Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1972, Blaðsíða 13

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1972, Blaðsíða 13
Jóhannes úr Kötlum hræring sálar hans, andardrátturinn og hj artslátturinn í hans ljóðum. - Vandlæting hans var sterk og orð hans eins og þung högg, er hann hneyksl- ast á manndómsleysi samtíðar sinnar: Þetta mórauða skólp, sem hnígur þyngslalega inn æðar vorar það er ekki mannsblóð. Og hann spyr: „Þurfum vér þá svipuhögg í andlitið / þarf að brenna land vort / henda börn vor á byssustingj um / til þess að blóð vort verði rautt og heitt.. .“ Þessi sterku orð hans minna svo oft á spámenn Gamla testamentisins, á Amos spámanninn frá Tekóa, sem brann af þessari sömu þrá, þessari ástríðu- fullu ást á réttlætinu. Fátækt bernskuheimilisins í Dölum vestur, vonlaus hetjuskapur einyrkjans föður hans, þögul trúfesta móður hans, er bakgrunnur þeirrar hfsstefnu, sem átti eftir að móta list hans og líf. Síðar er hann stóð í fordyri „menn- ingarinnar" í Reykjavík kreppuáranna og hann kynntist andagiftarmönnum höfuðstaðarins og listamönnum sem stóðu öðrum fæti í menningarstraum- um evrópskrar samlíðar, þá upplukust fyrir honum þeir leyndardómar, sem honum höfðu verið huldir áður: „Honum birtast örlög fátæklingsins í nýju ljósi og hann opnar augu fyrir þeim kjörum sem hann ólst sjálfur upp við“ - eins og fornvinur hans Kristinn E. Andrésson segir réttilega um hann. Hin þjóðlega unglingslega hrifningarvíma æskuáranna er horfin, fylgikona feðra hans, fátæktin, er ekkert óviðráðanlegt náttúrufyrii'bæri, heldur sam- félagslegt fyrirbrigði og bölvaldur, sem hans nýja hfstrú sósíalisminn gefur fyrirheit um að koma á kné, og hann yrkir til þessa „unga ókunna guðs, sem enn er að skapast“ - eins og hann kemst að orði og segir: Hinir friðlausu bíða eftir frelsi þínu — þeir finna eitthvað byltast í hjarta sínu, er deilir á blekkingu dauðra orða í draumi þess lýðs sem varð hungurmorða. Ert það þú? Mörg fegurstu Ijóð Jóhannesar er að finna í bók hans Sjödægru. Ef til vill er orðið fagurt ljóð villandi — sum þessara kvæða eru ógnvekjandi, kveðin undir þeim krossi, sem skáldið eitt virðist oft vera dæmt til að bera fyrir samtíð sína. Kvæðin eru flest frá tíma þeirrar martraðar sem kenndur hefur verið við kalt stríð. Ef til vill hefur engri kynslóð þessa lands verið teflt í 3
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.