Gripla - 20.12.2011, Page 155

155
fyrr en eftir 1222. Anthony Faulkes nefnir að Gunnar Ásuson, einn af
fyrirmönnum Ribbunga féll að Apaldrssetri. Hans er getið í erindi 64 í
Háttatali og raunar er einungis vitnað til erinda 63–64 og 66 í Hákonar
sögu. En hér er skynsamlegt að fara gætilega. Faulkes bendir á að við fátt er
að styðjast og sumt er einkennilegt:
It is rather odd that st. 64 describes Gunnarr as fighting successfully
and does not actually mention his death; perhaps Snorri received a
garbled account of what happened. These events took place after
Snorri’s return to Iceland and could not have been known there
before the summer of 1222, so that is the earliest date for the
composition of Háttatal; there is no reason to think that it was
composed long after that date either, since no subseqent events are
mentioned in it, not even the important happenings of 1223 […]
(Faulkes 1999, xii).
Þetta gildir þó aðeins ef gert er ráð fyrir að Háttatal sé ort í lotunni og
reyndar er skortur á sögulegum tilvísunum í seinni hluta kvæðisins aðeins
vitnisburður um að skáldið sé fjarri vettvangi og hugsanlega með önnur
áhugamál en samtíðarsögu.
Lokaorð
Það sem hér hefur verið reifað mætti þá draga saman í svofellda ræðu:
DG 11 4to er eftirrit af Eddu-gerð sem vel mætti kenna við Uppsali og
kalla U.
Mér sýnist einsætt að ritstjóri U hafi haft mjög skýra ritstjórnarstefnu
um verkið og endurunnið markvisst. Hann hefur væntanlega haft úr að
moða handritum og sneplum sem varðveist hafa í reytum Snorra. Þaðan
væru þá komin, Skáldatal, Ættartala Sturlunga, Lögsögumannatal, Önnur
málfræðiritgerðin og Vísnaskráin. Það væri líka tæk skýring á því að sumar
goðsagnirnar eru til muna fátæklegri en í hinum gerðum Eddu. Það er
einfaldlega ekki stuðst við sömu sagnahefð.24 Sennilega hefur ritstjóri
Uppsalagerðar aukið inn fyrirsögnum, en hugsanlega er ein þeirra komin
frá skrifara DG 11 4to.
Ýmislegt í U virðist mega tímasetja á þriðja eða fjórða áratug 13. aldar
24 Sjá um þetta efni Heimi Pálsson 2010.
UPPSALAEDDA, DG 11 4to