Læknablaðið - 01.12.2015, Blaðsíða 11

LÆKNAblaðið 2015/101 567
Inngangur
Árið 2014 gaf Matvæla- og lyfjastofnun Bandaríkjanna
(Food and Drug Administration, FDA) íslenska nýsköp-
unarfyrirtækinu Kerecis markaðsleyfi til sölu á af-
frumuðu þorskroði ætluðu til meðhöndlunar á sárum.
Markaðsleyfi á Evrópska efnahagssvæðinu fylgdi í
kjölfarið, veitt af þar til bærri samevrópskri stofnun.
Í ársbyrjun 2015 gaf sjúkrasamlag bandaríska heil-
brigðisráðuneytisins út sérstakan endurgreiðslulykil
fyrir vöruna sem settur er í gagnagrunn sjúkrasamlaga
þar vestra.1 Veiting áðurnefndra viðurkenninga er háð
ströngum kröfum um öryggi og gagnsemi í klínískri
notkun.
Græðlingurinn er markaðssettur undir vörumerk-
inu Kerecis Omega3 Wound. Um er að ræða affrum-
aðan fjargræðling en íslensku heitin sem hafa verið
notuð fyrir mismunandi tegundir græðlinga eru:
i. samgræðlingur (autograft, vefur fluttur á milli
staða á sama einstaklingi),
ii. mótgræðlingur (allograft, vefur fluttur milli ein-
staklinga) og
iii. fjargræðlingur (xeno graft, vefur fluttur frá dýri).
Forsendur markaðsleyfa eftirlitsaðila eru ýtarlegar
prófanir til að staðfesta virkni og öryggi vörunnar.
Framleiðsla þarf jafnframt að uppfylla staðla um góða
framleiðsluhætti. Rannsóknir sem liggja að baki ofan-
greindum markaðsleyfum eru töluverðar og er ætlunin
að gera grein fyrir nokkrum þeirra í þessari grein – og
jafnframt að seðja fróðleiksþorsta vísindasamfélags-
ins um hvað felst í ofangreindum áföngum. Í ljósi
inngangur: Affrumað roð Atlantshafsþorsks (Gadus morhua) hefur verið
notað undanfarin ár til meðhöndlunar á þrálátum sárum. Tíðni sykursýki
hefur aukist mikið í heiminum en ein af afleiðingum hennar eru þrálát sár.
Markmið rannsóknanna var að kanna vefjasamrýmanleika og eiginleika
sem skipta máli fyrir nýtingu roðsins til viðgerðar á líkamsvef.
Efniviður og aðferðir: Bygging affrumaðs roðs var metin með smásjár-
skoðun. Mat á vefjasamrýmanleika græðlingsins var framkvæmd af vott-
aðri sérhæfðri rannsóknarstofu. Próteinhluti efnisins var kannaður með
próteinrafdrætti. Seyting frumuboðanna interleukin-10 (IL-10) og IL-12p40,
IL-6 og TNF-α frá einkjörnungum (monocytes) eða stórátfrumum (mac-
rophages) í uppleystum próteinhluta efnisins var mældur með Elísu-prófi.
Áhrif roðsins á nýmyndun æða in vivo var metin með æða- og þvagbelgs-
himnulíkani í hænufóstrum.
niðurstöður: Smásjármyndir sýna að bygging affrumaðs roðs er holótt.
Efnið stóðst öll vefjasamrýmanleikapróf. Við rafdrátt próteinsýnis komu í
ljós prótein á stærðarbilinu 115-130 kDa sem er einkennandi fyrir bandvef.
Roðið reyndist ekki hafa marktæk áhrif á seytingu IL-10, IL-12p40, IL-6 eða
TNF-α frá einkjörnungum eða stórátfrumum. Græðlingurinn hefur mark-
tæk örvandi áhrif á æðamyndun í æða- og þvagbelgshimnulíkani.
Ályktun: Niðurstöðurnar sýna að affrumað roð er skaðlaust og veldur
ekki bólgusvari. Græðlingurinn inniheldur meðal annars bandvef líkt og
mannshúð. Affrumað roð hefur marktæk örvandi áhrif á æðamyndun og
smásjármyndir af byggingu roðsins sýna að hún sé vel til þess fallin að
styðja innvöxt frumna. Samanburðarrannsókn sem hefur verið birt, tví-
blind og slembiröðuð, sýndi að sár meðhöndluð með affrumuðu roði greru
hraðar en sár meðhöndluð með stoðefni úr svínavef. Líklegt er að ástæða
þessa bætta sáragróanda sé meðal annars vegna eiginleika roðsins sem
hér er lýst.
ÁgrIp
umfangsmikillar rannsóknaráætlunar sem stendur yfir
til að staðfesta enn frekar virkni tækninnar, er einnig
mikilvægt að greiður aðgangur sé að þeim gögnum sem
til eru.
Kerecis Omega3 hefur verið í notkun síðan 2010, fyrst
til rannsókna og síðan til meðhöndlunar á þrálátum
sárum. Tvíblind, slembiröðuð samanburðarrannsókn
á 162 sárum sýndi að sár meðhöndluð með affrumuðu
fiskiroði gróa fyrr en sár meðhöndluð með sambæri-
legum vörum úr svínaþörmum.2 Meginmunurinn á
vörunum tveimur er fituinnihaldið.3 Talsverð hætta er á
smiti milli spendýra og eru spendýra-fjargræðlingar því
meðhöndlaðir með sterkum sápum til að fjarlægja sem
mest af efnum sem gætu borið veirur. Eftir slíka vinnslu
stendur því eftir bandvefurinn einn.4 Þar sem ekki er
talin hætta á sjúkdómasmiti milli fiska og manna er
sápun miklu minni á þorskroði Kerecis og inniheldur
hið affrumaða þorskroð því ekki einungis bandvef
heldur einnig fitur, þar með talið fjölómettaðar fitusýrur
en handrit með þessum niðurstöðum er í bígerð. Fitu-
innihaldið er ein af ástæðunum fyrir því að farið var að
nota roðið sem sáravöru. Omega-3 fitusýrur hafa verið
tengdar við bólguminnkandi áhrif5 og einnig hamlandi
áhrif á bæði bakteríur6 og veirur.7
Þrálát eru þau sár sem gróa ekki þrátt fyrir að orsök
þeirra hafi verið leiðrétt. Dæmi um slíkt er þegar slag-
æðaflæði er lagað hjá sjúklingi með æðasjúkdóm eða
truflun á blóðsykri leiðrétt hjá sykursýkisjúklingi.8 Þörf
er á nýjum aðferðum til meðferðar á þrálátum sárum og
því mikill áhugi á að þróa ný meðferðarúrræði. Ástæð-
Greinin barst
9. apríl 2015,
samþykkt til birtingar
19. nóvember 2015.
Höfundar hafa gert grein
fyrir hagsmunatengslum
sínum við Kerecis.
Affrumað roð: eðliseiginleikar
sem styðja vefjaviðgerð
Skúli Magnússon1 líffræðingur, Baldur Tumi Baldursson1,2 læknir, Hilmar Kjartansson1,2 læknir, Guðný Ella Thorlacius3 ónæmisfræðingur,
Ívar Axelsson1 frumulíffræðingur, Óttar Rolfsson4 lífefnafræðingur, Pétur Henry Petersen3 líffræðingur,
Guðmundur Fertram Sigurjónsson1 efna- og verkfræðingur
1Kerecis ehf.,
2Landspítala,
3læknadeild,
4kerfislíffræðisetri
Háskóla Íslands.
Fyrirspurnir:
Baldur Tumi Baldursson
btb@kerecis.com
http://dx.doi.org/10.17992/lbl.2015.12.54 R A N N S Ó K N
Nýr valkostur
Fyrir jafnan blóðsykur1
Er meðferðin stöðug
málamiðlun milli blóðsykursfalla
og viðunandi HbA1c?2,3
Myndræn framsetning unnin af Sanofi
Tími frá lyfjagjöf undir húð (klst.)
In
nr
e
nn
sl
i g
lú
kó
sa

(m
g
/(k
g
m
ín
)
3
2
1
0
60 12 18 24 30 36
Lantus®
Toujeo®
Stöðugt
Jöfn dreifing
Meira en 24 klst.
Jafn verkunarprófíll
Toujeo® hefur jafnari verkun en
Lantus® í a.m.k. 24 klst.1
Toujeo® veitir sambærilega blóðsykur-
stjórn og Lantus® með minni hættu á
blóðsykurföllum hjá sjúklingum með
sykursýki tegund 21,4,5
Auðveldara er að stilla Toujeo® en
Lantus® til að ná meðferðarmarkmiðum1,3,4,5
Toujeo® hefur sama langtíma öryggis-
prófíl og Lantus® og er á sama verði1,6,7,8
Fyrir sjúklinga með sykursýki tegund 1 og 2
IS
-T
O
U-
15
-0
9-
02
insúlín glargín 300 einingar/ml
NÆSTA KYNSLÓÐ
GRUNNINSÚLÍNS
Frá framleiðendum
LANTUS
insúlín glargín 100 einingar/ml
1. Toujeo sérlyfjatexti 22.06.2015 kafli 5.1
2. Cooper JG, Claudi T, Thordarson HB. Behandling av type 1-diabetes I spesialisthelsetjenesten – data fra Norsk diabetesregister for voksne. Tidsskr Nor
Legeforen 2013; 133: 2257 – 61
3. Home PD, Bergenstal RM, Bolli GB. New Insulin Glargine 300Units/mL Versus Glargine 100 Units/mL in People With Type 1 Diabetes: A Randomized, Phase 3a,
Open-Label Clinical Trial (EDITION 4). Diabetes Care 2015. DOI: 10.2337/dc15-0249 [Epub ahead of print 17 Juni 2015].
4. Riddle MC, Bolli GB, Ziemen M et al. New insulin glargine 300 units/mL versus glargine 100 units/mL in people with type 2 diabetes using basal and mealtime
insulin: glucose control and hypoglycemia in a 6-month randomized controlled trial (EDITION 1). Diabetes Care 2014;37:2755–2762.
5. Yki-Järvinen H, Bergenstal R, Ziemen M, et al. New insulin glargine 300 units/mL versus glargine 100 units/mL in people with type 2 diabetes using oral agents
and basal insulin: glucose control and hypoglycemia in a 6-month randomized controlled trial (EDITION 2). Diabetes Care 2014; 37:3235–3243.
6. Lantus sérlyfjatexti 29.07.2015, kafli 5.1
7. Lantus styttur sérlyfjatexti 21.09.2015
8. Toujeo styttur sérlyfjatexti 20.08.2015
Sanofi á Íslandi, Vistor hf., Hörgatúni 2, 210 Garðabæ.
Sími: 535-7000. Netfang: sanofi@vistor.is