Gerðir kirkjuþings - 1990, Síða 97

rétt og eðlilegt að ættingjar kveðji hana á þessari stund - því að „sálin er farin úr
l£kamanum“ - og raunar er það rangt gagnvart þeim að láta sem svo að manneskjan sé
ekki dáin. Aftur á móti er ekki við hæfi að fara með lifandi líkama eins og lík, til dæmis
búa hann til greftrunar fyrr en kerfisbundin starfsemi líffæra er úr sögunni. Góðar
ástæður geta verið til þess að halda líkama á lífi um stund eftir að manneskjan er látin, til
að mynda í því skyni að bjarga lífi ófædds bams með keisaraskurði.17 Einnig er það
stundum æskilegt vegna líffæraígræðslu.
En oftast nær er ekki ástæða til þess að viðhalda ltfi í líkamanum efdr að
manneskjan deyr, enda felur það í sér óvirðingu við manneskjuna að halda slíkum lfkama
á Kfi án réttmætrar ástæðu.
IV.
Af ýmsum ástæðum er víða talið æskilegt að hafa til viðmiðunar lögbundna
skilgreiningu á dauðanum. Nú er til umfjöllunar frumvarp til laga um ákvörðun dauða, en
hingað til hefur ekki verið kveðið á um það í landslögum. I frumvarpinu segir í 2. grein:
Maður telst vera látinn þegar öll heilastarfsemi hans er hætt og engin ráð eru til
að heilinn starfi á ný.
Af framansögðu er ljóst að við tökum undir þessa grein. Hér er miðað við algjört
heiladrep sem hefur í för með sér að sálarlíf manneskjunnar er fyllilega og endanlega
slokknað. Sambærilegar skilgreiningar, sem gera ráð fyrir starfsemi heilans sem
lykilstarfemi lífsins, hafa verið lögleiddar víða um heim.
Þýðing þessarar skilgreiningar er þó bundin þeim reglum sem settar eru um
skilmerki heiladreps og aðferðir til þess að greina hvenær það hefur átt sér stað. Um
skilmerki heiladreps hafa lagafrumvarpið og fylgiskjal þess tvennt að segja. í fyrstu
málsgrein 3. greinar frumvarpsins segir:
Staðfesta má dauða manns ef hjartsláltur og öndun hafa stöðvast svo lengi að öll
heilastarfsemi er hætt.
I fylgiskjali með frumvarpinu segir síðan:
I langflcstum tilfcllum má ákvarða dauða samkvæmt þessu ákvæði. Með
skoðun (hlustun, þreifingu slagæðar, hjartariti) er staðfest að öndun og
17í slíkum tilvikum hefur verið talað um „ventilated corpse“ móðurinnar, en það felur í sér
áðumcfndan hugtakarugling, því líkami móðurinnar er ekki dautt lík þótt hún sé látin.
94