Tímarit Máls og menningar - 01.06.1972, Síða 96

Timarit Máls og menningar
Þá ætla ég að tala um afhjúpun blekkingar mannsins, og þá á ég við þriðja
heiminn, ekki hvíta vestrið. Ég hygg að það sé þriðji heimurinn og þjóðir
hans sem svertingjar hafa áhyggjur af, a. m. k. í Bandaríkjunum. Hvíta
vestrinu hefur tekizt að koma ár sinni vel fyrir borð. Ég ætla að ræða sitt-
hvað í þessu sambandi.
Fyrst er mikilvægi skilgreininga. I öðru lagi menningarfriðhelgi, andstætt
uppátroðinni menningu. Síðan komum við að Bandaríkjunum, einkum borg-
unum og uppreistunum sem eiga sér þar stað (ekki óeirðir eins og hvíta
pressan segir) og leiða munu til skæruhernaðar. Þá ræðum við valdbeitingu
eða ofbeldi, því að vestrið er alltaf í uppnámi þegar svertingjar beita því.
Ég hefst þá handa um skilgreiningar með tilvitnun í eina af mínum uppá-
haldsbókum, „Lísu í Undralandi“ eftir Lewis CarrolL Þar rökræða þau
Stubbur-Kubbur og Lísa vandann við skilgreiningar. Þar segir svo:
„„Þegar ég nota orð“, segir Stubbur-Kuhbur í heldur önugum tón, „þá
táknar það einmitt það sem ég vil láta það tákna. Hvorki meira né minna.“
„Spurningin er“, sagði Lísa „hvort þú getur látið orð tákna svo marga
ólíka hluti.“
„Spurningin er“, sagði Stubbur-Kubbur, „hver á að vera húsbóndinn.
Það er allt og sumt.““
Ég held að Lewis Carroll hafi hitt naglann á höfuðið. Húshændur eru þeir
sem geta skilgreint. Þjóðfélag hvíta vestursins hefur verið þess umkomið
að skilgreina. Þess vegna hefur það verið húsbóndinn. í framhaldi af þessu
munum við nefna fjöhnörg slík dæmi vegna þess að ég hygg, að hvítur æsku-
lýður minnar kynslóðar geri sér alls ekki grein fyrir kynþáttamisrétti sem
býr í undirvitund hans. Hann hefur játazt undir skrif vestursins sem liafa
spillt, umsnúið og logið upp veraldarsögunni, og þannig fengið í vegarnesti
grundvallarálit um forræði, sem þó er ekki hægt að viðurkenna.
Frederic Douglas* hinn mikli svertingjaleiðtogi 19. aldarinnar sagði, að
þegar þræll hætti að hlýða herra sínum, þá fyrst væri hann farinn að leita
frelsis. Camus sagði þetta sama hundrað árum síðar á fyrstu blaðsíðunni í
„Uppreistarmaðurinn“. Hann sagði, að þegar þræll hætti að viðurkenna
skilgreiningar sem húsbóndi hans þvingar uppá hann, þá fyrst er hann far-
inn að bæra á sér í þeim tilgangi að skapa sér nýtt líf. Þetta er mjög athyglis-
íf Frederic Douglas f. í N.Am. 1817, d. 1895, svertingi, flúði úr þrælahaldi 1838, starfað'i
við ýmis málgögn sem börðust fyrir frelsi svertingja, flúði til Englands 1845 til að
komast undan ófrelsi á ný, vann sér þar fyrir lausnarfé, gaf út eigið blað „North
Star“, flutti aftur til Bandar. 1889. (þýð.)
86