Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.2012, Blaðsíða 25

Dómstóll götunnar
Þær vinna
á staðnum
Þetta er
mjög gaman
„Því miður kemst ég ekki, ég er að...“
„Já, ég vil sleppa honum. Mér
finnst óréttlátt að taka einn. Það
hefði átt að kæra fleiri.“
Haukur Ingi Jónsson
36 ára verslunareigandi
„Já og nei, ég er ekki alveg búin
að mynda mér skoðun. Auðvitað
finnst mér ósanngjarnt að hann
sitji einn undir þessu.“
Agnes Ýr Stefánsdóttir
26 ára laganemi
„Já, ég vil sleppa honum. Til hvers
að halda málinu til streitu?“
Alexandra
Gjaldkeri í Arion banka
„Nei, en mér er eiginlega alveg
sama.“
Hanna Karen Hafþórsdóttir
20 ára í fæðingarorlofi
Finnst þér að
sleppa eigi Geir?
Drengir í dótabúð
F
yrir u.þ.b. aldarfjórðungi var ég
námsmaður í útlöndum og átti
þá einhverju sinni brosmilda vin­
konu, sú indæla kona var af ætt
Abrahams. Þegar mér er núna hugsað
til þeirrar yngismeyjar, man ég fyrst og
fremst eftir brosinu. En þetta segir vænt­
anlega meira um mig en stúlkuna.
Ég nefni þessa ungmey hér vegna
þess að hún fékk mig til að leika á gítar
í afmælisveislu. En þar var mér falið að
stjórna fjöldasöng þegar veislugestir
sungu hinn ameríska afmælissöng. Af­
mælisbarnið var fimm ára hnáta og veisl­
an var haldin í leikfangaverslun, einn
sunnudagseftirmiðdaginn í febrúar­
mánuði. Ég lék mitt hlutverk eflaust
ágætlega og sat svo við borð með full­
orðnum gestum á meðan rúmlega tveir
tugir barna lék að leikföngum sem líktust
væntanlega ekki neinu sem þau höfðu
áður kynnst. Börnin fengu þarna aðgang
að slíkri leikfangahrúgu að mér sjálfum
þótti stórmerkilegt að fylgjast með.
Kannski var þó merkilegast að sjá hversu
ólík aðkoma að dótinu var, eftir því hvort
um drengi eða stúlkur var að ræða. Stúlk­
urnar settust nokkrar saman í námunda
við indíánatjald og lítinn plastkofa. Þar
sátu þær hver með sitt leikfang og léku
sér. Og það var einsog allt látbragð þeirra
væri hjúpað dygðum einsog nægjusemi,
skynsemi og sanngirni. En í leikfanga­
hrúgu hlupu drengir og stjórnuðust af
átökum, græðgi, tillitsleysi og öðru sem
seint verður flokkað sem góð gildi.
Ekki ætla ég að leyfa mér að halda
því fram að kynin séu eðlislega ólík. Ég
get ekki einu sinni fullyrt neitt um að til
sé eitthvert eðli sem frekar er karllegt en
kvenlegt. En einsog þessi veisla þarna
í dótabúðinni birtist mér, efast ég um
að drengir og stúlkur fari sömu leið að
markmiðum. Og væntanlega eiga vís­
indin eftir að sanna það fyrir okkur að
rafboðum og boðefnaflæði sé ekki stýrt
með sama hætti hjá körlum og konum.
En þangað til ég hef fengið þær sann­
anir, verð ég að búa við vanþekkingu
mína og leyfa upplifun og getgátum að
segja sitt.
Afar forvitnileg mynd af þessum téða
mun á hegðunarmynstri drengja og
stúlkna birtist þegar eigandi verslun­
arinnar tók að deila út leikföngum. En
hann stóð við stafla leikfanga, sagðist
ætla að gefa hverju barni eitt leikfang og
dró fram hvert leikfangið af öðru. Hann
spurði hvort eitthvert barnanna lang­
aði í tiltekið leikfang. Og í ljós kom að
stúlkurnar voru tilbúnar að taka við því
sem þeim var boðið að þiggja, á meðan
drengirnir virtust vera að bíða eftir því
að stærstu og dýrustu leikföngin stæðu
þeim til boða. Og þegar maðurinn hætti
að útdeila gjöfum, höfðu stúlkubörnin
fengið gjafir. En drengirnir eru væntan­
lega ennþá að bíða eftir öllu því stóra
sem aldrei var í boði.
Kannski er komið að því í sögu okkar
að við skoðum hvort það sem sumir
kalla femíníska hugsun geti jafnvel gefið
mannkyninu nýja von.
Við skulum standa stillt og prúð
er stundir okkar tifa
því hér í draumsins dótabúð
er dásamlegt að lifa.
Í
vikunni stóð ég mig að því að ætla
að svara spurningu sem ég kunni
ekkert svar við. Sennilega þótti mér
spurningin, sem kom frá útlendingi
og laut að Bláa lóninu, þess eðlis að ég
ætti að vita svarið. Áður en ég romsaði
út úr mér ágiskunum eins og um stað­
reyndir væri að ræða náði ég að staldra
við og svaraði heldur með þeim ein­
falda hætti: „Ég veit það ekki.“
Þetta kom mér til hugar þegar ég
heyrði Liz Kelly, prófessor og sérfræð­
ingi í meðferð kynferðisbrotamála, tala
um kröfur sem gerðar eru til brotaþola
kynferðisofbeldis þegar þeir leita réttar
síns. Hvernig tengist þetta tvennt? Jú,
Liz Kelly vekur athygli á því hvernig við
hegðum okkur í daglegu lífi og hvernig
sönnunarkröfur í kynferðisofbeldis­
málum geta gengið á skjön við mann­
lega hegðun. Út frá rannsóknum á
meðferð kynferðisbrota á Bretlandi og
í Bandaríkjunum tekur hún tvö dæmi:
1. Þegar við segjum frá einhverju
sem reynist okkur erfitt á frásögnin til
að vera óreiðukennd og óyfirveguð. Ef
við þekkjum viðmælandann takmark­
að byrjum við stundum á því að prófa
hann með því að segja frá litlum þætti
þess sem liggur okkur á hjarta, til að
átta okkur á því hvernig hann tekur
upplýsingunum og hvort honum sé
treystandi. Í kynferðisbrotamálum er
hins vegar gerð krafa um skipulega frá­
sögn frá fyrsta stigi og það kann að vera
notað gegn brotaþola komi hann fram
með nýjar upplýsingar á síðari stigum.
2. Þegar við höfnum einhverju í
daglegu lífi gerum við það sjaldnast
hreint út heldur tölum við í kringum
neitunina, til að særa ekki tilfinning­
ar annarra. Einfalt svar við matarboði
frá vini getur jafnvel innihaldið langa
afsökun: „Því miður kemst ég ekki, ég
er að...“. Þegar kemur að því að greina
hvort manneskja hafi hafnað kynlífi
getur hins vegar verið gerð krafa um
miklu skýrari neitun, helst með orðinu
nei og jafnvel líkamlegri mótspyrnu.
Með sama hætti eigum við til að
svara spurningum með ágiskunum,
e.t.v. vegna þess að við teljum upp­
lýsingarnar litlu máli skipta. Slíkt getur
hins vegar komið sér afar illa þegar
sakamál er til rannsóknar!
Liz Kelly verður meðal fyrirlesara
á ráðstefnu um meðferð kynferðis­
brota sem innanríkisráðuneytið og
lagadeild Háskóla Íslands í samvinnu
við Evrópuráðið og Rannsóknastofnun
Ármanns Snævarr standa fyrir í dag,
föstudag. Á ráðstefnunni verður meðal
annars fjallað um barnvinsamlegt rétt­
arkerfi, þróun nauðgunarhugtaksins
og mat á trúverðugleika. Ráðstefnan
er liður í að skoða hvort og þá hvernig
megi halda áfram að bæta meðferð
kynferðisbrota til að brotaþolar og sak­
borningar upplifi að þeir hljóti réttláta
málsmeðferð. Ráðstefnan hefst kl. 10
og er öllum opin.
Í vetrarbúningi Það hefur verið napurt hjá okkur á Íslandi undanfarnar vikur og ekki mikið útivistarveður. Þessi lét það þó ekki á sig fá enda vel varinn og pattaralegur með
vetrarfeldinn. Mynd Eyþór ÁrnasonMyndin
Mest lesið á DV.is
1 Hjörtur rekinn frá RÚV: Ástar-samband endaði illa
Ósætti meðal starfsmanna RÚV um þá
ákvörðun að reka Hjört strax.
2 Uppnám á RÚV: „Starfsmenn hjá RÚV sem voru vitni að þessu“
Haukur Harðarson: „Við ákváðum að tala
ekki við neina fjölmiðla.“
3 Ellen hyggst kæra kívíárás nágranna
Sonurinn með bráðaofnæmi – Nágranna-
erjur fóru yfir strikið.
4 Grunaðir um hrottalega nauðgun við Reykjavíkurflug-
völl: „You look cold“
Tóku konu upp í bíl við Laugaveg.
5 Popparinn ákærður fyrir stórfellt fíkniefnalagabrot
Ríkissaksóknari hefur ákært sex
einstaklinga fyrir aðild að stórfelldum
fíkniefnalagabrotum.
6 Popparinn Sævar Sverrisson ákærður í dópmáli
Söng lagið Andartak sem gefið var út
árið 1991.
7 Unnið að sáttum milli Eddu og Hjartar
Lögmenn reyna að miðla málum.
Umræða 25Helgarblað 20.–22. janúar 2012
Skáldið skrifar
Kristján Hreinsson
Samúel Örn Erlingsson er aftur farinn að lýsa handboltaleikjum. – DV Geiri á Goldfinger býður starfsstúlkum á James Bond-tónleika Sinfóníunnar. – DV
Ég var reið
yfir öllu
Söngkonan Íris Hólm vann bug á þunglyndi. – DV
Aðsent
Halla
Gunnarsdóttir
„Já, ég væri til í að sleppa honum.
Það eru mun fleiri sem bera
ábyrgð á málum en hann einn.“
Hildur Rut Hermannsdóttir
21 árs vinnur í mötuneyti
„Þegar kemur að
því að greina hvort
manneskja hafi hafnað
kynlífi getur hins vegar
verið gerð krafa um miklu
skýrari neitun.