Læknablaðið - 01.12.2015, Blaðsíða 34

590 LÆKNAblaðið 2015/101
Greiningin í þessu tilfelli er býsna augljós: sýking við fingurnögl
(paronychia professuri). Orsökin er hins vegar langt frá því að vera
einföld, eins og vikið verður að síðar. Bráðasýking við fingurnögl
er algengt vandamál sem oftast orsakast af bakteríusýkingu og
er Staphylococcus aureus algengasti sýkingarvaldurinn. Þekktir
áhættuþættir eru ónæmisbæling, sykursýki og skert blóðrás út í
fingur.1 Einnig er aukin áhætta hjá þeim sem naga neglur eða sjúga
fingur sína í sífellu.1 Enginn þessara áhættuþátta átti við í okkar
tilfelli, nema þá helst síðastnefndu atriðin sem prófessorinn neitaði
þó alfarið. Sjálfur ávísaði hann á sig sýklalyfinu díkloxacillíni, 250
mg fjórum sinnum á dag, og snarminnkaðu einkenni á nokkrum
dögum (p<0,0001). Varð hann einkennalaus innan viku og hefur
getað stundað kennslu síðan án teljandi vandræða. Sem er ánægju-
legt fyrir hann og vonandi nemendur hans einnig.
Góð saga er forsenda réttrar greiningar í læknisfræði, eins og
Guðmundur Þorgeirsson prófessor hefur minnt íslenska lækna-
nema á svo áratugum skiptir. Í þessu tilfelli hafði sjúklingurinn
tekið í notkun forláta erfðagrip, upptrekkjanlegt Raymond Weil
gullúr (sjá mynd 2). Kom í ljós að hann notaði „ulnar” hluta hægri
vísifingurs til að trekkja upp úrið. Viku fyrir umrædda sumarbú-
staðaferð varð hann var við roða í kringum nöglina sem ágerðist
með graftarmyndun og bólgu. Þrátt fyrir strangt sérnám í lyflækn-
ingum erlendis og prófessorsstöðu í lyfjafræði við virtan innlend-
an háskóla, var reynd meðferð með heitum bökstrum, þrisvar á
dag. Því miður, en eins og búast mátti við, án árangurs. Við nánari
skoðun á fésbókarsíðu prófessorsins kom hins vegar eftirfarandi
færsla í ljós: „Mér fannst ég vera kornungur áðan. Fór til Gilberts úr­
smiðs með fína úrið hans pabba sem hefur ekki verið notað lengi. Bað um
nýtt batterí. Gilbert horfði meðaumkunaraugum á unga manninn. Tók
úrið og trekkti það upp og rétti mér aftur. Þessi unga kynslóð!”
Líklegt verður að teljast að þessi beitta gagnrýni úrsmiðsins hafi
leitt til áráttubundnar upptrekkingar á armbandsúrinu og teljist
því til beins orsakavalds sýkingarinnar. Þrátt fyrir leit í gagnasafni
PubMed hefur ekki fundist nein vísindagrein eða sjúkratilfelli sem
lýsir tengingu milli sýkingar í fingri og upptrekkingar á úri. Við
teljum því að hér sé um einstakt tilfelli að ræða og hið fyrsta sinnar
tegundar sem lýst er á heimsvísu. Ótvíræður styrkur er að um er
að ræða tilfelli frá heilli þjóð. Tilfellið er þó ekki síst lærdómsríkt
fyrir þær sakir að gagnlegt er að kíkja á fésbókarfærslur sjúklinga
áður en komist er að sjúkdómsgreiningu. Þetta á sérstaklega við í
flóknu tilfelli eins og þessu, ekki síst þegar geðlæknir og skurð-
læknir reyna sig við sjúkdóma sem þeir vita ekkert um. Höfundar
þessa jólasjúkratilfellis telja vafasamt að mæla með upptrekkjan-
legum armbandsúrum, enda sýkingar sem þessar engin lömb að
leika sér við.
Heimild
1. Shafritz AB, Coppage JM. Acute and chronic paronychia of the hand. J Am Acad Orthop
Surg 2014; 22: 165-74.
Það skal tekið fram að sjúklingurinn gaf leyfi fyrir birtingu þessa tilfellis
en hvorki náðist í úrsmiðinn né úraframleiðandann Raymond Weil.
Svar við jólasjúkratifelli 2015
Sýking við fingurnögl (paronychia digiti)
Mynd 2. Úrið umrædda.
J Ó L A S J Ú K R A T I L F E L L I
CHAMPIX hindrar áhrif nikótíns. Eins og nikótín veldur
það losun dópamíns, en í minna magni, og dregur
þannig úr jákvæðri upplifun af reykingum, auk þess
að minnka nikótínþörf og fráhvarfseinkenni.1-4
Með þessu rýfur CHAMPIX lyfjafræðilegar ástæður
fíknar hjá reykingamönnum.5
Aðstoðaðu skjólstæðinga þína við að hætta að
reykja og losna við nikótínfíkn með CHAMPIX1
Hindrum áhrif nikótíns
og hjálpum reykingamönnum að hætta að reykja
Hættum að reykja án nikótíns
Þetta lyf er undir sérstöku eftirliti til að nýjar upplýsingar
um öryggi lyfsins komist fljótt og örugglega til skila.
Heilbrigðisstarfsmenn eru hvattir til að tilkynna allar
aukaverkanir sem grunur er um að tengist lyfinu.
Heimildir:
1. Samantekt á eiginleikum lyfs fyrir CHAMPIX.
2. Coe JW, Brooks PR, Vetelino MG et al. Varenicline:
an a4β2 nicotinic receptor partial agonist for smoking
cessation. J Med Chern 2005; 48:3474-3477.
3. Gonzales D, Rennard Sl, Nides M et al. Varenicline, an
a4β2 nicotinic acetylcholine receptor partial agonist, vs
sustained release bupropion and placebo for smoking
cessation. A randomized controlled trial. JAMA 2006;
296:47-55.
4. Jorenby DE, Hays JT, Rigotti NA et al. Efficacy of
varenicline, an a4β2 nicotinic acetylcholine receptor
partial agonist, vs placebo or sustained-release
bupropion for smoking cessation. A randomized
controlled trial. JAMA 2006; 296:56-63.
5. Benowitz NL. Pharmacology of Nicotine: Addiction,
Smoking-Induced Disease, andTherapeutics.Annu Rev
Pharmacol Toxico 2009; 49:57-71.
CHAMPIX (vareniclin) 0,5 mg og 1 mg filmuhúðaðar
töflur
Ábendingar: CHAMPIX er notað hjá fullorðnum til að
hætta reykingum. Skammtar: Ráðlagður skammtur
er 1 mg vareniclin tvisvar á sólarhring eftir skammta-
aðlögun í eina viku skv. eftirfarandi: Dagur 1-3: 0,5
mg einu sinni á sólarhring. Dagur 4-7: 0,5 mg tvisvar á
sólarhring. Dagur 8 til lok meðferðar: 1 mg tvisvar á
sólarhring. Sjúklingur skal velja dag sem á að hætta
að reykja. CHAMPIX meðferð skal venjulega hefjast
1-2 vikum fyrir þann dag. Meðferð með CHAMPIX skal
standa yfir í 12 vikur. Fyrir þá sjúklinga sem eru algjör-
lega hættir að reykja eftir 12 vikna meðferð má hugleiða
12 vikna viðbótarmeðferð með 1 mg tvisvar á sólarhring
til að auka líkur á áframhaldandi reykbindindi. Íhuga
skal að leyfa sjúklingum sem ekki hafa getu eða vilja til
að hætta snögglega að reykja að minnka reykingarnar
smám saman með CHAMPIX. Sjúklingar ættu að draga
úr reykingum á fyrstu 12 meðferðarvikunum og hætta
þeim í lok þess tímabils. Sjúklingar skulu því næst
halda áfram að taka CHAMPIX í 12 vikur til viðbótar,
sem þýðir að meðferðin varir í alls 24 vikur. Sjúklin-
gar, sem langar til að hætta að reykja en tókst ekki að
hætta meðan á fyrri meðferð með CHAMPIX stóð, eða
byrjuðu aftur eftir meðferðina, geta haft gagn af því
að reyna aftur að hætta að reykja með CHAMPIX.
Sjúklingar sem ekki þola aukaverkanir CHAMPIX geta
fengið skammtinn minnkaðan niður í 0,5 mg tvis-
var á dag, tímabundið eða allan tímann sem lyfjagjöf
stendur yfir. Minnka má skammta í 1 mg einu sinni á
sólarhring fyrir sjúklinga með meðal svæsna nýrnabilun
finni þeir fyrir óþægilegum aukaverkunum. Ráðlagður
skammtur fyrir sjúklinga með alvar-lega nýrnabilun er 1
mg CHAMPIX einu sinni á sólarhring. Í byrjun skal gefa
0,5 mg einu sinni á sólarhring fyrstu 3 dagana og auka
síðan skammtinn í 1 mg einu sinni á sólarhring. Ekki
hefur verið enn sýnt fram á öryggi og verkun CHAMPIX
hjá börnum og unglingum yngri en 18 ára. CHAMPIX
er til inntöku og töflurnar á að gleypa heilar með vatni.
CHAMPIX má taka með eða án matar.
Frábendingar: Ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju
hjálparefnanna.
Upplýsingar um aukaverkanir, milliverkanir, varnarorð
og önnur mikilvæg atriði má nálgast í sérlyfjaskrá –
www.serlyfjaskra.is.
CHAMPIX er undir sérstöku öryggiseftirliti. Vinsam-
lega tilkynnið allar aukaverkanir sem grunur er um að
tengist lyfinu. Markaðs- leyfishafi: Pfizer Limited.
Pakkningar og verð 1. september 2015: Upphafs-
pakkning (0,5 mg 11 stk+1 mg 42 stk): 15.611 kr. 8 vikna
framhaldspakkning (1 mg, 112 stk): 26.658 kr. Afgreiðs-
lutilhögun: R. Greiðslu- þátttaka: 0. Stytt samantekt á
eiginleikum lyfs (SmPC) byggð á SmPC dags. 24. júní
2015.
Ef óskað er eftir frekari upplýsingum má hafa samband
við umboðsaðila: Icepharma hf., Lynghálsi 13, 110
Reykjavík, sími 540 8000.
PF151002 / EU
C
H
AM
1925