Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Side 8

Tímarit Máls og menningar
íslenskrar tungu, en ekki þar með sagt að þurfi að vera samsvarandi
þrekvirki að eignast hana — því skyldi hún ekki vera tiltæk almenningi
öðruvísi en í ferðatöskuútgáfu? Væri vasaútgáfa helgispjöll? Vídalínspostilla
er með í sjálfvirkri þulu yfir hátindana í bókmenntum okkar, samt hefur
hún ekki sést á bókamarkaði í tugi ára. Og hér eru engin einsdæmi: helstu
höfundar okkar frá liðnum öldum eru ekki tiltækir nema á söfnum eða
glefsur í sýnisbókum. Jafnvel höfuðskáld á borð við Hallgrím Pétursson eru
ekki til í heildarútgáfu.
Og þetta á ekki aðeins við um fagurbókmenntir, einnig á þeim sviðum þar
sem við erúm snöggtum fátækari höfum við efni á að stórvirki sökkvi í
fornbókasölur. Landfræðissaga Þorvaldar Thoroddsen frá því um aldamót
er ennþá gagngerasta tilraun einstaklings til úttektar á íslenskri menningu,
höfuðverk sem enn er vitnað til en bara fornbókasalar hafa séð. Menn og
menntir eftir Pál Eggert Olason, Fornbréfasafnið . . . Sá sem vildi eignast
þessar bækur fyndi sig í sporum Arna Magnússonar, kvænast til fjár . . .
Bók sem þarf að grafa upp á fornbókasölum eða söfnum er dauð. Því
aðeins telst bókin virk að hún sé á boðstólum á almennum bókamarkaði. Að
svo stöddu er ekki við því að búast að konfektkassaútgáfan íslenska taki til
við þessar bókmenntir. Aftur á móti sýnist manni að hér væri verðugt
verksvið Menningarsjóðs, já langþráð útgáfustefna. Það mætti alveg fara
árlega sem svarar einu handboltaliði í endurútgáfu sígildra íslenskra bók-
mennta, kúpla eins og tylft íslenskra fræðimanna frá slítandi menntaskóla-
stagli og ráða þá til skapandi útgáfustarfa.
134
N.