Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Blaðsíða 94

Tímarit Mdls og menningar
barðist hún á sinn hátt. Kannski var það galdurinn í listinni sem náði yfir-
höndinni, hver veit? Samanber frumstæðar þjóðir, sem trúa því, að með því
að gera mynd af fjandmanni sínum sé búið að ná valdi yfir honum. Og
meira en það, fjandmaðurinn trúir þessum töfrum sjálfur og missir allan
mátt.
Málfríður fór að velta fyrir sér örverum og öðrum ósýnilegum óvættum
sem píndu hana og kvöldu. Bakteríur og sjúkdómsveirur urðu henni upp-
spretta myndefnis í strammaskáldskap sinn.
Seinna sýndi hún mér í Encyclopedia Britannica þessar örsmáu eindir á
smásjármyndum, hún hafði komist skemmtilega nærri þeim á stundum.
Þessar smásjármyndir opnuðu henni algjörlega nýjar víddir og gerði hún
margar skemmtilegar myndir með þær í huga, t. d. eina þar sem penicilin-
sveppurinn var myndefnið.
„Af allri písl og kvalræði er Svartapísl verst því hún étur sálina," (Sál. 33).
A sama hátt og hún skrifar sig frá leiðindum og heimshryggð sinni, saumaði
hún sig frá öllu sem hrjáði hana. En hún gat einnig brugðið á leik og verið
allra kvenna kátust. (Skemmtileg var hún alltaf. Það má líkja henni við
lýsinguna í kvæði eftir Laxness, sem segir um stúlku að hún væri „glaðvær
mett og svöng“. Málfríður var skemmtileg, kát og leið.) Þessi kátína kemur
einnig fram í verkum hennar, bæði skrifuðum og saumuðum. I öllu sem hún
gerði er hún sjálf nálæg, hún gat ekki gert neitt nema að sálin fylgdi með.
Þess vegna eru líka verk hennar að mínu mati einlæg og ósvikin. Það var Jón
Helgason, prófessor í Kaupmannahöfn, sem gaf henni nafnið „stramma-
skáld“. Til þeirra hjóna kom hún oft og mun hafa gefið þeim nokkra púða.
„Kaupmannahöfn var öll útbíuð af þessum strammaskáldskap mínum,“
sagði hún í blaðaviðtali fyrir nokkrum árum. Krosssaumur var sýndur eftir
hana á Den frie í Kaupmannahöfn. Því miður hefur mér ekki tekist að afla
heimilda um þá sýningu, en Málfríður minnist oft á hana í viðtölum.
Uppsprettan að þessu öllu er listáhugi hennar. Líf hennar snerist allt um
list, og held ég að myndlistin hafi verið drottning listanna í hennar huga.
„Eg kynntist myndum Rembrandts, Leonardos og Michelangelos þegar ég
varló ára, síðan hef ég elskað þessa menn og myndlistina alla“ (Þjóðv.). En
það voru ekki bara gömlu meistararnir sem hún elskaði. Veggi hennar
prýddu myndir eftir Nolde og van Gogh, Klee og fleiri. En hið absúrda var
þó það sem var næst henni sjálfri. Hún hugsaði alltaf öðruvísi og það hefði
aldrei hvarflað að henni að gera það sem var venjulegt og viðtekið. Hvorki í
skrifum né myndum. Allt sem hún gerði, gerði hún á sinn sérstæða hátt. Og
allt einhvern veginn tengt fáránleikanum; hún var höll undir súrrealisma og
hugsaði súrrealískt.
Listgáfan birtist í ýmsum myndum og hjá henni beinist sköpunargáfan í
220