. Afl auSvaldsins
mun ráSa öllu, markaSslögmál kapí-
talismans mun sitja í hásæti yfir
sjálfstæSi, þjóSerni og menningu.
Hin aflminni kapítalistísku ríki Vest-
ur-Evrópu munu ekki frekar geta
haldiS til streitu sjálfstæSi sínu gagn-
vart útflutningi kapítalistísks frelsis
frá sameinuSu stór-ríki en þetta stór-
ríki sjálft gæti staSizt hömlulaust aS-
streymi amerísks auSmagns.
í þessari sögu sem nú hefur veriS
lauslega rakin eru fólgnar þær al-
mennu orsakir sem liggja til þess aS
vér íslendingar erum nú neyddir til
aS glíma viS þá spurningu hvort vér
höfum rétt til aS vera til. ÞaS er
frumskógalögmál kapítalistísks mark-
aSar, þessa volduga goSs, sem neit-
ar oss um þann rétt. Hinar sögulegu
orsakir eru þær aS hinni róttæku ev-
rópsku alþýSu sem kom út úr eldraun
stríSsins tókst ekki aS hindra aS kapí-
talisminn næSi aftur taki á öllum lífs-
þáttum þjóSfélaganna. En hinar sér-
stöku íslenzku orsakir felast í því aS
íslenzkri borgarastétt tókst að gera
ísland að hluthafa í Heilagabanda-
lagi kapítalistískrar viðreisnar eftir
stríðiS. ísland hefur að vísu alla tíS
veriS hornreka í því bandalagi; þaS
hefur veriS tengt Bandaríkjunum
fyrst og fremst og Bandaríkin hafa
aldrei boðið þjónum sínum hér meira
en þá ölmusu sem nægði næsta degi.
Islenzka afturhaldiS hefur ekki verið
allskostar ánægt meS þessa tilhögun
og hefur séS sér leik á borSi að ger-
ast fullgildur (!) aðili að viðreisn
heimskapítalismans með því að ganga
í EfnahagsbandalagiS. (ÞaS var svo
einfalt að það hélt sér stæði það til
boða!) Bandaríska auðvaldið lýtur
ekki að slíkum smábita sem íslandi,
sem að auki er alltaf pólitískt ótryggt.
ÞaS borgar aðeins nauðsynlegustu
mútur. Mildu meiri von var til þess
að t. d. hið þýzka auðvald væri fáan-
legt til að veita fé til „framkvæmda á
22