Dagrenning - 01.06.1951, Qupperneq 16

nakið yðar og flettið upp 5. sd. eftir páska, þá
fáið þér fróðlega skýringu á málinu. Þar
stendur í sviga við þann dag orðið rogate, sem
er latína, og þýðir: biðjið. Texti kirkjunnar
er Jóh. 16. Biðjið í Jesú nafni. Þetta er sem
sé bænadagurinn — hinn almenni bænadagur
kristinnar kirkju. Þessi almenni bænadagur
hefir verið þannig auðkenndur í íslenzku al-
manaki, vafalaust frá því fyrst var gefið út al-
manak, og áður hefir þessi dagur vísast átt
sinn stað í íslenzku fingrarími.
Hinn almenni bænadagur hefir því verið
til, sennilega frá fyrstu kristni i landinu.
Verður því varla séð að hugmyndin um al-
mennan bænadag sé neitt nýmæli í landinu
hér, heldur er þetta dagur, sem ákveðinn er
af kirkjufeðrum, sem mótuðu helgisiðaform
kristinnar kirkju á löngu liðnum öldum.
Hitt er svo getraun mikil og rannsóknar-
efni, hversvegna þessi dagur hefir glatast úr
íslenzku trúar og kirkjulífi, á sama tíma og
hann er í heiðri hafður í öllum nágranna
löndum vorum.“ (Gerpir 5. árg. 4. tbl.)
Þannig farast sóknraprestinum orð, og er
hér hvert orð vafalaust satt og rétt. En sókn-
arpresturinn þarf tæpast lengi að leita að
ástæðunni fyrir brottfalli bænadags kirkjunn-
ar. Hans örlög hafa að sjálfsögðu verið ná-
tengd breytingunni, sem orðið hefir á kirkj-
unni síðustu 50—60 árin. Auðvitað hvarf
bænadagurinn þegar kirkjan hætti að boða
íólki trú á Jesúm Krist sem Drottinn og Frels-
ra syndugra manna. Þá var hans ekki lengur
þörf. Það er eins og presturinn skilji ekki enn
þá mikilvægu staðreynd, að kirkjan trúir
ekki lengur á Jesúm Krist, þótt hún kenni
sig enn við hann. Nútíðar menn líta svo á
að þeir séu ekki syndarar — þeir þekkja ekki
það orð. Þeir þurfa þess vegna ekki að frels-
ast frá neinni synd, og þess vegna þurfa
þeir engan írelsara.
Kirkjan trúir því ekki lengur að nein yfir-
skih’itlega, ill vera sé til, sem leiði menn af-
vega og á glapstigu, og tortími þeim að lokum,
ef þeir forherða sjálfa sig. Þess vegna þekkir
kirkjan ekki lengur „drekann mikla, sem kall-
aður er djöfull eða Satan“. Hún hefir af-
skrifað hann. Djöfullinn var aðeins hugar-
burður sem stafaði af „skennnd í heilanum"
eða „óreglu á taugakerfinu“, að dómi nútíð-
ar presta og vísindanna. Og þegar enginn
djöfull er lengur til, og engan vansælustað
lengur að óttast, hvað þurfa menn þá að
vera að flækjast lengur með bænir, bæna-
dag, Krist og frelsara. Þetta er þá réttilega
allt óþarft, enda allt horfið, því Kristur var að-
eins venjulegur maður og djöfullinn hugar-
burður samkvæmt kenningum nútíma guð-
fræði. Þetta eru aðeins örfá sprek, saman-
borið við allt það stónúði, sem sóknarprestur-
inn á Seyðisfirði mun finna þegar hann gerir
alvöru úr þeirri fyrirætlun sinni að ganga
á fjörur og hefja leit að ástæðunum fyrir
því hvers vegna íslenzka þjóðkirkjan
týndi bænadegi sínum, sem hún nú aftur
— góðu heilli — hefir fundið, að því er virð-
ist aðallega fyrir tilverknað Víkverja í Morg-
unblaðinu, samanber eftirfarandi ummæli
í Mbl. 29. apríl s. 1.:
„Fyrir nokkrum árum var stungið upp á
því liér í dálkunum, að það væri vel við eig-
andi, að halda almennan bænadag árlega
hér á landi, eins og tíðkast í öðrum kristn-
um löndum. Síðasta prestsastefna samþykkti
svo að taka upp þennan sið og í dag verða
sérstakar messur og helgistundir í flestum
eða öllum kirkjum landsins.“
Þá veit maður þetta, svo hér eftir þarf
hvorki sóknarpresturinn á Seyðisfirði né
aðrir að efast um hvaðan sú alda er runnin,
að kirkjan hóf nú loks leit að sínum týnda
bænadegi. Grein sóknarprestsins á Seyðisfirði
er á ýmsan hátt athyglisverð og ólík því sem
menn liafa átt að venjast að undanfömu frá
kirkjunnar mönnum. En í þessu riti verður
ekki komist hjá að geta þess, að hvort sem
14 DAGRENN I NG