Læknablaðið - 01.10.2015, Page 31

LÆKNAblaðið 2015/101 471
Í byrjun september sat undirrituð ásamt 36
sérfræðilæknum af Landspítala á tveggja
daga undirbúningsnámskeiði sem Royal
College of Physicans (RCP) hélt fyrir klín-
íska handleiðara vegna endurskipulagn-
ingar lyflæknanáms hér á landi. Fyrr í vor
sat álíka stór hópur námskeið RCP í náms-
handleiðslu. Það hefur til margra ára verið
hægt að stunda nám í lyflækningum hér
á landi en það var ekki fyrr en um síðustu
aldamót að farið var að huga að því að
formgera slíkt nám. Skoðun manna var sú
að hér væri hægt að stunda fyrrihlutanám,
allt að þremur árum sem síðan væri lokið
erlendis. Ég var upphaflega ekki hrifin af
þessum hugmyndum. Hafði þá sjálf nýlega
lokið 6 ára ströngu námi vestanhafs þar
sem vinnudagar eru langir og sjúklinga-
hópurinn með fjölbreytt vandamál. Taldi
ósennilegt að hægt væri að fullnægja
skilyrðum til framhaldsnáms á svo litlu
landi. Það má þó ekki gleyma því að stór
hluti námsins erlendis snýr ekki einungis
að færni í sjúkdómsgreiningum heldur
að því hvernig menn nálgast verkefnin.
Menn temja sér ákveðin vinnubrögð, læra
að útbúa verkferla og kynnast því hvernig
best má haga samskiptum við aðrar starfs-
stéttir á vinnustaðnum. Loks má ekki
gleyma vinnuaðstöðunni sjálfri. Þetta eru
hinir dýrmætu þættir sem útlærður sér-
fræðingur flytur með sér heim á endanum
og skyldi ekki vanmeta. Styrkur kerfisins
hér liggur í því að menn koma með svona
þekkingu heim frá mörgum ólíkum
löndum.
Sumarið 2013 skall kreppa á lyflækn-
ingasviði eins og okkur sem þar starfa er
í fersku minni. Engir ungir læknar eða
kandídatar vildu vinna á þeim ágæta
vinnustað vegna of mikils álags. Og viti
menn, álagið jókst til muna á þeim sem
eftir sátu, einkum sérfræðingum sviðsins
og fundum við verulega fyrir mikil-
vægi þessa hóps í keðjunni. Aftur snerist
málið þó ekki um greiningu og meðferð
sjúkdóma því það fag kunna sérfræðingar
sviðsins býsna vel. Heldur var bara svo
lítið gaman í vinnunni! Enginn til að disk-
útera tilfelli við, velta upp ólíkum leiðum
að lækningunni/batanum, kenna og miðla
þekkingu sinni og um leið viðhalda eigin
færni. Þetta var dapur tími.
Nú er að renna upp nýtt tímabil og hafa
fulltrúar RCP haft á orði að hér ríki já-
kvæðni í garð breytinganna og er það gott.
Undirrituð tekur þátt í þeirri jákvæðni en
hér er ekki verið að kenna sjúkdómafræði
heldur samskipti. Vinnubrögðin frá rót-
grónu fyrirkomulagi sem hefur verið í
hraðri þróun í Bretlandi undanfarin ár eru
innleidd hér. Allt mælir með þessu. Gæðin
aukast, skipulagið verður formlegra og
nemarnir okkar fá alþjóðlega viðurkenn-
ingu sem nýtist þeim hvar sem er.
Á námskeiðinu varð læknunum tíðrætt
um tímann. Mun þetta ekki taka meiri
tíma frá hefðbundinni klínískri vinnu,
lengja stofuganginn og seinka göngu-
deildarviðtölum? Það er hugsanlegt og
mun reyna á skipulagshæfileika nema og
kennara. Stjórnmálamenn kalla eftir meiri
framleiðni í heilbrigðiskerfinu og það get-
ur verið erfitt að koma auga á möguleika
til slíks á sviði þar sem sjúkrarúmanýting
er 101%. Ekki hjálpar starfsaðstaðan í
þessu tilliti. Mér dettur í hug að minnast á
annað námskeið sem ég sat nú um miðjan
mánuðinn með sérfræðingum frá kynátt-
unarteymi í Amsterdam. Þar eru barna- og
fullorðinslæknar á sömu deild, geðlæknar
og innkirtlalæknar ásamt sálfræðingum
teymisins allir á sama ganginum. Hér í
Reykjavik er þetta fólk í fjórum spítala-
byggingum (BUGL, Fossvogi , Hringbraut
og Barnaspítala Hringsins). Er nema von
að ekki sé hægt að ná hámarksnýtingu á
tíma starfsfólks?
Annað sem mikilvægt er að átta sig á í
þessu samhengi er að með öldrun þjóðar-
innar þar sem hver einstaklingur lifir
lengi með fjölda langvinnra vandamála, til
dæmis sykursýki, háþrýsting, kransæða-
sjúkdóm, krabbamein og lungnaþembu,
þarf nú að ræða mun fleiri atriði í hverju
viðtali en var fyrir aðeins áratug. Ef tekið
er dæmi af göngudeild fyrir sykursjúka,
hafa erlendar rannsóknir sýnt að nú þarf
að ræða að meðaltali 7 vandamál í hverri
heimsókn en fyrir fáum árum voru þau 5.
Þegar áhugi minn á sykursýki kviknaði
fyrir rúmum 20 árum var einkum rætt um
eitt atriði: blóðsykur! Þá var einfaldlega
ekki búið að sýna fram á hversu mikilvæg
blóðþrýstingsmeðferðin væri, blóðfitu-
lækkandi lyf höfðu ekki verið fundin upp
og þeir sem fengu hjartaáfall utan dag-
vinnutíma dóu drottni sínum þar sem
enginn var á hjartaþræðingavaktinni.
Það er oft vitnað til þess að hér búi ein-
ungis rúmlega 300.000 manns en hér eru
samt sem áður 1 milljón og 300 þúsund
manns yfir árið. Erlendir ferðamenn eru
nú þegar orðnir stór hluti þeirra sem hér
leita eftir heilbrigðisþjónustu og þurfa
oft meiri tíma en íslenskir sjúklingar með
sambærileg vandamál. Breyttir tímar kalla
á breytta starfshætti og munu í náinni
framtíð krefjast aukins mannafla. En
nýjar áskoranir eru til að takast á við og
óska ég þeim sem standa að þróun fram-
haldsnáms hér á landi alls góðs á þeirri
vegferð.
Ú R P E N N A S T J Ó R N A R M A N N A L Í
Þorbjörn Jónsson, formaður
orri Þór ormarsson, varaformaður
Magnús Baldvinsson, gjaldkeri
Magdalena Ásgeirsdóttir ritari
Arna Guðmundsdóttir
Björn Gunnarsson
Hildur Svavarsdóttir
Tinna Harper Arnardóttir
Þórarinn Ingólfsson
Í pistlunum Úr penna stjórnarmanna
LÍ birta þeir sínar eigin skoðanir en ekki félagsins.
Stjórn lÍ 2015
Tíminn og gæðin
arna
Guðmundsdóttir
Innkirtlalæknir
arnagu@landspitali.is