Dagblaðið Vísir - DV - 24.01.2014, Blaðsíða 40

Helgarblað 24.–27. janúar 201432 Fólk Viðtal
J
á,“ vertu velkominn í Bjarna-
bæ,“ segir Margrét Gauja og
varar við kátum hvolpi sem
snarsnýst í hringi á gólfinu.
„Hún er svolítið æst þessi,“ segir
hún um þennan nýja fjölskyldumeð-
lim. Fallegan hvolp af labrador- og
border collie-kyni.
Heimili hennar, Bjarnabær, stend-
ur í kjarna miðbæjarins í Hafnarfirði í
vinalegri götu. Gamalt bárujárnshús
sem Margrét Gauja og eiginmaður
hennar dunda við að gera upp. „Við
tökum eina hlið hússins fyrir á ári,
það er það sem við ráðum við.“
Börnin ganga fyrir
Margrét Gauja er við það að hefja
kosningabaráttu. Hún er bæjarfull-
trúi Samfylkingarinnar í Hafnar firði
og sækist eftir fyrsta til öðru sæti í
prófkjöri flokksins. Þetta er ekki í
fyrsta sinn sem hún stendur í próf-
kjöri og hún veit sem er, að prófkjör
eru engin sérstök sæla.
„Ég er reynslunni ríkari í þetta
skiptið, það má segja að ég sé sé
orðin sjóuð. Ég er því ekkert að fara
yfir um. Ég er búin að ganga í gegn-
um prófkjör þar sem ég lagði allt
undir. Það var síðasta vetur, ég vakn-
aði klukkan sjö á morgnana og var
komin heim eftir miðnætti. Þannig
vann ég sleitulaust í heilan mánuð.
Ég geri fjölskyldunni þetta ekki aft-
ur. Börnin ganga fyrir. Ég þarf að vera
duglegri að slökkva á símanum á
milli 5 og 7. Ég ætla að vanda mig og
vera með rétta forgangsröðun. Póli-
tík er skemmtileg en hún er ekki upp-
hafið og endirinn á lífinu.“
Fyrirkomulagið á prófkjörinu er
annað en áður og Margrét Gauja
segist fegin. „Þetta var alltof dýrt. Ég
eyddi um það bil þrjú hundruð þús-
und krónum í síðasta prófkjöri. Mað-
ur reiðir það ekkert fram. Ég var þá
á kennara- og bæjarfulltrúalaunum.
Nú er þetta öðruvísi, það er auglýs-
ingabann og það er hámark, 150 þús-
unda króna hámark.“
Ekkert grín að vera barnastjarna
Margrét Gauja er dóttir Magnúsar
Kjartanssonar tónlistarmanns og
Sigríðar Kolbrúnar Oddsdóttur, flug-
freyju hjá Icelandair. Hún er Hafn-
firðingur og alin upp á Norðurbraut-
inni í Hafnarfirði frá barnsaldri.
Flestir landsmenn þekkja Margréti
Gauju sem litlu skottuna sem syng-
ur Sólarsömbu með föður sínum í
Eurovision fyrir margt löngu.
Margrét Gauja kvíðir vorinu því
þá glymur Sólarsamban á öllum út-
varpsstöðvum og segir hún föður
sinn standa í ævilangri skuld við sig
vegna þessa bralls.
„Ég var barnastjarna og undra-
barn. Það er byrði að vera bæði,“ segir
Margrét Gauja í gamansömum tón.
„Ég tók þátt í Eurovision með pabba
mínum 1988. Þá var ég 12 ára. Við
lentum í sjötta sæti og þótt að þetta
hafi verið fyrir mörgum árum síðan
þá lifir lagið og lifir,“ segir hún og
dæsir. „Sumardagurinn fyrsti er ekki
uppáhaldsdagurinn minn eða fyrstu
sólardagar vorsins því þá glymur lag-
ið í öllum útvarpsstöðvum.
Börnunum mínum finnst þetta
fyndið. Dóttir mín er með lagið í
símanum og ég þarf að hlusta á það
í hvert skipti sem ég hringi í hana.
Það finnst henni góður brandari. Ég
hefði viljað sleppa við þetta. Maður
lenti alveg í því. Þegar maður er bara
12 ára veit maður ekki alveg hvern-
ig maður á að höndla svona mikla
athygli. Hann skuldar mér fyrir þetta.
Ævinlega. Enda minni ég hann á það
þegar mig vantar hann til að spila í
veislum fyrir vinkonur mínar. Þá segi
ég: Ég á inni hjá þér!“
Hefði viljað sleppa
við sólarsömbuflippið
Heimilislífið var ekkert vanalegt.
Stórpopparar voru tíðir gestir á
æskuheimilinu og Margrét Gauja
og vinkonur spæjuðu um Rúna Júl
og Stebba Hilmars með stjörnur í
augum.
„Ég er auðvitað ekki alin upp á
heimili svipuðu og aðrir sem áttu
mömmu og pabba sem fóru að vinna
klukkan 8 á morgnana og komu heim
klukkan 4 á daginn. Mamma mín var
flugfreyja og pabbi poppstjarna, eða
kallinn í Hemma Gunn eins og hann
var stundum kallaður.
Heima hjá mér voru oft Rúni Júl
og Stebbi Hilmars og við vinkonurn-
ar héngum á glugganum heima hjá
mér alveg að missa okkur.“
Þótt að heimilið hefði ekki ver-
ið samkvæmt hefðbundinni upp-
skrift er Margrét Gauja þakklát fyrir
uppeldið. „Ég er alin upp við að lífið
er fyndið og skemmtilegt. Við erum
öll með mjög svartan kaldhæðn-
ishúmor, frjálslynd og látum allt
flakka. Við höfum húmor fyrir okkur
sjálfum og þeim aðstæðum sem við
komum okkur í. En að sama skapi var
okkur innrætt þakklæti fyrir það sem
við höfum. Það er mitt veganesti. Ég
átti því gott líf þótt að eftir á að hyggja
hefði ég viljað sleppa við þetta sólar-
sömbuflipp föður míns.“
Aumt hlutskipti miðjubarna
Húmorinn er heldur ekki langt und-
an þegar Margrét Gauja lýsir aumu
hlutskipti sínu sem miðjubarn. „Ég
á tvo bræður. Er miðjubarn með öll-
um þeim komplexum sem því fylgja
og er eina stelpan. Ég þurfti alltaf að
vera fullkomin, ég gerði þá kröfu sjálf.
Ég á eldri bróður sem heitir Davíð
og hann er að vinna sem hljóðtækni-
maður hjá Saga Film. Svo á ég yngri
bróður sem heitir Oddur Snær, hann
rekur frumkvöðlafyrirtæki í Berlín
og er að búa til tölvuleik. Hann er
tölvugúru og vann lengi hjá CCP.
Það eru sum sé tveir einbeittir
tæknigúrúar og svo ein í miðjunni að
drepast úr félagslegri meðvirkni. Ég
tók allt svo mikið inn á mig. Ég ætl-
aði til dæmis alltaf að verða dýra-
læknir. Mér fannst mannfólkið svo
vont. Ég ætlaði bara að vera alveg
alein að klappa dýrum. Þetta var á
þeim tímum sem við byrjuðum að
sjá beinar útsendingar af stríði og
grimmdarverkum úti í heimi. Það
hafði rosalega áhrif á mig. Ég fékk
kvíða- og vanlíðunarköst yfir beinum
útsendingum frá Kúveit. Fólk gerði
sér enga grein fyrir því hvaða áhrif
þetta hafði á börn.“
„Eins og þetta væri bara búið“
Magnús Kjartansson var erkihippi Ís-
lands á gullaldarárum hippanna. Um
tíma tók hann u-beygju og gekk til
liðs við Sjálfstæðisflokkinn og félags-
lega meðvitaða barninu, Margréti
Gauju, leist ekkert á blikuna.
„Hipparnir hættu allir að vera
hippar á tímabili. Pabbi minn lenti í
því. Hann var hippi, reykti yfir sig af
grasi og samdi To be Grateful og allt
það. Svo bara allt í einu hætti hann
að vera hippi og gekk í Sjálfstæðis-
flokkinn. Allt í einu var hann kominn
í jakkaföt með axlapúða, með hárið
vel greitt aftur og kominn í framboð
í Hafnarfirði og mamma orðin fín frú.
Mér leist engan veginn á þetta og
var alveg að drepast úr meðvirkni yfir
þessum hallærislegheitum.
Ég var að skoða myndir úr fertugs-
afmælinu hans pabba. Í dag myndu
þetta vera eins og myndir úr sjötugs-
afmæli. Ísskúlptúrar á borðum og
það voru haldnar um hann ræður
eins og hann væri að deyja.
Eða mögulega eins og hann væri
dáinn. Eins og þetta væri bara búið.
Fékk meira að segja staf í afmælis-
gjöf. Hann var bara fertugur,“ segir
Margrét Gauja og skellir upp úr og
segist hafa hugleitt þessa stórundar-
legu tíma í tilefni þess að aðeins
nokkur ár eru í fertugsaldurinn hjá
henni sjálfri.
Pabbi orðinn hippi aftur
Hún þurfti ekki að velta umskiptum
foreldra sinna fyrir sér langt fram á
fullorðinsaldur. Pabbi hennar er bú-
inn að fara hringinn og orðinn hippi
aftur.
„Hann er hippi aftur, mikið er ég
fegin. Hann er búinn að átta sig á því
að allt sem hipparnir börðust fyrir
þegar hann var ungur, átti fullkom-
lega rétt á sér. Þeirra barátta fyrir
minni mengun, friði og umhverfi er
sú hin sama og er orðin nauðsyn í
dag.
Mamma og pabbi eru flutt upp í
Grímsnes- og Grafningshrepp. Eru
búin að byggja sér þar hús. Flokka
rusl allan daginn, rækta garð og eru
bara að hippast.
Pabbi er farinn að taka strætó –
þarf ég að segja meira. Það er engin
stífni, engir axlapúðar og enginn
sjálfstæðismaður.“
Getur mokað í flokkinn
Margrét Gauja er þriggja barna móð-
ir og það er óhætt að segja að það sé
líf í tuskunum á heimilinu. Elst er
Björk sem verður sextán ára í næsta
mánuði. Rétt í tæka tíð fyrir prófkjör-
ið.
„Ég var í hláturskasti yfir því að
hún næði sextán ára aldrinum rétt
fyrir prófkjörið. Hún má kjósa og ég
var að velta því fyrir mér hvort ég ætti
að nota aðferðafræðina hans pabba
og moka þeim í flokkinn. Nei, djók.
Ég er ekki að fara að gera það,“ segir
hún glettnislega.
Frumburðurinn, Björk, er öflug
stúlka og gerir allt sem aðrir ung-
lingar taka sér fyrir hendur. Hún
er fædd með heilalömum og Mar-
grét Gauja þurfti ung að takast á við
kerfið. „Björk er frábær og fyrir mig
var lærdómsríkt að takast á við kerf-
ið. Reynslan af því að ala upp fatlað
barn er í raun sá neisti sem kveikti
bálið hjá mér þegar kemur að pólitík.
Það sem endanlega ýtti mér fram af
brúninni með að taka virkan þátt í að
breyta samfélaginu.“
Barnið sleipt eins og lax
Mikið gekk á þegar Margrét Gauja
eignaðist sitt annað barn í forstof-
unni í Bjarnabæ. Um bráðafæðingu
var að ræða og enginn tími gafst
til þess að fara á sjúkrahús og eig-
inmaður hennar reyndi að grípa
barnið þegar það kom í heiminn og
tókst það ekki. Auðvitað voru hjónin
dauðhrædd en hlæja dátt að minn-
ingunni.
„Ég fékk verki klukkan hálf fjögur
og hún Rósa var fædd klukkan fjögur.
Sjúkrabíllinn var á leiðinni þegar ég
átti hana og ég átti hana í forstofunni.
Þetta var hreint ótrúlegt og mikið
vorum við hrædd. Maðurinn minn
reyndi að grípa barnið. Hann gat ekki
gripið hana. Hún var svo sleip. Hann
sagði að það hefði verið eins og að
reyna að grípa lax. Svo komu sjúkra-
flutningamenn og sá fyrsti á vettvang
var góður vinur okkar.
Þetta var eins dramatískt og það
gat orðið. Mamma og pabbi komu
líka aðvífandi. Þau áttu þá heima á
Norðurbrautinni og ég hafði náð að
hringja í þau á milli rembinga. Þau
hoppuðu upp í bíl og mamma til-
kynnti honum pabba, ákveðin í fasi,
að hann skyldi sko sjóða vatn.“ Mar-
grét Gauja hlær að þessari minningu.
„Svo náttúrlega þegar þau komu varð
lítið úr því að sjóða vatn eða gera
nokkuð annað. Það kemur ekkert á
óvart að Rósa hafi fæðst með þessum
hætti, persónuleiki hennar er alveg í
stíl við komu hennar í heiminn.“
Eins og að verða fyrir
vörubíl á hverjum degi
Þriðja meðganga Margrétar Gauju
var erfið. Hún fékk mikla grindar-
gliðnun og bætti töluvert á sig. Eftir
fæðingu sonarins, gullmolans Breka,
glímdi hún við miklar líkamlegar
þjáningar og gekk lækna á milli að
leita lausna.
„Það var eins og ég yrði fyrir vöru-
bíl á hverjum degi meðgöngunn-
ar. Þegar hann Breki minn er orðinn
um það bil hálfs árs fer ég að kveinka
mér vegna baksins. Þá vildu læknar
meina að ég væri bara með klemmd-
ar taugar.
Ég fékk ofboðsleg verkjaköst,
svívirðileg. Þau höfðu mikil áhrif á
líf mitt. Ég fór til hnykkjara, sjúkra-
þjálfara og lækna. Ég átti að vera
dugleg að fara út að ganga á grasi og
æfa meira. Ég gerði það sem mér var
sagt en það skiptu engu, alltaf komu
köstin.“
Féll saman
Eftir tveggja ára þjáningar var Mar-
grét Gauja komin að því að gefast
upp og hreinlega farin að sætta sig
við að verkirnir yrðu hluti af lífi henn-
ar. „Ég var hætt að pæla í þessu og
tók köstunum þegar þau komu. Eftir
Margrét Gauja Magnúsdóttir er dóttir Magnúsar Kjartanssonar tón-
listarmanns og söng með honum hina fræga Sólarsömbu í undankeppni í
Eurovision á barnsaldri. „Ég var bæði barnastjarna og undrabarn,“ segir hún
og gerir að gamni sínu. Margréti Gauju var þó ekki ætlað að standa á sviði og
skemmta landanum með söng. Stjórnmálin eru hennar ástríða en þó aldrei
upphaf og endir alls í hennar lífi. Kristjana Guðbrandsdóttir leit í heimsókn
til Margrétar í Bjarnabæ í Hafnarfirði. Margrét Gauja segir frá barnastjörnuárun-
um sem henni þóttu ömurleg, snúningi föður síns úr sjálfstæðismanni og aftur
í hippa, endalausum skilnuðum og þrautseigri ást, barneignum í forstofunni og
raunverulegri ástæðu þess að hún hellti sér út í heim stjórnmálanna, sem er
fötlun dóttur hennar.
Kristjana Guðbrandsdóttir
kristjana@dv.is
Tók á að vera barnastjarna
„Forty,
fertile,
female og fat.