Læknablaðið - 01.12.2015, Blaðsíða 9

LÆKNAblaðið 2015/101 565

Ein tafla á dag
Varnar heilablóðfalli og segareki að lágmarki til jafns við warfarín
Sambærileg blæðingarhætta og í meðferð með warfaríni en
marktækt færri innankúpublæðingar og dauðsföll vegna blæðinga
Að taka lyf einu sinni á dag við hjarta- og æðasjúkdómum
eykur líkur á því að lyfið sé leyst út af sjúklingi
eykur líkur á því að sjúklingur taki lyfið
eykur líkur á því að lyfið sé tekið á réttum tíma
samanborið við lyf sem taka þarf oftar
♦♦
♦♦
♦♦
Heimildir: 1. Samantekt á eiginleikum lyfs fyrir Xarelto. 2. Patel MR et al. N Engl J Med 2011; 365:883-891.
3. Bae JP et al. Am J Manag Care 2012; 18:139-146. 4. Coleman CI et al. Curr Med Res Opin 2012; 28:669-680.
Fyrsti beini hemillinn á storkuþátt Xa til inntöku
3
2
2
*1
4
4
L.IS.11.2014.0086
Öryggisupplýsingar: Eins og almennt gildir um segavarnarlyf og blóðflöguhemla
verður að nota rivaroxaban með varúð hjá sjúklingum með aukna blæðingarhættu.1
Algengar aukaverkanir ( ≥1/100 til <1/10): Blæðingar: Í tannholdi, margúll, flekkblæðing,
blóðnasir, blóðhósti, blæðing í auga, blæðingar í húð og undirhúð, blæðing eftir aðgerðir, blæðing í meltingarvegi,
blæðing í þvag- og kynfærum. Aðrar: Blóðleysi, verkir í meltingarfærum og kvið, meltingartruflanir, ógleði, harðlífi,
niðurgangur, uppköst, lágur blóðþrýstingur, kláði, útbrot, verkir í útlim, sundl, höfuðverkur, skert nýrnastarfsemi,
hækkun á transamínasa, sótthiti, bjúgur í útlimum, skertur almennur styrkur og orka, marmyndun, rennsli úr sárum.1
Ekki er mælt með notkun Xarelto hjá sjúklingum með gervihjartalokur.1
*sem fyrirbyggjandi meðferð gegn heilablóðfalli og segareki hjá
fullorðnum sjúklingum með gáttatif án lokusjúkdóms og einn eða
fleiri áhættuþætti, svo sem hjartabilun, háþrýsting, aldur ≥ 75 ára,
sykursýki, sögu um heilablóðfall eða skammvinnt blóðþurrðarkast1
R I T S T J Ó R N A R G R E I N
Í þessu tölublaði er grein um rannsóknir
fyrirtækisins Kerecis sem var stofnað af
teymi lækna og efnafræðinga sem höfðu
bæði fagþekkingu og þor til að hugsa út
fyrir kassann. Í dag er Kerecis fyrirtæki
sem umbreytir fiskroði í lækningavöru.
Vara Kerecis hefur fengið CE-merkingu og
FDA-leyfi. Fyrirtækið hefur náð alþjóðlegri
fótfestu frá Íslandi og er vara þess nú seld
í Bandaríkjunum, Evrópu og Miðaustur-
löndum.
Fyrirtækið var stofnað utan um betri
lausnir til að græða sár. Stærsti sigur
félagsins er vissulega sá að Kerecis hjálpar
sjúklingum víða um heim en hefur í leið-
inni skapað störf, búið til gjaldeyristekjur
og fjárfestar, eins og Nýsköpunarsjóður
atvinnulífsins, hafa fengið ávöxtun á sitt fé.
Kerecis er lýsandi dæmi um hvers vegna
þjóðfélög eiga að hvetja til fjárfestingar í
nýsköpun. Fjárfesting í nýsköpun eykur
hagvöxt, skapar vel launuð og spennandi
störf og byggir upp útflutning. Auk þess
skilar fjárfesting í nýsköpun framförum í
tækni og vísindum.
Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins var
stofnaður árið 1997 til að fjárfesta í ís-
lenskum nýsköpunarfyrirtækjum sem ætla
sér að vaxa hratt á alþjóðamarkaði. Ný-
sköpunarsjóður er áhættufjárfestir. Þegar
fjárfest er í fyrirtæki einsog Kerecis veit
enginn fyrirfram hvort vöruþróun tekst og
hvort það sé til markaður sem er tilbúinn
að kaupa vöruna. Þekking teymisins sem
stofnar fyrirtækið og góðar áætlanir hjálpa
til við að stýra áhættunni og ávinningur-
inn verður mikill þegar vel tekst til.
Margur heldur að fjárfestingartækifærin
á Íslandi felist aðallega í fyrirtækjum tengd-
um orku eða sjávarútvegi, og vissulega eru
góð fjárfestingartækifæri innan þessara
greina, en reynsla Nýsköpunarsjóðs er sú
að tækifærin eru engu færri þegar kemur
að heilbrigðistækni. Það er margt í íslensku
umhverfi sem hefur gert það að verkum að
hér verða til mörg efnileg heilbrigðistækni-
fyrirtæki. Menntun, mannauður, vaxandi
markaður og starfandi fyrirmyndir eru allt
þættir sem þurfa að vera til staðar í upp-
byggilegu nýsköpunarumhverfi.
Þegar horft er til heilbrigðisgeirans
virðast allir þessir þættir vera fyrir hendi.
Íslenskir læknar og annað heilbrigðisstarfs-
fólk er með góða grunnmenntun og yfirleitt
með alþjóðlega framhaldsmenntun, þannig
að skilningur á mörkuðum fyrir utan Ísland
er mikill. Hér á landi er starfandi kynslóð
heilbrigðis- og líftæknifyrirtækja sem hef-
ur vísað veginn og sýnt hvernig hægt er að
byggja upp alþjóðleg fyrirtæki frá Íslandi.
Fyrirtæki eins og Össur, Íslensk erfðagrein-
ing og Actavis hafa verið mjög örlát að deila
reynslu með þeim fyrirtækjum sem feta í
fótspor þeirra. Þessi fyrirmyndarfyrirtæki
hafa auk þess þjálfað mikið af hæfu starfs-
fólki sem stofnar, fjárfestir í eða vinnur hjá
nýrri kynslóð heilbrigðistæknifyrirtækja.
Alþjóðamarkaður fyrir heilbrigðis-
tækni er í gífurlegum vexti. Heimurinn er
í miðri tæknibyltingu og tækifærin í heil-
brigðistækni fara sívaxandi. Það er mikill
þrýstingur á heilbrigðiskerfi heimsins
að gera meira fyrir minni pening. Nýjar
tæknilausnir eru lykillinn að aukningu
lífsgæða á hagkvæman hátt. Við hjá Ný-
sköpunarsjóði sjáum fjöldann allan af ís-
lenskum heilbrigðisfyrirtækjum sem eru
þátttakendur í þessari tæknibyltingu. Sem
dæmi um það sem er að gerast í íslenskri
heilbrigðistækni mætti nefna þrjú fyrirtæki
sem eru að hefja sinn vaxtarferil.
Mint Solutions er fyrirtæki sem stofnað
var af lækni, tölvunarfræðingi og við-
skiptafræðingi sem voru samtímis við nám
í MIT-háskólanum í Bandaríkjunum. Mint
Solutions er með vöru sem nýtir hugbúnað
og tölvusjón til að auka öryggi í lyfjagjöf á
sjúkrahúsum. Fyrirtækið er nú með rekstur
á Íslandi og í Hollandi og selur einkaleyfis-
varðar vörur til hollenskra sjúkrahúsa.
Oxymap er fyrirtæki sem selur rann-
sóknartæki til mælinga á súrefnismettun
í sjónhimnu augans. Vörur Oxymap eru
seldar til rannsóknarstofnana um heim all-
an og fjöldinn allur af ritrýndum greinum
styðja við rannsóknir Oxymap.
Að lokum má benda á fyrirtækið Ment-
isCura sem sérhæfir sig í notkun heilarita
til greiningar á miðtaugakerfissjúkdómum
eins og Alzheimerssjúkdómi og athyglis-
bresti með ofvirkni hjá börnum (ADHD).
Aðferðir félagsins miða að því að greina
sjúkdóma fyrr en áður og af meira öryggi,
fyrir minna fé.
Fyrirtækin sem nefnd eru í þessum pistli
eiga það sameiginlegt að íslenskir læknar
voru lykilmenn við stofnun þeirra. Þessi
félög eru þó aðeins brot af þeim heilbrigðis-
tæknifyrirtækjum sem eru að spretta upp
í okkar nánasta umhverfi. Við hjá Nýsköp-
unarsjóði atvinnulífsins fylgjumst spennt
með framþróun heilbrigðistæknigeirans á
Íslandi. Það er einlæg von okkar að íslensk-
ir læknar haldi áfram að hugsa út fyrir
kassann og haldi áfram að þróa byltingar-
kenndar hugmyndir að nýjum heilbrigðis-
tæknilausnum.
Helga Valfells
Framkvæmdastjóri
Nýsköpunarsjóðs
atvinnulífsins
helga@nsa.is
investing in Medical Technology Start-Ups
Helga Valfells
Managing Director NSA Ventures
Fjárfesting í heilbrigðistækni
http://dx.doi.org/10.17992/lbl.2015.12.53