Dagblaðið Vísir - DV - 25.01.2013, Page 14

Þ
að var erfitt að rifja þetta
upp,“ segir Eiríkur Guð-
berg Guðmundsson.
Hann er annar tveggja
sem kærðu Gísla Hjartar-
son fyrir langvarandi og ítrekuð
kynferðisbrot í desember 2005. Í
janúar 2006 greindi DV frá ásök-
unum á hendur Gísla í forsíðufrétt
en hann svipti sig lífi sama dag. Í
kjölfarið var DV sakað um að hafa
drepið Gísla og sömuleiðis strák-
arnir tveir. Samfélagið snerist gegn
þeim og þeir þurftu að sitja undir
svívirðingum og ásökunum um
að vera morðingjar. Umræðan um
kynferðisbrot Gísla þagnaði alveg
en árið 2008 fengu þeir langþráða
viðurkenningu á ofbeldinu þegar
þeim voru dæmdar hámarksbætur
frá Bótasjóði ríkisins. Engu að síð-
ur var það ekki fyrr en nú sjö árum
síðar að þeir rufu þagnarmúrinn
og sögðu sögu sína í Kastljósi.
Ætlaði alltaf að stíga fram
Það tók á að rifja þetta upp og segja
þessa sögu en Eiríkur var oftar en
ekki við það að bresta í grát. En
það var þess virði. „Það var erfitt
meðan á þessu stóð en eftir að
þetta var búið leið mér strax betur.
Í raun hefur mér aldrei liðið betur
síðan ég var fimmtán ára, áður
en Gísli byrjaði að brjóta á mér.
Ég hef aldrei talað um þetta með
þessum hætti áður, ég sagði lög-
reglunni jú frá því hvað gerðist og
sálfræðingnum mínum en ég sagði
barnsmóður minni til dæmis ekki
frá þessu, ekki nema bara í gróf-
um dráttum. Hún spurði oft en ég
svaraði engu. Ég vildi ekki tala um
þetta, það var of erfitt. En ég vissi
alltaf að ég myndi einn daginn
segja frá þessu því ég veit hvað það
er erfitt að vera strákur og lenda í
svona. Ég beið bara eftir rétta tæki-
færinu til þess að stíga fram og ég
vildi vera viss um að það væru allir
að hlusta þegar ég loks gerði það,
að það myndu allir heyra hvað ég
hefði að segja.“
Þetta var tíminn, segir Ei-
ríkur. Hann sleit sambúð við
barnsmóður sína síðasta haust og
vissi að nú yrði eitthvað að breyt-
ast. Hann ákvað því að þetta yrði
árið hans. „Nú vil ég ná að breyt-
ast og verða að þeim manni sem ég
vil vera, laus við vandamálin sem
hafa fylgt mér frá því að ofbeldið
hófst fyrir níu árum. Þegar mér líð-
ur vel með einhverjum hef ég alltaf
reynt að komast burt því ég ótt-
ast að verða særður. Ég hef engum
treyst og það hefur haft mikil áhrif
á ástarsambönd mín, ég hef alltaf
reynt að flýja.“
Eins og missa foreldrana
Eiríkur er fæddur í Reykjavík og
bjó fyrstu árin í Breiðholtinu. Átta
ára flutti hann vestur á Ísafjörð
með fjölskyldunni. Það var skrýtið
að fara frá öllum vinunum en hann
eignaðist fljótt nýja vini fyrir vest-
an og þaðan eru hans margir af
hans bestu vinum. Þar hélt hann
áfram í fótbolta og gekk vel. Í skól-
anum gekk hins vegar verr, Eiríkur
var bæði les- og skrifblindur en
fékk ekki rétta greiningu fyrr en
hann var kominn í menntaskóla.
„Ég kunni varla að skrifa. Ég skil
ekki af hverju kennararnir föttuðu
það ekki. Kannski af því að ég kom
úr annarri menningu og var svo-
lítill villingur, fyrirferðarmikill og
með strákalæti. Mér gekk alltaf illa
í skóla en náði tökum á því þegar
ég varð eldri og er að klára mjög
erfitt nám núna.“
Í níunda bekk kynntist hann
Gísla sem var þá heimakennari og
átti að aðstoða Eirík með námið.
Gísli kom fyrir sem vinalegur og
skemmtilegur karl, vann sér inn
traust Eiríks og fjölskyldunnar og
varð heimagangur hjá þeim.
Þegar Eiríkur hafði nýlega fagn-
að fimmtán ára afmælinu sínu þá
fékk hann að kynnast myrkari hlið
á Gísla, hlið sem var flestum hul-
in. Það var vægast sagt mikið áfall.
„Ég þekkti Gísla og var búinn að
kynnast því góða sem hann hafði
fram að færa. Svo gerði hann þetta
allt í einu. Þetta var maður sem
var búinn að vinna sér inn traust,
þetta var ekki bara einhver sem
kom inn af götunni og braut á mér.
Ef ég á að reyna að útskýra hvern-
ig mér leið þá má kannski segja að
mér hafi liðið eins og ég hafi feng-
ið fregnir af því að mamma mín
og pabbi væru dáin. Sálin inni í
mér stoppaði, allt fraus. Það getur
enginn sett sig í þessi spor.
Á einu kvöldi breyttist líf mitt
til lífstíðar. Ég stökkbreyttist alveg,
lokaði mig af, byrjaði að drekka og
fór að haga mér eins og fífl. Ég vissi
ekkert hvernig ég ætti að takast á
við þetta áfall.“
Er ekki þessi maður
Ofbeldið hafði miklar og alvarlegar
afleiðingar fyrir Eirík. „Ég byrjaði
ekki að drekka fyrr en sumarið
sem ég varð sextán. Gísli var alltaf
að gefa mér áfengi. Um tveimur
mánuðum eftir að ég byrjaði að
drekka fór ég að reykja hass líka og
bolti nn byrjaði að rúlla.
Ég hafði enga sjálfsvirðingu og
fór að nota stera líka. Þegar ég fann
að fólk óttaðist mig þá leið mér vel.
Fyrir vikið fékk ég á mig ákveðinn
stimpil sem loðir við mig enn í dag.
En ég er ekki þessi maður, ég er
maðurinn sem fólk þekkti áður en
ég varð fimmtán ára og hann byrj-
aði að misnota mig. Inni í mér var
alltaf litli Eiríkur sem vildi fá hjálp.
Hin hliðin togaði samt alltaf í mig
og dró mig aftur niður þegar ég
reyndi að rífa mig upp.
Ég var með rosalega slæma
sjálfsvirðingu og lítið sjálfsálit og
reyndi alltaf að vera einhver annar
en ég er. Ég laug og var á stanslaus-
um flótta frá veruleikanum. Það
má segja að ég hafi verið fimmtán
ára þar til ég varð 23 ára, fastur í
andartakinu þegar fyrsta brotið var
framið. Ég endurupplifði það sem
hann gerði og forðaðist ákveðna
menn á ákveðnum aldri því ég átti
erfitt með að horfast í augu við þá.
Ég óttaðist að sjá hann í þeim þótt
ég vissi að þetta væri ekki hann.“
Á meðan hann var í rugli kynnt-
ist hann fjölda fólks sem bjó yfir
sömu reynslu og hann sjálfur. „Oft
þegar liðið var á seinni helming
djammsins þá talaði ég við félag-
ana og það kom í ljós að þeir voru
í sama fasa og ég. Það eru mjög
fáir sem koma heilir út úr svona.
Það eru tvær leiðir út úr svona að-
stæðum, auðvelda leiðin er þessi
sjálfseyðing, að nota áfengi og dóp.
Erfiða leiðin er að vinna í sjálfum
sér og verða betri maður en það er
langbesta leiðin.“
Vildi vara foreldra sína við
Hann bendir foreldrum á að fylgj-
ast með börnunum sínum. Ef
hegðun þeirra breytist skyndi-
lega mikið þá sé það vísbending
um að eitthvað geti verið að. „Þá
er allt í lagi að spyrja barnið hvort
því líði illa og hvort það vilji ræða
eitthvað en ég held að það sé ekki
rétt að þrýsta á barnið. Það segir
frá þegar það er tilbúið. Það tek-
ur tíma, þetta er ekki eitthvað sem
hægt er að slengja fram og ræða á
fimm mínútum við matarborðið.“
Sjálfur sagði Eiríkur aldrei frá
fyrr en hann fór að óttast um litla
bróður sinn. Sá er átta árum yngri
en Eiríkur og var þá tíu ára á ferða-
lagi með Gísla vestur á Þingeyri.
Þegar Eiríkur sá mynd í Séð og
heyrt af bróður sínum sitja hjá
Gísla á skákmóti hringdi hann
heim til þess að vara foreldra sína
við. Honum brást kjarkur svo hann
reyndi aftur nokkrum klukku-
stundum síðar. „Ég þurfti að segja
frá þessu því ég vissi í hvað stefndi.
En því fylgdi rosalegur léttir, þótt
ég hafi líka fundið fyrir.“
Nokkrum mánuðum fyrr hafði
hann reynt að koma þessu til skila
til síns besta vinar, án þess að
segja það beint. „Ég held að hann
hafi meðtekið það en við töluðum
aldrei um það.
Ég sagði honum ekki hvað Gísli
hafði gert, bara að hann væri ekki
góður maður. Hann virti það við
mig og ýtti ekki á mig að segja
meira. En upp frá því hafði ég ver-
ið að reyna að gera upp við mig
hvort og þá hvernig ég gæti sagt frá
þessu.“
Fyrirgaf öllum
Foreldrar Eiríks trúðu honum strax
og hvöttu hann til þess að leggja
fram kæru. Eftir dálitla umhugsun
ákvað Eiríkur að láta verða af því
og fór í félagi við annan mann
upp á lögreglustöð. Með þeim var
þriðji maðurinn en brot gegn hon-
um voru fyrnd.
Eftir að málið varð opinbert
fékk Eiríkur að heyra að hann
hefði orðið Gísla að bana. „Ég
mætti þessum örfáu sem ekki eru
í lagi í samfélaginu og ættu nú að
skammast sín. Ég vil að þetta fólk
hugsi um það hvað það hefði gert
ef þetta hefði komið fyrir barnið
þeirra. Það myndi enginn vilja að
samfélagið brygðist svona við gegn
barninu sínu. En fyrst ég gat fyrir-
gefið Gísla fyrir þremur árum þá
gat ég líka fyrirgefið þessu fólki.
Ég er búinn að fyrirgefa öllum.
Fyrirgefningin er besta vopnið
„Ég ætla ekki að stoppa núna“
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
blaðamaður skrifar ingibjorg@dv.is
n Aldrei liðið betur en eftir að hann sagði sögu sína n Vill koma í veg fyrir að fleiri mál verði þögguð niður n Reynir að kortleggja brotaferil Gísla„Inni í mér
var alltaf
litli Eiríkur sem
vildi fá hjálp.
Fann hjálpina úti á sjó Eiríkur ákvað að leita sér aðstoðar fyrir fjórum árum og fór að ganga til sálfræðings. En það sem hjálpaði honum
mest við að yfirvinna óttann við sjálfan sig var að kynnast öðrum manni sem hafði gengið í gegnum það sama og hann og unnið úr því. Eins
tók hann erfið en stór skref í átt að bata þegar hann varð faðir, því hann veit að sonur hans mun alltaf elska hann.
14 Fréttir 25.–27. janúar 2013 Helgarblað