Dagblaðið Vísir - DV - 25.01.2013, Blaðsíða 18

18 Fréttir 25.–27. janúar 2013 Helgarblað
Fékk hótanir
frá níðingum
Þ
að sem ég tók sjálfur persónu-
lega og þótti mjög miður
og leiðinlegt var að ég hefði
gjarnan viljað að þetta mál
hefði farið fyrir dómstóla
og þessir drengir hefðu getað klárað
þetta á einhvern annan hátt. Ég veit að
þetta fór ekki eins og þeir höfðu ætl-
að sér,“ segir Mikael Torfason sem var
ritstjóri DV ásamt Jónasi Kristjánssyni
þegar fréttin um Gísla Hjartarson birt-
ist í blaðinu. DV hafði þá um nokkurt
skeið, undir ritstjórn Mikaels, Jónas-
ar og þar áður Illuga Jökulssonar, birt
fréttir sem voru umdeildar og mörg-
um þótti ganga of langt.
Brá mikið
„Í rauninni spáði ég lítið í hvort þetta
gæti verið eitthvað umdeilt fyrr en ég
heyrði af því að maðurinn hefði svipt
sig lífi, sama dag og blaðið kom út,“
segir hann. Þegar fréttist af því að Gísli
hefði svipt sig lífi þá segir Mikael að sér
hafi vissulega brugðið. Aðallega vegna
þess að þá myndi mál mannsins ekki
verða tekið fyrir hjá dómstólum.
„Þetta var skelfilegt og mér brá mikið.
Þetta var sér í lagi leiðinlegt því ég vissi
að það voru saklausir drengir þarna á
bakvið. Við höfðum verið í sambandi
við þá og fleiri drengi ásamt fjölskyld-
um drengja sem ætluðu að stíga fram.“
Hann segir að unnið hafi verið að mál-
inu í einhvern tíma og ásamt þeim
tveimur sem kærðu þá hafi blaða-
maðurinn sem skrifaði fréttina, Andri
Ólafsson, einnig hafa verið í sambandi
við fleiri fórnarlömb Gísla.
Uppnefndir morðingjar
„Manni brá líka af því að við höfðum
tekið ákveðna áhættu í ritstjórnar-
stefnu blaðsins sem var að fjalla um
kynferðisglæpi. Slík mál eru ekki bara
ömurleg heldur líka bara ótrúlega erf-
ið í umfjöllun. Við vorum að svipta
hulunni af einhverju og okkar hug-
mynd var sú að taka skömmina frá
fórnarlambinu. Og við vissum líka að
helmingurinn af þjóðinni var ósáttur
við það. Háttsettir menn í þjóðfé-
laginu; alþingismenn og þingflokks-
formenn uppnefndu okkur morðingja
og annað af því að við höfðum fjall-
að um þennan mann,“ segir Mikael. Í
kjölfar umfjöllunarinnar streymdi yfir
ritstjóra sem og blaðamenn blaðsins
hótunum og haturspóstum. Mikael
fékk sinn skerf af því. „Það var enda-
laust af hótunum; morðhótunum,
hótunum um ofbeldi og jafnvel hót-
unum frá öðrum barnaníðingum um
að þeir ætluðu að sækja börnin mín.
Það var nánast hrækt á mann þegar
maður var í Húsdýragarðinum með
börnin. Þetta var mikið áreiti um tíma
en ég veit ekki hversu mörgum var
alvara,“ segir hann og segir reiðina
hafa verið mikla og öll beindist hún
gegn fjölmiðlinum.
Sleikir sig ekki upp
við samfélag þöggunar
Á endanum ákváðu þeir Jónas að
stíga af ritstjórnarstóli. Þá var búið að
safna undirskriftum gegn þeim. „Það
voru búnar að safnast yfir 30 þúsund
undirskriftir. Mér þótti vænt um DV
og þykir enn vænt um DV og er mjög
ánægður að það komi út. Við Jónas
hefðum alveg getað haldið áfram
þangað til við vorum búnir að leggja
það í rúst en ákváðum að stíga til
hliðar,“ segir hann. Mikael segist ekki
sjá eftir neinu við umfjöllunina. Eftir
að hann hætti segist hann hafa farið
í sjálfsskoðun og hafi um tíma verið
fullur af sjálfsefa. Hann hafi velt því
fyrir sér hvort hann hefði getað gert
hlutina á annan hátt. „ Niðurstaðan
var sú að ég veit ekki hvort það hefði
skipti máli þegar upp var staðið.
Um leið og ég hefði viljað að þessir
drengir hefðu fengið betur úr sínum
málum leyst í lífinu þá er það bara
óskhyggja mín og ég veit ekkert hvað
hefði farið öðruvísi eða hvaða áhrif
ég hafði á þetta. Maðurinn svipti sig
lífi áður en blaðið kom út og enginn
getur borið ábyrgð á sjálfsvígi annars.
Varðandi ritstjórnarstefnu blaðsins
þá vildi ég ekki sleikja mig upp við
eitthvað samfélag sem hafði ákveðið
með reglum sínum að lifa með svona
þöggun.“
Skömmin ekki þeirra
Hann segist ekki sjá eftir því að hafa
tekið þá stefnu að fjalla um mál eins
og barnaníð og trúir að það hafi haft
sitt að segja. Þöggun samfélagsins sé
minni í dag en hún var á þeim tíma
sem fjallað var um Ísafjarðarmálið.
„Meðal annars vegna þess hversu
hart við gengum fram þá breyttum
við ofsalega miklu í samfélaginu.
Ég held að núna hvarfli ekki að
nokkrum manni að skömmin liggi
hjá fórnarlömbum þessa manns eða
skömmin liggi hjá fórnarlömbum
annarra svona níðinga. Skömmin
liggur hjá viðkomandi manni. Eins
nú þegar umfjöllun um Karl Vigni
er í hámæli þá dettur engum í hug
að skömmin liggi hjá fórnarlömbum
hans. Þetta hefur breyst mjög mikið.
Ég var í uppreisn gegn gildum
samfélagsins á þessum tíma og er
persónulega stundum hissa hversu
mikið hefur breyst. Bæði hefur fólk
sem varð fyrir kynferðisofbeldi sem
börn verið að stíga fram og eins hafa
margar konur sem orðið hafa fyrir
ofbeldi verið að stíga fram. Niður-
staðan verður þá að skömmin er
ekki þeirra.“ n
n Mikael segir ritstjórnarstefnu DV hafa snúist um að taka skömmina frá fórnarlömbunum
Viktoría Hermannsdóttir
blaðamaður skrifar viktoria@dv.is
Uppnefndir morðingjar Mikael
segir ýmsa hafa gengið ansi hart
fram í umræðunni eftir að málið
kom upp. Hann segir að ritstjórnar-
stefna blaðsins hafi snúist um það
að skila skömminni frá fórnarlömb-
um kynferðisbrota. mynd Hari
„Meðal annars
vegna þess hversu
hart við gengum fram þá
breyttum við ofsalega
miklu í samfélaginu.
V
ið ritstjórarnir féllum
svo í febrúar 2006 á
frétt um perra á Ísa-
firði. Hvert orð var rétt
í fréttinni, enda voru fórnar-
dýrum perrans löngu síðar
greiddar skaðabætur,“ segir
Jónas Kristjánsson annar rit-
stjóra DV á þessum tíma í
bók sinni, Frjáls og óháður.
„Við féllumst ekki á að fara
á mis við sannleikann, enda
hafði ég margtuggið mik-
ilvægi hans á fundum. Við
féllum á óviðurkvæmilegri
fyrirsögn og frásagnaranda
að mati öflugs hluta þjóðar-
innar og málsmetandi álitsgjafa.
Þúsundum saman skrifuðu menn
á veraldarvefnum undir gagn-
rýni á okkur.,“ segir hann og held-
ur áfram.
„Það er ekkert prívatmál, að
lögreglan yfirheyri mann vegna
gruns um óeðli í garð drengja.
Það er ekkert prívatmál, að nokkr-
ir drengir fái skaðabætur frá rík-
inu fyrir tjón vegna þessa óeðlis. Ef
gerandinn fremur sjálfsvíg, er það
hans ákvörðun, sem hann ábyrgist
einn. Að saka ritstjóra dagblaðs
um að hafa drepið manninn er í
sjálfu sér óeðli. Hver er sinnar gæfu
smiður. En það hentaði nokkrum
lýðskrumurum í stétt presta og
alþingismanna að reyna að slá
ódýrar keilur út á sjálfsvígið. Þeir
mundu ekki reyna slíkt
núna, eftir það sem fram
er komið í málinu.“
Jónas segist hafa ver-
ið sáttur við afsögnina.
„Ég var alveg sáttur við
afsögnina. Fyrir mér var
aðalatriðið, að fréttin
var rétt. Tónninn í blað-
inu var hinn hefðbundni
tónn norrænna síðdeg-
isblaða. Hins vegar var
hræsni álitsgjafanna nógu
mikil til að kynda und-
ir óánægju í samfélaginu.
Sannleikanum er hver
sárreiðastur. Fólk kennir
sögumanni um ótíð-
indi. Við vorum of opin skáir um
eitt tabú í samfélaginu. Meira að
segja Össur Skarphéðinsson skrif-
aði hjartnæma minningargrein
um perrann. Við Mikael tókum þá
ákvörðun að leggjast á höggstokk-
inn til að skapa frið um framtíð
blaðsins. Sálir Íslendinga voru of
krumpaðar fyrir götusölublað.“
„Hvert orð var rétt“
n Segjast hafa tekið þá ákvörðun að leggjast á höggstokkinn
Kallaðir morðingjar Þeir Jónas og Mikael voru ritstjórar DV þegar Ísafjarðarmálið svokallaða kom upp. Þeir sögðu af sér á end-anum eftir að 32 þúsund undirskriftir höfðu safnast gegn blaðinu.