Húnavaka


Húnavaka - 01.05.1968, Side 55

Húnavaka - 01.05.1968, Side 55
HÚNAVAKA 53 ir, 22 ára. Hvort tveggja þessi hjón voru barnlaus 1703, enda sjálf- sagt alveg ný gift. Arni lézt í stórubólu 1707. Áttu þau Arni og Guðríður a. m. k. eitt barn, dóttur, sem Guðrún hét. Hún giftist bóndasyni frá Bollastöðum, Jóni Jónssyni og bjuggu á Botnastöð- um. Sjá um niðja þeirra í Fortíð og fyrirburðir, bls. 45. Eins og fyrr segir voru búandi hjón alls 167. Af þeim voru yngri en 40 ára 36 karlar og 57 konur. Bólusóttin 1707. Áður en skrásetning Jarðabókarinnar var lokið varð þjóðin enn fyrir stórkostlegum áfelli, geigvænleg drepsótt, stóra bóla, gekk yfir landið og olli geysilegu manntjóni. Mannfallið varð misjafnt eftir héröðum, en talið er að látizt hafi um 18 þúsund rnanns eða rúm- Jega þriðjungur landsmanna. Það gefur auga leið að þetta hefur haft mikil og víðtæk áhrif á hag þjóðarinnar og alla lífsafkomu. Bólusóttin barst til landsins með Eyrarbakkaskipi 2. júní 1707 í fatnaði íslenzks bólusjúklings, sem látizt hafði úr sóttinni í Kaup- mannahöfn. Gekk sóttin fyrst yfir Árnessýslu og Rangárvalla og felldi þegar margt manna. í Skálholti létust 25 og varð þar slík mannekla, að biskupinn, herra Jón Vídalín, varð sjálfur að leggja á hest sinn og fara fylgdarlaus um nágrennið til þess að þjónusta fólkið. Heimildir telja að látizt hafi 12 þúsund manns í Skálholts- biskupsdæmi og 6 þúsund í Hólabiskupsdæmi. Talið er að látizt hafi 39 prestar og 5 sýslumenn. Fór sóttin sem logi yfir akur um allt land og lauk sér ekki af fyrr en á árinu 1708. Um mannfallið í bólunni almennt segir svo í Hestsannál: ,,I þess- ari plágu gerðist ærið mannfall í öllum sveitum og þeir burtkvaddir sem helzt voru að burðum og mannkostum, svo konur sem karlar, hver í sinni röð. Svo var mannfæð mikil af sótt og dauða undir Eyjafjöllum, að konur fóru líkfarir og báru menn sína til grafa og þar slapp málnyta á afrétt.“ Fitjaannáll bregður upp litríkri mynd af öngþveitinu og röskun- inni, sem bólusóttin olli í þjóðfélaginu, en þar segir m. a. svo: „Þar sem voru 6 eða 7 systkin lifðu eftir 1 eða 2. Margir misstu þá öll sín börn og fyrirvinnu, og varð þá margur góður bóndi að leggja frá sér búskap eður burtbrjála frá sér sínum kvikpeningi með mörgum afarkostum, því yngisfólk, sem eftir lifði og jafn vel letingjar, er
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196

x

Húnavaka

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Húnavaka
https://timarit.is/publication/1122

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.