Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.2012, Síða 36

36 Minning Umsjón: Kjartan Gunnar Kjartansson kjartan@dv.is 20.–22. janúar 2012 Helgarblað
G
uðmundur fæddist í
Reykjavík og ólst þar upp.
Hann stundaði nám við
Verslunarskóla Íslands og
lauk þaðan prófum árið
1938.
Að námi loknu var Guðmundur
við verslunarstörf hjá Hvannbergs-
bræðrum í Reykjavík á árunum
1938–42, var síðan fulltrúi hjá Gísla
Jónssyni & Co í Reykjavík 1942–45
og skrifstofustjóri þar á árunum
1945–55. Hann var síðan forstjóri,
meðeigandi og stjórnarmaður hjá
Sveini Egilssyni & Co 1955–57.
Guðmundur stofnaði, ásamt
fleirum, innflutningsfyrirtækið Bif-
reiðar & landbúnaðarvélar hf. árið
1954, var stjórnarformaður fyrirtæk-
isins fyrstu árin, sat í stjórn þess og
var framkvæmdastjóri þess 1954–55
og 1957–75 og var síðan stjórnarfor-
maður og forstjóri fyrirtækisins frá
1974 og til loka síns starfsferils.
Guðmundur sat í stjórn Bíl-
greinasambandsins á árunum
1975–79.
Guðmundur og Erna, kona
hans, voru búsett á Bárugötunni í
Reykjavík fram á miðjan sjötta ára-
tuginn en fluttu á Starhaga 8, árið
1954, þar sem Guðmundur byggði
fjölskyldunni hús. Þar bjuggu þau
hjónin í fjörutíu og níu ár upp á
dag, og þar er nú Garðar, sonur
þeirra hjóna, búsettur, ásamt fjöl-
skyldu sinni.
Guðmundur fór nánast ár-
vissar ferðir til Sovétríkjanna um
langt árabil, vegna starfa sinna og
viðskipta, en auk þess höfðu þau
hjónin yndi af ferðalögum og fóru í
fjölda ferðalaga, víða um heim, s.s.
víða um Asíu og Suður-Ameríku.
Þau ferðuðust einnig mikið innan
lands.
Guðmundur og Erna festu kaup
á landi við Sandvatn í landi Gríms-
staða í Mývatnssveit árið 1967,
byggðu þar myndarlegt hús og létu
síðan endurreisa þar fallegt bæna-
hús. Bænahúsið sem var teiknað
af Herði Ágústssyni, listamanni
og helsta fræðimanni Íslendinga á
sviði híbýlasögu hér á landi, er tal-
ið mjög nákvæm eftirgerð af gömlu
Reykjahlíðarkirkjunni sem var reist
fyrir 1674. Íbúðarhúsið og bæna-
húsið nefndu þau hjónin Rönd og
þar voru þau með börnum sínum
og síðar einnig barnabörnum öll
sumur meðan heilsa Guðmundar
leyfði. Þar voru þau hjónin jafn-
an með fjölda hrossa og stunduðu
þaðan útreiðar auk þess sem þau
stunduðu umtalsverða skógrækt á
staðnum um langt árabil.
Fjölskylda
Guðmundur kvæntist 17.4. 1946,
Ernu Adolphsdóttur, f. 19.8. 1923,
húsmóður. Hún er dóttir Adolphs
Rósinkranz Bergssonar, lögfræð-
ings og heildsala í Reykjavík, og
Margrétar Helgadóttur húsmóður.
Börn Guðmundar og Ernu:
Gísli Guðmundsson, f. 11.2. 1947,
fyrrv. forstjóri Bifreiða- & land-
búnaðarvéla og stjórnarformað-
ur Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar
um lagt árabil og nú aðalræðis-
maður Suður-Kóreu á Íslandi, var
kvæntur Bessí Jóhannsdóttur,
sagnfræðingi og kennara, og eru
börn þeirra Erna Gísladóttir, f. 5.5.
1968, stjórnarformaður Sjóvár-Al-
mennra og B&L Ingvar Helgason,
gift Jóni Gunnarssyni og eiga tvö
börn, Bessí, f. 20.10. 1994, og Einar,
f. 24.12. 1999; Guðmundur Gísla-
son, f. 12.2. 1975, viðskiptafræð-
ingur, búsettur á Seltjarnarnesi en
kona hans er Berglind Berndsen
og eiga þau börnin Gísla, f. 15.4.
2008, og Ingveldi, f. 24.12. 2010;
Jóhanna Margrét Gísladóttir, f. 8.8.
1988, sjónvarpsfréttamaður á Stöð
2 en sambýlismaður hennar er
Ólafur Sigurgeirsson.
Ingigerður Ágústa Guðmunds-
dóttir, f. 7.3. 1951, tannlæknir í
Reykjavík, var gift Ingvari Jón-
adab Karlssyni lyflækni og er dóttir
þeirra Helga, MA í fjölmiðlafræði.
Garðar Guðmundsson, f. 31.3.
1953, fornvistafræðingur og fyrrv.
formaður Félags fornleifafræð-
inga, búsettur í Reykjavík en kona
hans er Aagot Vigdís Óskarsdóttir
lögfræðingur og eru dætur þeirra
Sigrún Inga Garðarsdóttir, f. 20.3.
1990, menntaskólanemi, og Gunn-
hildur Garðarsdóttir, f. 24.2. 1993,
menntaskólanemi og skylminga-
meistari.
Systkini Guðmundar voru
Gunnar Gíslason, f. 14.7. 1922, d.
9.10. 2005, vélstjóri í Reykjavík, var
kvæntur Björgu Hermannsdóttur;
Gyða Gísladóttir, f. 2.4. 1924, hús-
freyja í Reykjavík; Geir Gíslason, f.
26.10. 1926, d. 20.10. 1996, skipa-
meistari í Reykjavík, var kvæntur
Guðrúnu Þorleifsdóttur húsmóð-
ur; Jóhann Gíslason, f. 15.3. 1928,
d. 22.6. 2004, lögmaður við Út-
vegsbanka Íslands um langt árabil,
búsettur í Reykjavík, var kvænt-
ur Guðrúnu Öldu Kristjánsdóttur
húsmóður.
Foreldrar Guðmundar voru
hjónin Gísli Guðmundsson, f. 5.1.
1888, d. 14.5. 1980, skipstjóri og
síðar hafsögumaður í Reykjavík,
og k.h., Einara Sigríður Jóhanns-
dóttir , f. 30.10. 1891, d. 10.8. 1981,
húsfreyja.
Ætt
Guðmundur var bróðir Gunnars
vélstjóra, föður Hemma Gunn.
Guðmundur var sonur Gísla, skip-
stjóra og hafnsögumanns í Reykja-
vík Guðmundssonar Gíslasonar,
b. á Dynjanda í Arnarfirði og á
Höfn í Dýrafirði Guðmundssonar,
Ólafssonar, b. á Hallkjáseyri Ill-
ugasonar, b. á Hrauni Finnssonar,
í Ögri í Helgafellsveit Eggertsson-
ar. Móðir Guðmundar Ólafssonar
var Sigríður Ásgrímsdóttir. Móð-
ir Guðmundar Gíslasonar á Dynj-
anda var Guðrún Bjarnadóttir, b.
í Rana í Dýrafirði Sigmundssonar,
b. og smiðs í Ytrihúsum hjá Núpi í
Dýrafirði Bjarnasonar, b. í Sæbóls-
húsum Jónssonar. Móðir Bjarna
í Rana var Guðrún Ingimundar-
dóttir. Móðir Guðrúnar var Vigdís
Magnúsdóttir, húsfreyja í Leiti í
Dýrafirði. Móðir Guðrúnar Bjarna-
dóttur var Guðrún Níelsdóttir, b. í
Haukadal í Dýrafirði Jónssonar, og
Guðrúnar Jónsdóttur.
Móðir Gísla skipstjóra var Guð-
munda Guðmundsdóttir, b. í Lækj-
arósi Natanelssonar, vinnumanns
frá Vöðlum Ólafssonar, b. á Vöðl-
um í Holtssókn Jónssonar. Móðir
Natanels var Sesselja Jónsdóttir.
Móðir Guðmundar í Lækjarósi var
Guðrún Markúsdóttir. Móðir Guð-
mundu var Sigríður Jónsdóttir, b.
í Lambadal ytri Jónssonar, vinnu-
manns Ólafssonar, Jónssonar.
Móðir Sigríðar Jónsdóttur var Sig-
ríður Jónsdóttir.
Einara Sigríður var dóttir Jó-
hanns, sjómanns í Reykjavík Níels-
sonar, b. í Leirvogstungu Þor-
steinssonar, b. í Leirvogstungu
Hákonarsonar, b. í Dæli í Fljótum
Guðmundssonar, pr. á Barði Sig-
urðssonar. Móðir Hákonar var
Ólöf Sturludóttir. Móðir Þorsteins
í Leirvogstungu var Elín Jónsdóttir.
Móðir Níelsar í Leirvogstungu var
Sólveig Guðmundsdóttir, hús-
manns í Arnarhólskoti á Arnarhól
í Reykjavík Árnasonar, formanns
í Gróttu á Seltjarnarnesi Jónsson-
ar. Móðir Guðmundar í Arnar-
hólskoti var Elísabet Jónsdóttir.
Móðir Sólveigar var Sigríður Jóns-
dóttir. Móðir Jóhanns, sjómanns í
Reykjavík var Elín Guðlaugsdóttir,
b. í Hjarðarnesi og síðar í Lamb-
haga í Mosfellshreppi Jónsson-
ar, b. í Varmadal í Mosfellshreppi
Þorkelssonar, b. í Þerney á Kolla-
firði Sigurðssonar. Móðir Jóns í
Varmadal var Guðrún Guðlaugs-
dóttir. Móðir Elínar Guðlaugsdótt-
ur var Guðný Jónsdóttir yngra, b.
í Ey í Vestur-Landeyjum og síðar
á Sogni í Ölfusi Þorgilssonar, og
Elínar Loftsdóttur.
Móðir Einöru Sigríðar var Þóra,
systir Margrétar, langömmu Aðal-
steins Ásbergs Sigurðssonar rit-
höfundar. Þóra var dóttir Gamal-
íels, b. í Riftúni Guðmundssonar,
og Ingveldar Þorsteinsdóttur, b. í
Riftúni Magnússonar. Móðir Þor-
steins var Þuríður, systir Odds
í Þúfu, forföður séra Gunnars
Björnssonar, fyrrv. sóknarprests
í Holti og á Selfossi. Móðir Ing-
veldar var Sigríður Guðmunds-
dóttir. Móðir Sigríðar var Ingveld-
ur Þórólfsdóttir, b. í Háeyrarhverfi,
bróður Beinteins, langafa Magn-
úsar í Litlalandi, langafa Ellerts B.
Schram, fyrrv. alþm., ritstjóra DV
og forseta ÍSÍ, Bryndísar Schram,
fyrrv. dagskrárgerðarmanns, og
Magnúsar H. Magnússonar, fyrrv.
ráðherra, föður Páls útvarpsstjóra.
Þórólfur var sonur Ingimundar, b.
á Hóli Bergssonar, ættföður Bergs-
ættar Sturlaugssonar.
Útför Guðmundar fór fram frá
Dómkirkjunni í Reykjavík, fimmtu-
daginn 19.1. sl.
Guðmundur Gíslason
Fyrrv. forstjóri Bifreiða og landbúnaðarvéla f. 1. 1. 1920 – d. 7. 1. 2012
Andlát
Merkir Íslendingar
S
éra Jakob var fæddur á
Hofi í Álftafirði í Suður-
Múlasýslu og ólst upp á
Djúpavogi þar sem faðir
hans gegndi prestþjón-
ustu lengst af. Foreldrar hans
voru Jón Finnsson, pr. á Hofi í
Álftafirði og á Djúpavogi, og Sig-
ríður Hansdóttir húsfreyja. Þau
hjónin eignuðust þrjá syni og
komust tveir þeirra til fullorðins-
ára og báðir urðu landsfrægir af-
burðamenn, hvor á sínu sviði.
Jakob sem sóknarprestur, lengst
af í Hallgrímskirkju og lærðasti
Nýja testamentisfræðingur hér á
landi og þó víðar væri leitað, og
Eysteinn, bróðir hans, lengi fjár-
málaráðherra og síðar formaður
Framsóknarflokksins.
Í Grikklandsárinu má finna
hugþekkar endurminningar Hall-
dórs Laxness frá heimsókn hans
til séra Jóns og Sigríðar á Djúpa-
vogi, er þeir nafnarnir Halldór
Laxness og Halldór Kolbeins
voru þá á leiðinni að sinna heim-
iliskennslu í Austur-Skaftafells-
sýslu, kornungir menn: „Stekkjar-
leið undan var prestsetrið og þar
var ég sammældur nafna mínum
að morni hjá séra Jóni Finnssyni
sem hafði stórbrotnara andlitsfall
og öldurmannlegra fas en flestir
höfðíngjar núna, og að sama
skapi vakandi í hugsun og vel
máli farinn, einn þeirra útkjálka-
presta sem erlendum ferðalaung-
um þótti hafa sagnaranda um
fleiri hluti í heimi en þó Place de
la Concorde hefði verið bæjarhlað
þeirra allan tímann. Alla ævi síð-
an fanst mér ég vera vinur þessa
hjartahlýa stórskorna guðsmanns
og hafði framkomu heimsmanns.“
Halldór getur þess einnig að hann
hafi hitt þar syni séra Jóns þegar
hann var að kveðja, - „tveir svein-
ar í miðjum litla skattinum, …“
Séra Jakob varð stúdent ut-
anskóla frá Menntaskólanum í
Reykjavík 1924 og lauk guðfræði-
prófi frá Háskóla Íslands 1928,
var í framhaldsnámi í háskólan-
um í Winnipeg 1934–35 og síð-
an í námi í kennimannlegri guð-
fræði og Nýja testamentisfræði í
háskólanum í Lundi 1959–60, tók
licentiat-próf í guðfræði í Lundi
1961 og varð doktor í guðfræði
frá Háskóla Íslands 1965 fyrir
bók sína um kímni og skop í Nýja
testamentinu.
Jakob vígðist aðstoðarprestur
föður síns á Djúpavogi 1928 og
var prestur á Norðfirði 1929–35,
prestur íslenskra safnaða vestan-
hafs 1935-40 og í Hallgrímspresta-
kalli í Reykjavík 1941–74. Jakob
var kennari í barnaskóla, mennta-
skóla, guðfræðideild háskólans
og hélt námskeið í hjúkrunar-
skólanum. Hann var skólastjóri
gagnfræðaskólans í Neskaupstað
1931–34 og sat í bæjarstjórn Nes-
kaupstaðar 1934. Jakob sat í stjórn
Prestafélags Austfjarða, Presta-
félags Íslands og var formaður
þess 1954–64. Hann var formað-
ur slysavarnadeildarinnar Ingólfs
í Reykjavík 1942–53, sat í Skál-
holtshátíðarnefnd og í sálmabók-
arnefnd 1940 og 1961, var fulltrúi
íslensku kirkjunnar á stofnfundi
alkirkjuráðsins í Amsterdam 1948
og var félagi í hinu kunna vísinda-
félagi Studiorum Novi Testamenti
Societas (SNTS).
Jakob samdi fjölda rita, m.a.
leikrit, tvær ljóðabækur og bækur
um Nýja testamentisfræði.
Eiginkona séra Jakobs var Þóra
Einarsdóttir húsmóðir.
Börn Jakobs og Þóru: Guðrún
Sigríður, hjúkrunarfræðingur og
Íransfræðingur; Svava, nú látin,
bókmenntafræðingur, rithöfund-
ur og alþingismaður; Jökull, sem
lést 1978, leikritaskáld, blaða-
maður og rithöfundur en fyrri
kona hans var Jóhanna Kristjóns-
dóttir og eru börn þeirra rithöf-
undarnir Illugi, Hrafn og Elísa-
bet; dr. Þór, fyrrv. deildarstjóri á
Veðurstofu Íslands, og Jón Einar,
héraðsdómslögmaður.
Séra Jakob var um langt ára-
bil einn af höfuðklerkum þjóð-
arinnar, ástsæll sóknarprestur,
virtur lærdóms- og kennimað-
ur, flugmælskur predikari en að
sama skapi alþýðlegur og einlæg-
ur í allri framsetningu. Hann lést
er hann var á ferðalagi á æsku-
slóðum sínum á Djúpavogi, en
þangað hafði hann farið, ásamt
Eysteini, bróður sínum, til að
minnast fjögur hundruð ára af-
mælis Djúpavogs sem verslunar-
staðar. Útför sr. Jakobs frá Hall-
grímskirkju mun vera einhver
fjölmennasta útför sem um get-
ur hér á landi. Sú staðreynd segir
sína sögu um vinsældir þessa ein-
læga og hógværa guðsmanns.
Jakob Jónsson
Sóknarprestur og rithöfundur f. 20.1. 1904 – d. 17. 6. 1989
Vaktsími: 581 3300 & 896 8242 – www.utforin.is – Allan sólarhringinn
Komum heim til aðstandenda ef óskað er
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sverrir Einarsson Kristín Ingólfsdóttir Jón G. BjarnasonHermann Jónasson