Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1996, Side 23

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1996, Side 23
„Um aldamótin síðustu hafði þetta menningarsamfélag meiri trú á sér og framtíðinni en það hafði nokkru sinni haft eða er líklegt til að hafa aftur. Þetta gekk yfir alla álfuna og var í sjálfu sér enginn barnaskapur eins og það gæti virst núna, þessi óbilandi trú á öruggan heim sem væri í stöðugri framþróun sem ekki einu sinni styrjöld gat komið í veg fyrir. Enda var styrjaldarhugmyndin líka jákvæð, styrjaldir voru bara fínir marsar og flottir menn í einkennisbúningum að hlaupa um iðjagræna velli, mannfallið lítið og umvafið rómantískum hetjuljóma. Það var ekki opnað svo mánaðarrit á þessum tíma að ekki væri greint þar frá því að búið væri að gera byltingu á einhverju sviði þægindanna. Áratugirnir í kringum aldamótin síðustu hafa verið ótrúlegir tímar að upplifa. Hlutir sem ekki nokkurn mann óraði fyrir að hægt væri að búa til skutu upp kollinum með reglulegu millibili, öll mannanna verk virtust stöðugt verða glæsilegri og mikilfenglegri. Þá voru ekki heldur til glæpir í þessum samfélögum miðað við það sem nú er. Fólk læsti ekki ekki einu sinni húsum sínum í stórborgum. Menn sáu fyrir sér að allt héldi áfram slétt og fellt, héldu sig hafa söguna í hendi sér. Slík var ofurtrúin á framfarirnar. Hér á íslandi var því staðfastlega trúað að hægt væri að rækta allt láglendi landsins og stunda svo landbúnað á Evrópuvísu. ísland átti að flytja út matvæli í stórum stíl. Það eina sem vantaði var meira fólk til að vinna að þessum stórkostlegu áformum, Einar Ben var bara stórhuga, hann var enginn skýjaglópur. Þegar slík gegndarlaus bjartsýni gengur ekki effir þá er fallið hátt og skuggahlið bjartsýninnar dimm og drungaleg. Lífsfílósófía Kennarans mótast af því að framfaratrúin hefur snúist upp í andstæðu sína. Nútíminn er eftir því svaka- legri sem hann speglast skýrar í ljóma þessarar hugsýnar. Þessu er lýst mjög vel í Veröld sem var eftir Stefan Zweig. Blæbrigðin eru að sjálfsögðu öll margbrotnari hjá honum en hérlendis, einfaldlega vegna þess að fyrir honum hrynur heilt keisaradæmi, ef ekki kjarni miðevrópskrar menningar. En samt er þarna náinn skyldleiki því bæði Zweig og Kennarinn sjá á bak heilli þjóðmenningu sem ekki kemur aftur. Þeir upplifa báðir sigur barbarismans og eyðingu þess heims sem ól þá.“ Þunglynd þjóð þarf að fá þetta ákall, þessa eggjun og herhvöt, svo hún eða börn hennar hrökkvi við, teygi úr sér, þenji brjóstið og standi á öndinni, hlusti og horfi og strengi heit, taki til verka á öllum sviðum og vinni sigra. Guðmundur Friðjónsson: „Lífsgleði og karl- mennska Hannesar Hafsteins.“ RitsafnVIII. Erindi og ritgerðir. Akureyri 1956, bls 223- 224. TMM 1996:4 21
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.