Morgunblaðið - 13.02.2015, Blaðsíða 4

gögn, sem lögregla lagði hald á við
rannsókn málsins, munu vera gríð-
arleg að umfangi, en meðal þeirra
munu vera rafræn afrit af tölvubréf-
um, sem fóru um tölvukerfi Kaup-
þings banka hf. á tilteknu tímabili.
Samkvæmt málflutningi af hálfu
ákæruvaldsins fyrir Hæstarétti
munu þau tölvubréf vera um
20.000.000 talsins og mætti áætla að
skrá um þau yrði sem svaraði um
400.000 blaðsíðum að lengd. Meðal
slíkra tölvubréfa hljóta eðli máls
samkvæmt að vera í ríkum mæli orð-
sendingar varðandi fjárhagsmálefni
fjölmargra viðskiptamanna bankans,
sem leynd verður að ríkja um, og að
auki persónulegar orðsendingar, sem
starfsmenn félagsins fengu eða
sendu og vörðuðu einkalíf þeirra,“
segir Hæstiréttur.
Málið dæmdu Markús Sigur-
björnsson, Helgi I. Jónsson, Þorgeir
Örlygsson, Árni Kolbeinsson og
Gunnlaugur Claessen. Sakborning-
arnir voru auk fangelsisvistar dæmd-
ir til að greiða sakarkostnað.
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. FEBRÚAR 2015
Hallur Már Hallsson
Jón Pétur Jónsson
Kristján H. Johannessen
„Okkur sýnist Hæstiréttur hafa að
meginstefnunni til fallist á þau
sjónarmið sem ákæruvaldið tjaldaði
til í málinu og byggði málatilbúnað
sinn á,“ segir Ólafur Þór Hauksson,
sérstakur saksóknari, um niður-
stöðu Hæstaréttar í Al Thani-
málinu svonefnda, en dómur féll í
því í gær. Allir fjórir sakborning-
arnir voru sakfelldir fyrir Hæsta-
rétti.
Verulegt fordæmisgildi
„Þessir dómar sem falla eru
gríðarlega þýðingarmiklir fyrir þau
mál sem eiga eftir að klárast. Þann-
ig að fordæmisgildið er mjög veru-
legt,“ segir Ólafur Þór en að sögn
hans er ljóst að Hæstiréttur sé með
þessu að leggja ákveðnar línur
varðandi það hvernig dæmt skuli í
efnahagsbrotamálum.
Hæstiréttur þyngdi dóma yfir
tveimur sakborningum, þeim Magn-
úsi Guðmundssyni, fyrrverandi for-
stjóra Kaupþings í Lúxemborg, og
Ólafi Ólafssyni, stjórnarformanni
Samskipa. Björn Þorvaldsson sak-
sóknari segir þetta í samræmi við
það sem farið var fram á.
Spurður hvort dómur Hæsta-
réttar í Al Thani-málinu komi til
með að hafa fordæmisgildi svarar
Björn: „Það verður að koma í ljós
þegar við erum búin að skoða dóm-
inn en mjög líklega. Við erum með
svipuð mál til meðferðar og vænt-
anlega verður hægt að byggja á
þessu fordæmi í þeim málum.“
Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir
náðist hvorki í sakborninga né verj-
endur þeirra í gær.
„Fordæmisgildið er
mjög verulegt“
 Sérstakur saksóknari segir dóminn þýðingarmikinn
Morgunblaðið/Kristinn
Í viðtali Björn Þorvaldsson saksóknari ræðir við fjölmiðlamenn að dóms-
uppkvaðningu lokinni við húsnæði Hæstaréttar Íslands.
Vefsíða
Hæstaréttar
Íslands lá
niðri um tíma
eftir að dómur
féll í Al Thani-
málinu svo-
nefnda.
Ástæðan er að
líkindum sú að mikill fjöldi fólks
fór inn á síðuna til að nálgast
áðurnefndan dóm, sem er rúm-
lega níutíu blaðsíður að lengd.
Dómur Hæstaréttar var kveð-
inn upp laust eftir klukkan 16 í
gær og innan við klukkustund
síðar hætti vefsíðan að virka.
Þess í stað birtust eftirfarandi
skilaboð: „Villa hefur komið
upp. Vinsamlegast reynið aftur
síðar.“ Síðan komst aftur í
gagnið um klukkan 18.
VEFSÍÐAN HRUNDI
Guðm. Sv. Hermannsson
gummi@mbl.is
Hæstiréttur sakfelldi alla fjóra sak-
borningana í Al Thani-málinu svo-
nefnda í gær. Var Hreiðar Már Sig-
urðsson, fyrrverandi forstjóri
Kaupþings, dæmdur í fimm og hálfs
árs fangelsi, Sigurður Einarsson,
fyrrverandi stjórnarformaður bank-
ans, var dæmdur í fjögurra ára fang-
elsi, Ólafur Ólafsson, stjórnarformað-
ur Samskipa, var dæmdur í fjögurra
og hálfs árs fangelsi og Magnús Guð-
mundsson, fyrrverandi forstjóri
Kaupþings í Lúxemborg, sömuleiðis í
fjögurra og hálfs árs fangelsi.
Með þessum dómi var refsing, sem
Héraðsdómur Reykjavíkur gerði
Hreiðari Má, staðfest. Fangelsisrefs-
ing Ólafs var þyngd um eitt ár og
refsing Magnúsar um eitt og hálft ár
en refsing Sigurðar var milduð um
eitt ár.
Mennirnir voru allir fundnir sekir
um markaðsmisnotkun. Þá var
Hreiðar Már fundinn sekur um um-
boðssvik og Sigurður og Magnús sak-
felldir fyrir hlutdeild í umboðssvikum
en Ólafur var sýknaður af þeim
ákærulið. Hæstiréttur benti hins
vegar sérstaklega á, að Ólafur hefði
haft óbeina fjárhagslega hagsmuni
gegnum félag, sem var næststærsti
hluthafinn í Kaupþingi.
Hæstiréttur segir í dómi sínum, að
háttsemi fjórmenninganna hafi falið í
sér alvarlegt trúnaðarbrot gagnvart
stóru almenningshlutafélagi og leitt
til stórfellds fjártjóns. Markaðsmis-
notkunin hafi beinst í senn að öllum
almenningi og fjármálamarkaðinum
hér á landi í heild og verði tjónið, sem
leiddi af brotum mannanna, beint og
óbeint, ekki metið til fjár.
Engar málsbætur
„Þessi brot voru stórum alvarlegri
en nokkur dæmi verða fundin um í ís-
lenskri dómaframkvæmd varðandi
efnahagsbrot. … (Brotin) voru þaul-
skipulögð, drýgð af einbeittum ásetn-
ingi og eindæma ófyrirleitni og
skeytingarleysi. Öll voru brotin fram-
in í samverknaði og beindust að mik-
ilvægum hagsmunum,“ segir Hæsti-
réttur og bætir við, að
sakborningarnir eigi sér engar máls-
bætur.
Viðskiptin, sem málið snýst um,
áttu sér stað 22. september 2008. Þá
var tilkynnt að eignarhaldsfélag
Sheikhs Mohammeds Bin Khalifa Al
Thani, sem nefndist Q Iceland Fin-
ance ehf., hefði keypt 5,01% hlut í
Kaupþingi. Kaupverðið var 25,7
milljarðar króna.
Allt lánað
Í dómi Hæstaréttar sagði að
bankastjóri Seðlabanka Íslands hefði
9. desember 2008 sent stutta saman-
tekt um viðskiptin til ríkislögreglu-
stjóra, sem framsendi það erindi
samdægurs til Fjármálaeftirlitsins.
Að undangenginni nokkurri gagna-
öflun beindi það kæru til sérstaks
saksóknara 13. mars 2009. Að lokinni
lögreglurannsókn gaf saksóknarinn
út ákæru 16. febrúar 2012.
Fram kom við meðferð málsins, að
Kaupþing lánaði allt kaupverðið.
Viðskiptin fóru þannig fram, að
Kaupþing lánaði félaginu Gerland
Assets, sem var í eigu Ólafs Ólafs-
sonar, sem átti 9,88% hlut í Kaup-
þingi, og Serval Trading, sem var í
eigu Al Thani, tæpa 12,9 milljarða
króna. Fé frá báðum þessum fé-
lögum rann 29. september 2008 inn á
reikning félagsins Choice Stay. Það-
an fóru peningarnir inn á reikning Q
Iceland Finance í eigu Al Thanis sem
greiddi þá aftur til bankans. Lánið til
Serval var með sjálfskuldarábyrgð
Al Thanis.
„Eins og kaup Q Iceland Finance
ehf. á 5,01% hlutabréfa í Kaupþingi
banka hf. voru kynnt út á við gáfu þau
ekki aðeins til kynna að þekktur og
auðugur erlendur fjárfestir hafi einn
átt þátt í þeim og staðið sjálfur
straum af kaupverði hlutabréfanna,
heldur hafi jafnframt búið þar að baki
traust á félaginu sem banka á alþjóð-
legum fjármálamarkaði og trú á arð-
semi kaupanna. Hefði opinberlega
verið greint frá raunverulegu meg-
ininntaki þessara kaupa er ótvírætt
að þetta traust og sú trú hefði fengið
á sig allt aðra og lakari mynd. Í þess-
um ráðstöfunum fólst því markaðs-
misnotkun,“ segir Hæstiréttur m.a.
Hann bætir við, að engin skýring geti
verið á þeirri mynd, sem viðskiptin
tóku í raun á sig, önnur en sú að með
henni hafi átt að dylja að Ólafur
Ólafsson stæði að baki þeim að helm-
ingi.
20 milljónir tölvupósta
Sakborningarnir lögðu fram marg-
þættar kröfur um að málinu yrði vís-
að frá dómi en Hæstiréttur hafnaði
þeim öllum. Meðal annars kröfðust
þeir frávísunar sökum þess, að brot-
inn hefði verið á þeim stjórnarskrár-
bundinn réttur til að fá aðgang að
gögnum undir rannsókn lögreglu og
dómsmeðferð.
Um þetta segir Hæstiréttur, að
sakborningunum hafi ekki verið neit-
að um að fá aðgang að einhverjum til-
teknum gögnum heldur hafi verið
hafnað kröfum þeirra um að fá afhent
eintak af umfangsmiklu heildarsafni
gagna, sem þeim stóð til boða að fá
aðgang að hjá lögreglu, og um að lög-
regla leysti af hendi vinnu í þeirra
þágu við skráargerð.
„Ekki verður horft fram hjá því að
Ekki hægt að meta tjónið til fjár
 Allir sakborningar sakfelldir í Al Thani-málinu  Markaðsmisnotkun beindist í senn að öllum al-
menningi og fjármálamarkaðinum í heild  Engin dæmi um jafn alvarleg efnahagsbrot hér á landi
Morgunblaðið/Eggert
Héraðsdómur Hreiðar Már Sigurðsson, Sigurður Einarsson og Ólafur Ólafsson, ásamt lögmönnum og sínum þegar
Al Thani-málið var tekið fyrir í Hérðasdómi Reykjavíkur en dómur Héraðsdóms féll í desember árið 2013.
„Villa hefur
komið upp“
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson,
forsætisráðherra, sagði í ræðu sinni
á Viðskiptaþingi í gær að losun fjár-
magnshafta væri í góðum farvegi.
„Þar er að sjálfsögðu nauðsynlegt
að líta til margra samverkandi þátta,
en allir sem hér sitja þekkja að það
er nauðsynlegt skilyrði fyrir afnámi
haftanna að skuldaskilum fallinna
banka sé lokið með þeim hætti að
þau ógni ekki efnahagslegum stöð-
ugleika. Af því verður enginn afslátt-
ur gefinn,“ sagði forsætisráðherra.
Hann sagði að slitabúin sjálf hefðu
ekki lagt fram neinar raunhæfar
leiðir til lausnar vandanum. „Þess í
stað reka kröfuhafar öfluga hags-
munagæslu með fjölda íslenskra lög-
fræðinga, almannatengla og ýmsa
aðra á launaskrá, og reyna að setja
þrýsting á stjórnvöld með margvís-
legum spuna. Það má þó vel halda því
fram að með neyðarlögunum, endur-
reisn bankanna, hafi verið langt
seilst í að gæta hagsmuna kröfuhaf-
anna og að innan haftakerfisins hafi
svo verið búið um þá í bómull og þeir
fóðraðir vel. Og það þótt jafnvel hefði
verið tilefni til að sekta fyrirtækin
eins og gert hefur verið með ýmsum
hætti víða erlendis,“ sagði Sigmund-
ur Davíð meðal annars.
Jafnvægislist hins opinbera
Hreggviður Jónsson, formaður
Viðskiptaráðs Íslands, sagði m.a. í
ræðu sinni að ákvörðun um umfang
þjónustu hins opinbera væri jafn-
vægislist sem snerist um forgangs-
röðun og skilvirka nýtingu fjármuna.
Á undanförnum áratugum hafi vant-
að mikið upp á að þessi sjónarmið
hafi verið höfð að leiðarljósi. Að-
haldsaðgerðir hins opinbera á síð-
ustu árum hafi að mestu leyti verið í
formi skattahækkana og samdráttar
í fjárfestingu, sem seint gæti talist
varanleg hagræðing.
Þá sagði hann það vera skýra af-
stöðu Viðskiptaráðs að grundvöllur
bættra lífskjara felist í langtíma-
stefnu þar sem áhersla er lögð á
bætta samkeppnishæfni og þar með
aðstæður til verðmætasköpunar.
Losun hafta í
góðum farvegi
 Engar raunhæfar leiðir frá slitabúunum