Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Síða 136

Tímarit Máls og menningar
fyrir brennandi yrkisefni; manninn í
heiminum, baráttuna milli ljóss og
myrkurs, lífs og dauða, vonar og von-
leysis. Kaflinn ber heitið „Ratsjá von-
gleðinnar“ og samsvarar „Hóteli vonar-
innar" í Ljóð vega gerð, en minni gáski
og minni mælska einkenna „Ratsjá
vongleðinnar“. Kaflinn er einnig styttri
og betur byggður upp sem ein heild. Það
sem umfram allt hefur einkennt Sigurð
Pálsson er ferskt og lifandi myndmál. I
ljóðum hans er oftast mikil hreyfing,
hann hefur gott vald á máli — skorar það
á hólm ef svo má að orði komast —
raskar oft hefðbundinni orðaröð og
setningaskipan til að ná fram nýstár-
legum áhrifum. Myndnotkun er víða at-
hyglisverð í „Ratsjá vongleðinnar". Til
dæmis er hluti líkingamálsins sóttur í
Ilíonskviðu. I upphafi er vetrarríki líkt
við óvinnandi borg:
En trójuhestur vorsins
hafði samt enn einu sinni
komist inn fyrir
hlaðinn grænum laumufarþegum
Einnig er talað um að veðurguðinn sem
gekk í lið með öflum nætur og myrkurs
sé „haglhnífakastandi" — sem minnir á
„fagurbrynhosaða" hermenn og „rós-
fingraðar" morgungyðjur. Sem fyrr seg-
ir fjallar þessi ljóðabálkur um hinar
stóru andstæður. Sigurður hefur reynd-
ar áður gert þessu efni skil, en hér er eins
og alvaran sé dýpri, þjáningin meira níst-
andi og örvæntingin þrengir fastar að
skáldinu en áður: „Allt lak í hægu
dropatali / hreyfing og stöðvun og
þjáning."
En vonin blundaði í grænum laumu-
farþegum og í IV. hluta losnar um allt —
öfl vetrar og myrkurs verða að láta í
minni pokann fyrir huldukonum, ljóð-
fuglum og hugskeytasendlum. Fullnað-
arsigri vorsins er lýst í lokaljóði kaflans.
Sigurður sýnir hér sínar sterkustu hliðar
sem skáld — yrkir af einlægni og sannri
innlifun. Fögnuður og kraftur taka völd-
in þegar öfl ljóss og lífs sigrast á myrkri,
örvæntingu og vonleysi:
O minningamjúka vor!
Mikið er afl þitt
Kulnaðar raddir lifna
af angistardvala
og draumlausum svefni
Ósegjanlega sundlandi ókunnu djúp!
Þið verðið sögð og köfuð!
Öldufaldarnir verða saumaðir út!
Lagt verður á djúp skógardísanna!
Ljóðinu lýkur með þessum orðum:
og ljóðorka himnanna í opnum dansi
í opnum dansi
dansi
Götulífsmyndir var að finna í öllum
Ljóðvegasöfnum Sigurðar. Helsta breyt-
ingin nú er sú að skáldið segir skilið við
götur heimsborgarinnar Parísar og snýr
sér að höfuðborg okkar hér á norður-
hjara. Þetta gerir hann í tveimur ólíkum
köflum, „Vorkvöld í Reykjavík" og
„Miðbærinn í Reykjavíkurborg". Hinn
síðarnefndi samanstendur af 30 stuttum
smáljóðum þar sem ort er útfrá ýmsum
smáatvikum og fornum og nýjum kenni-
leitum í miðbænum. Sigurður kemst
víða hnyttilega að orði og margar
skemmtilegar hugmyndir verða kveikja
að ljóði. Ekki ber þó að dæma þessi ljóð
hvert fyrir sig, þeim er ætlað það hlut-
verk að gefa heildarmynd og það tekst
nokkuð vel. I fyrrnefnda kaflanum eru
veigameiri ljóð þótt þau séu reyndar ólík
262