Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.2009, Blaðsíða 28

Föstudagur 29. maí 200928 Umræða
Persónur
og leikendur
You please buy me a drink?“ spurði lagleg og fáklædd stúlka mig á veitingastað í Riga í Lett-landi. Þar sem hún leit ekki bara
út fyrir að vera svöng, heldur þyrst
líka, hugsaði ég með mér að minna
gæti ég ekki gert fyrir einmana en
framhleypna stúlkuna. Hún var
auk þess á mínu reki og hafði
haft frumkvæði að léttu spjalli.
Að sjálfsögðu,“ svaraði ég á ensku og bjó mig undir að stökkva að barnum til að kaupa handa henni
Sprite. Áður en mér tókst það
hafði hún galdrað fram verð-
lista og benti á drykk sem hana langaði augljóslega mikið í. Ekki gat ég
neitað henni um uppáhaldsdrykkinn hennar, svo ég kinkaði kolli. Hún
var greinilega vel upp alin og þakkaði mér fyrir. Um leið færði hún sig svo
langt upp lærið á mér að það jaðraði við dónaskap. Sætaskorti var þó ekki
um að kenna á þessum fámenna stað.
Áður en lengra er haldið skal því til haga haldið að ég var í náms-ferðalagi með bekknum mínum fyrir örfáum árum. Við vorum stödd í höfuðborg Lettlands og við strákarnir, sex eða sjö talsins, ákváðum að rölta einn hring í miðbænum og fá okkur einn kald-
an. Fljótlega hittum við viðkunnanlegan pilt sem var mikið í mun að við
félagarnir kíktum inn á nærliggjandi veitingastað. Eftir nokkrar fortölur
létum við til leiðast. Þegar inn var komið blasti fátt við nema hávær diskó-
tónlist, megn svitalykt, hitastækja og ein súla.
Ég var eldri en tvævetra og áttaði mig strax á að við vorum komnir inn á klúbb þar sem konur hafa atvinnu af því að dansa, misjafnlega mikið klæddar, líklega vegna hitans. Á slíkan stað hafði ég aldrei komið, enda framboð af listrænum dönsum ekki mikið á Kópaskeri
þar sem ég ól aldur minn lengst af.
Þar sem við vorum komnir inn var ákveðið að panta einn kaldan á línuna. Við fengum okkur sæti en áttuðum okkur um leið á því að við vorum svo til einir þarna inni. Í gegnum myrkrið sáum við þó fljótlega glitta í nokkrar stúlkur í hinum enda þessa drungalega
veitingastaðar. Við vorum ekki nema rétt byrjaðir að dreypa á bjórnum
þegar stúlkurnar, ein af annarri, röltu yfir til okkar og samtalið, í byrjun
þessa pistils, hófst.
Rétt eins og Natasha - sem var nafn stúlkunnar sem sat orðið bein-línis ofan á mér - voru hinar stúlkurnar einnig þyrstar. Hávaðinn var mikill í tónlistinni en ég veitti því athygli að báðir Húsvíking-arnir sem voru í hópnum höfðu einnig séð aumur á stúlkunum og
keypt handa þeim sams konar drykk, sem var greinilega í miklu uppá-
haldi hjá lettneskum stúlkum þetta árið. Ein var raunar svo illa haldin
af þorsta að annar Húsvíkingurinn keypti tvo ef ekki þrjá drykki handa
henni.
Þegar við höfðum klárað bjórinn okkar, og átt fremur innihaldslaust spjall við stúlkurnar - sem voru jafnilla að sér í ensku og heimsmál-unum - ákváðum við að halda heim á leið. Það var þá sem tónlistin þagnaði og ljósin voru kveikt. Fram úr reykfylltu bakherbergi steig
maður - ef mann skyldi kalla - sem leit út eins og maður gæti séð fyrir sér
að Sigfús Sigurðsson liti út eftir 20 ára steranotkun. Hann var á við fullvax-
inn skógarbjörn. Bangsi þrammaði rakleiðis að útidyrahurðinni og lokaði
henni, þrátt fyrir að við værum augljóslega á útleið. Af svipbriðgum hans
að dæma virtist hann ekkert sérlega ánægður í starfi.
Okkur var vísað að barnum þar sem við skyldum gera upp skuldir okkar. Við greiddum allir með klinki fyrir bjórinn og ég tók upp þrjár eða fjórar
evrur til viðbótar fyrir drykkinn vinsæla, sem
Natasha kláraði reyndar aldrei. Félagarnir
gerðu slíkt hið sama. Við hinn enda barð-
borðsins stóð þrýstin kona um fertugt sem
hafði augljóslega einu sinni eða tvisvar kynnt
sér ágæti lýtalækninga. Hún var með forláta
reiknivél og sló inn í tölur í gríð og erg. Eftir
mikla útreikninga sneri hún vasareikninum
að okkur og sýndi okkur upphæð sem sam-
svaraði um 20 þúsund krónum. Við Húsvík-
ingarnir vorum vitaskuld ekki ánægðir með þá verðlagningu, sem var í
engu samræmi við betri ölstofur í Þingeyjarsýslum.
Við reyndum að malda í móinn. Einn úr hópnum kom með þá hug-mynd að leggja sanngjarna upphæð á barborðið og hlaupa svo út. Þegar við litum í átt að hurðinni hnykklaði skógarbjörninn í dyrun-um augabrúnirnar og kreisti ógurlega hrammana. Okkur varð ljóst
að út um þessar dyr færum við ekki skuldugir. Það var á þessari stundu
sem ég fann hversu sárt ég saknaði áhyggjulausrar og einfaldrar æsku
minnar á Kópaskeri.
Eftir að hafa þrætt við þá fertugu í nokkra stund, sem beitti ekki að-eins framandi reikniaðferðum, heldur einnig ógnvekjandi rökum fyrir því að okkur væri hollast að borga uppgefna fjárhæð, sluppum við ómeiddir út af þessum alvonda stað. Orð fá ekki lýst léttinum
sem því dýrkeypta frelsi fylgdi þegar bangsi steig frá hurðinni. Þingey-
ingarnir voru samtals rétt um 25 þúsund krónum fátækari, eftir að fimm
þúsund króna þjónustugjaldi hafði verið bætt við eftir á. Sunnlendingarn-
ir í hópnum hlógu upp í opið geðið á einföldum Þingeyingunum - sem
höfðu aldrei stigið fæti inn á Goldfinger - og kenndu aðeins í brjósti um
stúlkurnar þyrstu frá Riga.
BAldur guÐMundsson skrifar
Að vera þingmaður er svolítið eins og
að vera staddur í kvikmynd eftir David
Lynch. Lífið fær á sig óraunverulegan blæ
og jafnvel enn óraunverulegri þegar mað-
ur fer inn í þennan heim mitt í stærsta
hruni Íslandssögunnar.
Það er alveg stórmerkilegt að fylgjast
með þessum heimi og þeirri firringu sem
virðist vera allt um kring. Ég segi firring
því ég horfi á nefndarmenn labba föla út
af fundum fjármálanefnda – jafnvel nötr-
andi á meðan umræðurnar í þingsaln-
um, umræðurnar sem almenningur fær
að heyra eru ekkert skyldar þeim upplýs-
ingum sem nefndarmenn ræða með sér-
fræðingastóð sér til handa. Þetta er gegn-
sæið sem þjóðinni var lofað.
Þingsalur er svið og þingmenn eru
leikarar. Margir mjög efnilegir og sumir
stórleikarar. Ég sit í fremstu röð, horfi á
andlitin glóa af réttlátri reiði í ræðupúlt-
inu þegar atlaga er gerð að stjórnarliðum
og málefnum þeirra. Ég trúi þessari reiði
og fyllist einskonar múgæsingi innra
með mér þangað til ég sé sömu ræðu-
mennina sem rjóðir voru í framan fyrir
framan myndavélarnar hlæja fyrir aftan
þær ánægðir með leikræna frammistöðu
vitandi að þessi stórleikur mun færa
þeim flotta fyrirsögn og frétt í fjölmiðl-
um landsins. Stjórnarliðar leika síðan
sama leikinn og ég er ekki lengur að taka
þátt í endurreisn landsins heldur í leik-
sýningu og samkeppni um smellnasta og
áhrifamesta handritið. Þessi samstaða
sem talað er um er hjómið eitt, skotgraf-
irnar dýpri enn nokkru sinni fyrr og hlut-
verkin hafa snúist við en ekkert hefur
með sanni breyst nema stefna er vinstri
en ekki hægri. Það er auðvitað vilji til að
hafa þetta öðruvísi – sér í lagi hjá stjórn-
arliðum en ég horfi á þau falla inn í hlut-
verkin eitt af öðru og finnst mér það alveg
agalegt.
Að fara í frí í miðjum
björgunarleiðangri
Alþjóðagjaldeyrissjóðsfólkið vildi endi-
lega hitta stjórnarandstöðuna og mér
fannst alveg ómögulegt að slá hendinni á
móti því að hitta það og upplifa sýn þess
á veruleikann hér. Við vorum boðuð á
fund í Seðlabankanum með þeim klukk-
an 18, það var skringilegt að labba inn um
bakdyrnar þær hinar sömu og ég stóð við
nokkra verulega kalda morgna og sló takt-
fast í wokpönnuna mína og var ýtt mark-
visst í burt af varðliðum valdsins ef ég fór
yfir einhverja ósýnilega línu. Nú stigum
við yfir línurnar enda í fylgd með fyrrum
starfsmanni Seðlabankans sem er einn
fárra sem sagt hefur upp vinnu í svart-
hömrum. Þessi ágæti starfsmaður er í
þinghópnum okkar og hafði ekki komið
í húsið síðan hann hætti þar fyrir margt
löngu.
Ekki gátum við fundið þá sem boðuðu
okkur á fundinn. Aftur á móti fundum við
Margrét alveg sérstaklega montleg mál-
verk af fyrrum bankastjórum á gangi á
fimmtu hæð á meðan við biðum eftir að
leitin bæri árangur, sérkennileg birting-
armynd hégómans. Eftir nokkra stund
kom í ljós að AGS-menn væru farnir á
Hótel Holt og við beðin um að rölta þang-
að, sem við gerðum.
Yfirmaður lénsherrans hitti okkur
í anddyrinu og við spurðum hann um
stöðu mála að hans mati og hann var
áhyggjufullur vegna þess að hér væri
stjórnsýslan á leið í tveggja mánaða sum-
arfrí mitt í björgunaraðgerðum. Það verð-
ur okkur dýrt að fresta endurreisn bank-
anna um tvo mánuði svo fólk geti farið í
frí. Nær væri að fara í frí þegar því verki er
lokið. Fríið mun seinka lækkun stýrivaxta
og þau fyrirtæki sem eru á tæpu vaði gætu
orðið gjaldþrota ef viðreisnin stoppar svo
embættismenn geti farið í sumarfrí. Hefði
aldrei haldið að ég gæti orðið sammála
lénsherranum í einu eða neinu en þarna
er ekki annað en hægt að undrast þessar
áherslur íslenskra yfirvalda. Skora á alla
sem koma að endurreisninni að fara ekki
í frí fyrr en það er búið að reisa banka-
kerfið við.
Birgitta Jónsdóttir horfir upp á andlit þing-
manna glóa af réttlátri reiði í ræðupúltinu
og trúir reiði þeirra þar til hún sér þá hlæja
fyrir aftan myndavélarnar, ánægða með
leikræna frammistöðu sína. Hún segir tal um samstöðu hjómið eitt
því skotgrafirnar séu dýpri en nokkru sinni fyrr.
StúlkuRnAR
fRÁ RigA
Þingið er svið „að vera
þingmaður er svolítið eins og
að vera staddur í kvikmynd
eftir david Lynch.“
Sami staður, annað hlutverk
„... það var skringilegt að labba
inn um bakdyrnar þær hinar
sömu og ég stóð við nokkra
verulega kalda morgna og sló
taktfast í wokpönnuna mína ...“
Tvær hliðar umræðunnar
„... umræðurnar sem almenn-
ingur fær að heyra eru ekkert
skyldar þeim upplýsingum
sem nefndarmenn ræða með
sérfræðingastóð sér til handa.“
HELGARPISTILL