Morgunblaðið - 13.02.2015, Blaðsíða 30

30 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. FEBRÚAR 2015
Ég hef verið beðinn
að útskýra fullyrðingu
mína í blaðagrein ný-
lega, að „varmaorka“
sé gallað hugtak. Þá er
einnig hiti gallað hug-
tak, enda fæst þéttleiki
varmaorku á einum
stað með hitastigi þar
og eiginleikum efnis-
ins. Í stuttu máli er
galli þessara hugtaka
sá helstur, að hiti og varmi breiðist út
með óendanlegum hraða samkvæmt
varmaleiðnijöfnunni. Sú jafna er
breiðbogslaga, en ekki fleygbogslaga
eins og jöfnur sem stjórna rafseg-
ulsviði, en það svið fer með end-
anlegum ljóshraða. Raunar er einnig
merkingarlegur galli til staðar. Það
má t.d. sjá með því að slá hnefanum í
borðið. Þá stöðvast hnefinn og hreyfi-
orka hans breytist að hluta í hreyfi-
orku einda borðplötunnar (upphafleg
skilgreining varma á grundvelli lík-
indafræði), en einnig að hluta í raf-
segulsvið sem færir yfirborð borð-
plötunnar smám saman í fyrra horf
eftir smá sveiflur. Það er fyrir þessar
sveiflur sem við heyrum hljóð frá
högginu. Þessar sveiflur
breiðast út í andrúms-
loftið og raunar getur
varminn ekki farið hrað-
ar en þessi hljóðhraði.
Enginn veit hve mikill
hluti orkunnar verður
að varma og hve mikill
hluti að rafsegulorku.
Verkfræðingum er al-
veg sama og kalla raun-
ar kraftsviðin frekar
spennur í efninu. Sveifl-
urnar kalla þeir stund-
um skjálfta. Vissulega þurfum við oft
að viðurkenna skilningsleysi okkar,
en getum samt bjargað okkur fyrir
horn. Þegar við sjáum skort á skiln-
ingi þurfum við að hugsa „hvers
vegna?“ eins og börnin.
Loft og varmi
Eftir Halldór I.
Elíasson
Halldór I. Elíasson
» Þessar sveiflur
breiðast út í and-
rúmsloftið og raunar
getur varminn ekki far-
ið hraðar en þessi hljóð-
hraði.
Höfundur er stærðfræðingur.
Ég er kennari í ung-
lingadeild í skóla sem
er í fararbroddi á land-
inu varðandi fjöl-
breytta kennsluhætti
og notkun á tækni í
kennslu. Í mínum
skóla leitum við stöð-
ugt leiða til að sjá til
þess að nemendur
skólans hafi öll tæki-
færi á góðri og inni-
haldsríkri framtíð.
Nemendur eru stoltir af skólanum
sínum og við heyrum oft að foreldr-
arnir séu það líka. Um daginn var ég
að tala um skólann við nokkra nem-
endur í 9. bekk og þeir voru að tjá
mér hvað þeir væru ánægðir með
það sem við værum að gera, en þá
segir einn nemandinn „verst að
þessi skóli er í Breiðholti“ og hinir
samsinntu því. Þetta eru þó ekki við-
horf nemendanna til hverfisins, þeir
eru mjög ánægðir með sitt nær-
umhverfi, en þessi ummæli nemand-
ans byggjast á skoðunum sem fjöl-
miðlar halda sífellt á lofti um hverfið
þeirra. Undanfarin mörg ár og jafn-
vel áratugi hefur hverfið verið í mik-
illi sókn og á ekki skilið þann stimpil
sem fjölmiðlar vilja viðhalda. Af-
brotatíðni er ekki meiri þar en ann-
ars staðar og reyndar lægri en í
sumum öðrum hverfum. Í Breiðholti
búa mjög margir, enda er hverfið
mjög stórt. Þar eru vandamál eins
og í öllum öðrum hverfum, en þau
alls ekki meiri eða verri
þar en annars staðar.
Börnin í hverfinu eiga
ekki skilið að fjölmiðlar
séu að taka þetta hverfi
svona fyrir í fréttum.
Breiðholt er hverfi í
Reykjavík og Breiðholt
er eitt af úthverfum
Reykjavíkur. Þegar
fjölmiðlar segja frá nei-
kvæðum atburðum sem
gerast í Breiðholti er
hverfið oftast nefnt
með nafni. En þeir eiga
það til að segja frá at-
burðum sem gerast í austurhluta
Reykjavíkur, en þá er líklega verið
að vísa til Árbæjarhverfis eða Graf-
arvogs. Breiðholtið má alveg vera
með í þeirri skilgreiningu, en það
þarf að minnst kosti ekki að nefna
hverfið með nafni í hvert sinn sem
neikvæðar fréttir berast þaðan.
Þetta þarf að breytast.
Við vitum það að ef við tökum allt-
af það neikvæðasta og hömrum stöð-
ugt á því, verður það neikvæða ofan
á. Ef þú segir sífellt við einhvern að
hann sé ekki mikils virði, þá endar
hann á því að trúa því. Nemendur í
okkar skólahverfi hafa upplifað það
að vera kallaðir gettóíbúar eða eitt-
hvað álíka ósmekklegt þegar þeir
fara t.d. að keppa í íþróttum utan
hverfisins og þessu úrelta viðhorfi er
viðhaldið í gegnum fjölmiðla enn
þann dag í dag. Ég bjó í þessu hverfi
sem unglingur fyrir fleiri árum en ég
kýs að nefna og þá var það jafn ynd-
islegt og það er enn í dag, þannig að
ég hef aldrei skilið þennan neikvæða
stimpil sem hverfið hefur á sér. Með
sameiginlegu átaki getum við stopp-
að þessa neikvæðu umræðu um
hverfið, vandað mál okkar og séð til
þess að þessir nemendur geti verið
stoltir af sínu hverfi og það detti
engum í hug að það sé verra að búa í
Breiðholti en á öðrum stöðum.
Fjölmiðlar hafa þarna mikil völd
og þurfa að velta fyrir sér þeirri
samfélagslegu ábyrgð sem á þeim
hvílir. Það er varla þeirra hagur, né
nokkurra annarra að viðhalda stöðn-
uðu og óviðeigandi viðhorfi til
stærsta hverfis borgarinnar. Ef fjöl-
miðlamenn vilja endilega benda til
einhvers svæðis í fréttum sínum
mættu þeir líta á kjördæmaskipt-
ingu og tala um suður- og norður-
hluta borgarinnar. Þannig eru þeir
að gæta jafnræðis og geta komið í
veg fyrir að þetta slæma viðhorf sem
svona fréttaflutningur hefur í för
með sér haldi áfram, sérstaklega þar
sem hann er í engum tengslum við
það sem við sem þar störfum eða bú-
um upplifum í þessu frábæra, fallega
hverfi.
Breiðholtið í fjölmiðlum
Eftir Önnu Maríu
Þorkelsdóttur » Fjölmiðlar hafa
þarna mikil völd og
þurfa að velta fyrir sér
þeirri samfélagslegu
ábyrgð sem á þeim hvíl-
ir.
Anna María
Þorkelsdóttir
Höfundur er grunnskólakennari.
Í lok janúar er kom-
ið að endalokum máls
fv. innanríkisráðherra,
smámál sem hentaði
Alþingi vel sem þvælu-
umræða. Næst er
skjalasöfnun Víg-
lundar Þorsteins-
sonar, en umræðan
um það lýtur að að-
ferðum til að kjafta sig
frá atburðarásinni.
Víglundur ætti að vita að „G“ í VG
stendur fyrir græningjar í efnahags-
málum.
Lögmál fjármálamarkaðarins eru
einföld: „Ef almennur borgari óskar
eftir ráðgjöf um hvað skuli kaupa,
ráðleggur bankinn að kaupa það sem
hann vill helst selja.“ Þetta lögmál
gildir í sinni víðustu mynd um fjár-
festingabanka. Fljótlega eftir hrun
skrifaði ég blaðagrein með yfir-
skriftinni „Þjóðin á skilið skaðabæt-
ur“. Átti ég þar helst við að nýju
bankarnir tóku við skuldum almenn-
ings með 50% afföllum, uppfærðu
lánin samkvæmt þeirri gengisfell-
ingu sem þeir sjálfir ollu og fjöldinn
allur af eigum almennings og fyrir-
tækja féll nýju bönkunum í skaut.
Ennþá eru nýju bankarnir að bjóða
upp eignir almennings með mikilli
velþóknun löggjafans, því ríkið fær
góðan skatt af gjörningunum.
Misréttið
Á Davos-snobb-ráðstefnunni var
talað mikið um tvær skýrslur sem
sýndu að 1% manna átti 50% eigna.
Ekkert var þó eins spennandi og op-
inber tilkynning bankastjóra Seðla-
banka Evrópu (ECB ) um að prenta
eina trilljón evra til að kaupa skuldir
evruríkja. Kassamynd var teiknuð af
gjörningnum þannig að börn gætu
skilið velgjörðina. Fjármálaberserk-
irnir vissu hvað til stóð og höfðu
byrjað nokkru áður að krosskaupa
hlutabréf til hækkunar og kaupa
gjaldmiðla til hækkunar, eða lækk-
unar evru, jafnvel DKK var tekin
með og nú liggja Danir í
því með of háa DKK.
Þegar tilkynningin um
skuldakaupin kom var
USD í 134,20, GBP í
2016,68, EUR niður í
151,45 samkv. skrán-
ingu SÍ.
Gjörningurinn var
seldur með því að segja
að seðlaprentun hefði
gefist vel í BNA, en
þess ekki getið að það
voru allt aðrar að-
stæður sem styrktu
efnahag BNA en olíuverðfallið
speglaði það.
Afleiðingarnar
Evrópubankarnir fá trilljón evra til
að spila með og nota vogunarsjóði og
skuggabanka til að sniðganga allar
reglur sem þeim eru settar og ból-
urnar sem myndast skerða stórlega
efnahagslega samkeppnishæfni Vest-
urlanda gegn Asíu. Gömlu skulda-
bréfin sem verða eftir í ECB verður
að greiða sameiginlega af öllum evru-
ríkum og kemur það sér vel fyrir
heimaland bankastjóra ECB en illa
fyrir ráðsettar þjóðir sem Þjóðverja.
Grísku kosningaúrslitin 25. janúar
geta gefið vísbendingu um komandi
vandræði. Einnig má túlka fund for-
seta BNA með forseta Indlands sama
dag, að verið sé að vísa gömlu Evrópu
í kjallara.
Til frekari staðfestingar á mis-
réttinu, þá hópuðust helstu ráða-
menn Vesturlanda til að hylla nýjan
konung, er tók við sem fánaberi mis-
réttisins. Það er það sem eftir stend-
ur af Davos-ráðstefnunni.
Mammon stjórnar
lýðræðinu
Eftir Elías
Kristjánsson
Elías Kristjánsson
» Víglundur ætti að
vita að „G“ í VG
stendur fyrir græn-
ingjar í efnahags-
málum.
Höfundur er fv. forstjóri.
JEPPADEKK
Kletthálsi 3 | 110 Reykjavík | 540 4900 | www.arctictrucks.is
Vönduð og endingargóð
vetrardekk sem koma þér
örugglega hvert á land sem er
20. febrúar vinnur heppinn
áskrifandi Morgunblaðsins
Volkswagen e-Golf.
Skráðu þig
í iPad-áskrift á
www.mbl.is/mogginn/ipad/
Nú geta
allir fengið
iPad-áskrift