Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Síða 6

Pétur Gunnarsson
Ádrepur
Arfurinn
Einusinni var héraðsskóli úti á landi . . .
Sem væri ekki í frásögur færandi hefði honum ekki borist rausnarleg
bókagjöf. Auðugur Vesturheimsbúi af íslensku bergi brotinn vildi minnast
sinnar heimabyggðar og færði skólanum heimsbókmenntirnar að gjöf,
sumir segja eins og þær lögðu sig, aðrir það sem rúmaðist í tólf pappaköss-
um.
Arin liðu og kassarnir tólf stóðu niðri í kjallara þar sem þeim hafði verið
komið fyrir á meðan beðið var eftir hillunum. Vetur sumar vor og haust liðu
yfir almanakið í þessari röð og alls konar samsetningum. Eitt sinn flæddi
kjallarinn og bókasendingin var flutt upp á hanabjálka, blautu bækurnar
rifnar upp og hvolft ofan á stæðuna. Að öðru leyti gerðist lítið annað en
þetta með rykið og mölinn og mýsnar. Oðru hverju vaktist upp einhver
framkvæmdamaður, iðulega nýráðinn kennari, fór upp á loft og kannaði
ástand bókanna og kom hneykslaður niður aftur. Og fékk sér kaffi. (Ég vil
taka það fram að heróín var ekki haft um hönd og enginn starfsmanna átti
við alvarlegt áfengisvandamál að stríða.)
Hvernig stóð á þessum sljóleika? Það hvarflar að manni að hér sé á
ferðinni lögmál sem eigi bara eftir að setja fingurinn á og góma. Eitthvað í
þá veru að óverðskulduð gjöf veki ekki upp áreynslu heldur auki aðgerðar-
leysið.
Þótt ótrúlegt megi virðast ætla ég að loknum þessum inngangi að víkja tal-
inu að bókmenntaarfinum.
Oft er eins og að við sitjum uppi með hann, hann er í kössum niðri í kjall-
ara eða rykfellur uppi á lofti eins og óskipt dánarbú.
Hver skyldi t. d. trúa því að Fornritafélagið hefði ENGAN fastan starfs-
mann á launum, „menn eru að vinna við þessar útgáfur í hjáverkum en fé-
lagið hefur ekki fjárhagslegt holmagn til að vera með menn á launum, þess
vegna tekur menn oft mörg ár að vinna hvert rit, “ segir einn stjórnarmanna
í viðtali við Mbl. 10. des. 1985. A 50 árum hefur félagið aðeins gefið út 19
132