Tímarit Máls og menningar - 01.10.1975, Blaðsíða 66

Tímarit Mdls og menningar
vegna þess, að fólk gefst upp fyrir þeim of fljótt. En ef menn sýna fesm,
má vinna bug á hryðjuverkunum. Sannið til.“1
Eins og við sjáum, hefur Solsénítsín oftar en einu sinni sýnt, að hann
hefur enga samúð með því ofbeldi, sem kúgað fólk beitir. Engu að síður
telur hann, að „festu“ sé þörf. Festu hvers gagnvart hverjum? Það er
ljóst, að predikanir Solsénítsíns gegn ofbeldi eiga ekkert sameiginlegt með
Gandhíisma eða viðhorfum alþjóðasamtaka þeirra manna, sem neita að
gegna herþjónustu. Hann læmr opinskátt í ljósi smðning sinn við „lög
og reglu“ og „frið í þjóðfélaginu“, eins og þessi orð eru skilin af verndur-
um „hins frjálsa heims“. Solsénítsín hefur aldrei andmælt fjöldamorðun-
um, sem imperíalistar hafa framið í Víetnam, Chile og svo mörgum öðrum
löndum, þar sem „lög og regla“ ráða ríkjum.
Loks skeytir Solsénítsín alls ekki um stéttareðli ofbeldisverka þeirra,
sem framin voru í borgarastyrjöldinni, og það er ekki að ástæðulausu.
Menn fá helzt þá hugmynd, að eitthvert óskiljanlegt syndaflóð hafi fært
þessa ágætisþjóð, Rússa, á kaf, og eyðilagt lífsvenjur þeirra og lífsverðmæti.
Syndaflóð er réttnefni, og það hófst með heimsstyrjöldinni, en sú styrj-
öld átti rót að rekja til samkeppninnar um markaði og lífsrými, og til þess,
hvernig löndum heims var niður skipað. Hún var afleiðing kapítalism-
ans, og fórnarlömb hennar voru bændur og verkamenn um gjörvalla
Evrópu. Þetta er einföld en lærdómsrík marxísk staðreynd, sem eykur
möguleika okkar á að skilja það, sem gerðist. I þeim hatrömmu átökum
sat barátta milli ættjarða og þjóða í fyrirrúmi fyrir baráttu stéttanna, og al-
þjóðasamtök verkalýðsins lifðu styrjöldina ekki af. Verkamenn og bændur
héldu til vígvallanna með blóm í byssuhlaupunum til að berjast við aðra
verkamenn og bændur. Hverjum í hag? Höfundur bókarinnar Agúst 1914
er afar næmur fyrir öllu falsi í hugmyndafræðilegum efnum, og hér hefði
hann átt þess kost að skyggnast eftir, hvaða hugmyndafræði bjó að baki
slagorðunum um vanda ættjarðarinnar, — og hvers konar hugmyndafræði
var það? — Tilgangur hennar var að rjúfa samstöðu fólks í þágu sam-
stöðu af annarri gerð — og hverjum var það í hag? Byltingin var stéttastríð
og rakti rætur sínar til allt annarra hugmynda og hagsmuna. I sprungum
þeim, sem hlaupið höfðu í hið hrjáða heimskerfi imperíalismans, var
reynt að finna byltingunni farveg, og hann fannst í Rússlandi. Síðan leiddi
hvað af öðru. Einn táknrænasti atburður í sögu byltingarinnar varð, þegar
1 Bréf til Oslóarblaðsins Aftenposten, 5. sept. 1973.
176