Dagrenning - 01.10.1948, Blaðsíða 26

hennar — sagt, að rnikil nauðsyn væri stefnu-
breytingar í hugarfari, ef ekki ætti ver að
fara. Þar stóð m. a. þetta:
„Sannarlega er ekkert það land í Ev-
rópu, og máske ekki í heimi öllum, er
nú hafi slíka ástæðu sem ísland til að
færa þakkir. Nú þegar heita má að allar
þjóðir veraldar, stríðsþjóðir og þær, sem
hlutlausar eru, líði þungar hörmungar
sökum þessarar heimsstyrjaldar, nýtur ís-
land þeirrar velmegunar, sem mest er í
allri sögu þess. Sé nokkur sá íslendingur,
að hann finni eigi með sér innilegt þakk-
læti til Guðs fyrir svo undursamlega urn-
önnun á þessum hættutímum heimsins,
þá er hann að vinna landi sínu beint
tjón; því að séu margir slíkir, þá mun
Guð í kærleika sínum finna sig til þess
knúinn, að svipta ísland sumum þeim
gæðum hins efnislega heims, er það nú
nýtur, til þess að því lærist að virða rneir
auðæfi andans.“
Þetta var birt árið 1942. En þjóðin bar
ekki gæfu til að hlvða þessari aðvörunarrödd,
sem þó var hafin yfir allan innlendan flokka-
drótt, nagg og níð.
Á stvrjaldarárunum — meðan sprengju-
flugvélar óvinaþjóðanna og kafbátar þeirra
herjuðu umhverfis landið, sem varið var af
Bandaríkjamönnum og Bretum, gengust
prestarnir fyrir því, að þjóðin lauk hverri
rnessu í íslenzkri kirkju með hinni gullfögru
bæn til Guðs:
„Vertu oss fáum, fátækum, smáum
líkn í lífsstríði alda.“
En þegar hríðinni slotaði, hætti söngurinn.
Prestarnir og þjóðin öll gleymdi að þakka
Guði frelsið og gjafirnar, sem hann hafði
látið streyma svo ríkulega hingað. Og í stað
þess að þakka þetta og halda áfrarn að enda
hverja guðsþjónustu með hinni dásamlegu
bæn, var nú snúið við blaðinu. Þeir, sem
vemdað höfðu þjóðina, voru reknir burt með
svívirðilegum aðdróttunum og ósæmilegum
getsökum, sem m. a. æðsta menntastofnun
þjóðarinnar, Háskóli íslands, stóð að og beitti
sér fyrir. Kirkjan þagði — hún þakkaði ekki
einu sinni, hvað þá oftar, hina miklu vemd
og varðveizlu frá ófriðarhömiungum. Og
hvað hefir svo gerzt? Hafa spádómsorðin til-
færðu rætzt?
Því getur hver og einn svarað sjálfur. I
fáum orðurn sagt hefir ástandið brevtzt á
þann veg, síðan 1945 að stríðinu lauk —
eða á þrem árum —, að allar erlendar inn-
stæður þjóðarinnar, sem voru um 600 millj.
króna, eru eyddar, og nú er sífellt hert á
öllum höftum og böndum. \7ið höfum orðið
að taka upp strangari og stórfelldari skömmt-
un en nokkru sinni fyrr hefir þekkzt hér á
landi, að hallærisárum undanteknum, á sama
tíma sem sþ'rjaldarþjóðirnar slaka til á höft-
unum hjá sér. Við höfum orðið að grípa til
þess örþrifaráðs, að gefa með öllum fram-
leiðsluvörum þjóðarinnar úr ríkissjóði, til
þess að allt athafnalíf landsins stöðvist ekki
til fulls, og það hefði þó tæpast dugað, ef
ekki hefði borizt óvænt hjálp frá þjóðinni,
sem við rákum úr landinu, Bandaríkjamönn-
um. Á ég þar við Marshall-hjálpina.
Ástandinu er lýst vel í einu af dagblöð-
unum í Reykjavík 27. ágúst s.l. Þar segir
orðrétt:
„Hér í Reykjavík og vafalaust víðar á
landinu er nú að verða sú mesta vöru-
þurrð í ýmsum greinum, sem hér hefir
þekkzt síðastl. áratug. Vefnaðan'öruvcrzl-
animar eru því nær tórnar. Þar fæst ekki
hin nauðsynlegasta álnavara og ekki held-
ur sá fatnaður, sem fólk þarf helzt að
nota. Sokkar, skyrtur, nærfatnaður og vtri
fatnaður sézt óvíða. Allt er þetta ófáan-
legt og lítið útlit fvrir að úr rætist. Sarna
24 DAGRENNING